Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon’u fethetme kararlılığı

Her yıl 26 Ekim'de kutlanan fetih tarihinin yanlış olduğu tartışmaları gündeme geldi. Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Orhan Fevzi Gümrükçüoğlu, tarihçilerle yapılan değerlendirmelerde Trabzon'un fethinin 26 Ekim değil, 15 Ağustos olduğuna karar verildiğini belirtti, önümüzdeki yıldan itibaren fethin bu tarihte kutlanması için girişimde bulunacaklarını açıkladı. Böylece 26 Ekim 1960 yılından itibaren yanlış tarihte kutlanan Trabzon'un fetih yıl dönümü tarihi 57 yıl sonra değiştirilmiş olacak.

Osmanlı ordusunda yer alan ve tahminlere göre yeniçerilere hizmet veren bir mevkide olan Konstantin Mihailoviç'in hatıratından aktarıldığına göre; " … biz bu şekilde Trabzon bölgesinde bir dağa ulaştık. Bu dağdan aşağıya inen yol oldukça bozulmuş ve düşen ağaçlar tarafından kapatılmıştı. Fatih'in kendisine ait yüz adet arabası vardı.

Yol şartlarının kötülüğünden ve bu arabalar çamura saplandı ve ordu hareket edemez hale geldi. Sultan emir vererek bu arabaları kestirdi ve yaktırdı. Bunları çeken atları kim istediyse verdi.

Bu arabaların yüklerini develere yükledi. Sultan, daha önceden bölge hakkında elde ettiği bilgiler çerçevesinde yol şartlarının kötü olabileceğini tahmin etmiş ve kendisi ile beraber sekiz yüz deve getirmişti…"

Karadan ilerleyen Osmanlı ordusunda yer alan tahminlere göre yeniçerilere hizmet veren bir mevkide olan Konstantin Mihailoviç'in hatıratından aktarıldığına göre; "… Sultan Trabzon'u kuşattı aynı zamanda sultanın büyüklü küçüklü yüz elliye varan gemileri de Karadeniz'den gelip büyük silahlarla denizden Trabzon'u kuşattılar. Osmanlı ordusu kentin önlerine gelmeden evvel donanma kuşatmaya başladı, kaledekilerle savaşıldı.

Gelibolu Valisi Kazım Beğ ile Yakup Beğ komutasındaki donanma Mahmut Paşa'dan bir ay önce Trabzon önlerine gelerek şehri ve kaleyi denizden çevirip top muharebesi yapıyordu. Kara ordusunun sarp dağları aşarak ağır silahlarla Trabzon'a ulaşması beklenmiyordu. Fakat İmparator, ağır toplarla, mancınıklarla donatılmış Osmanlı ordusunu karşısında görünce şaşırmıştı…"

"… Fatih gelmeden önce Mahmut Paşa şehri kuşattı, İmparatora Sultan namına elçi ve mektup göndererek şehri teslim ettiği takdirde kendisine bir tımar verileceği bildirildi. Buna karşın David kızını padişahın almasını ve Trabzon'un kendisine bırakılmasını teklif ediyordu. Fatih buna ve kraliçenin Gürcü damadına kaçmasına çok kızdı ve şehri hücumla almaya karar verdi.

28 gün süren (Bu süre ile ilgili farklı kaynaklarda farklı rakamlar geçmektedir) muhasaradan sonra nihayet İmparator adamlarını otağı hümayuna gönderip şartlarını kabul etti, Sultana teslim oldu." (Şakir Şeyihoğlu)