Sınav sırası ailelerde

Her sene olduğu gibi bu sene de liseye giriş sınavları yapıldı ve sonuçları açıklandı. Bu sene ortaokuldan 1.800.000 öğrenci mezun olmuş. Bunların 1.470.000'i sınava girmiş. İstediği liseye girenlerin oranı %10-15 gibi bir şey. Yani yaklaşık 150-200 bin öğrenci "iyi bir lise"ye girmiş olacak. Bunların içinde de 15 bini çok iyi bir liseye girecek. Geriye kalan 1.650.000 öğrenci ise aileleri tarafından başarısız bulunacak.

Eh madem çocukların başarılı olup olmadıklarını ölçtük, şimdi de ailelerin başarılı olup olmadıklarını ölçelim. Bunun için küçük bir test geliştirdim. Testimizde sadece eksi puanlar var ve o puanlar ne kadar yüksekse aileler o kadar başarısız oluyor.

Şimdi testimize hazırsanız soruları sormaya başlıyorum.

1. Sınavdan sonra çocuğunuza kızdınız mı?

Kızmayıp aldığı puana göre arayışa girdiyseniz sorun yok. Komşunun çocuğu şu okulu kazandı, sen ne yaptın? O kadar da masraf yaptık falan diyerek kızdıysanız kendinize eksi üç puan yazın.

2. Çocuğunuza düzenli olarak yaptırdığınız bir spor var mı?

Yaşadığınız yere bağlı olarak, köy, kasaba veya şehir, çocuğunuzu herhangi bir spor dalı ile ilgilenmesine imkân sağladınız mı? Okul takımlarına girmesi için teşvik ettiniz mi? Çocuğunuzun kabiliyeti olduğu halde yapmadıysanız kendinize eksi üç puan yazın. Normal ve siz göndermedi iseniz eksi bir puan.

3. Çocuğunuzun güzel sanatlar ile ilgilenmesi için bir şey yaptınız mı?

Resim, müzik, geleneksel sanatlar veya ismini bilmediğimiz diğer güzel sanatlarla ilgilenmesini teşvik ettiniz mi, yönlendirdiniz mi? Çocuğunuzun yeteneği olduğu söylendiği halde yardımcı olmadıysanız eksi üç puan, normal olduğu halde ilgilenmediyseniz eksi puan bir yazınız. Ama çocuğunuzun hiç ilgisi yoksa zorla da yaptıramayacağınıza göre en azından sevdirmeyi denemiş olmalısınız.

4. Çocuğunuza bir hobi kazandırmak için gayret ettiniz mi?

Çocuğunuzla birlikte fotoğraf çekmeye, balık tutmaya, sinemaya, konsere veya bir başka etkinliğe gittiniz mi? Burada saymakla bitiremeyeceğim hobilerden birine onu alıştırmaya çalıştınız mı? Hiç düşünmediyseniz beş, düşünüp de yapmadıysanız iki, yapıp de beceremediyseniz eksi bir puan verin.

5. Çocuğunuza mensubu bulunduğunuz kültürü öğretecek ortamlara sokuyor musunuz?

Akrabalarınıza götürür müsünüz? Dayısının, amcasının, halasının, teyzesinin çocukları ile arkadaşlık ediyor mu? Memlekete eş, dost hısım akraba ziyaretlerine götürdünüz mü? Akrabalık ilişkisi yoksa kendinize eksi beş puan yazın.

6. Yaşadığınız bölgenin önemli tarihi ve coğrafi mekanlarına götürdünüz mü?

Konya'da iseniz Mevlâna Müzesi'ne gitti mi? Bursa'da iseniz Yeşil Cami'ye götürdünüz mü? Adıyaman'da iseniz Nemrut Dağı'na tırmandınız mı? Ağrı'da iseniz İshak Paşa Sarayı'nı gezdiniz mi? Aksaray ve Nevşehir'de iseniz Ihlara Vadisi'ni gezdiniz mi? Şemdinli'de iseniz Mor Dağları gösterdiniz mi? İstanbul'da iseniz çocuğunuzla Süleymaniye'de bayram namazı kıldınız mı? Eğer göstermedi iseniz kendinize eksi üç puan daha verin. Az da olsa götürdüyseniz eksi bir puan.

7. Çocuğunuza temel dini bilgileri öğrettiniz mi?

Çocuğunuz abdest almayı, namaz kılmayı, kısa süreleri ve yüzüne Kur'an-ı Kerim okumayı biliyor mu? Hz. Peygamber'i tanıyor mu? Bunları öğretmediyseniz kendinize eksi beş puan verin. Kısmen öğrettiyseniz eksi iki puan verin.

8. Çocuğunuza elindekini arkadaşıyla paylaşmayı öğrettiniz mi?

Darda kalan arkadaşına yardım etmeyi, elinde paketlerle gelen amcalar ve teyzelere kapıları açmayı, kendisinden büyüklere siz demeyi, öğretmenlerine karşı saygılı olmayı, oyun oynarken mızıkçılık ve hile yapmamasını, arkadaşlarını ve akrabalarını sevmesini öğrettiniz mi? Öğretmediyseniz kendinize eksi beş puan daha verin.

9. Çocuğunuza çevre bilinci aşıladınız mı?

Kullandığı kâğıt mendili sokaklara atmamayı, çevreyi kirletmemeyi, ağaçlara zarar vermemeyi, çiçekleri koparmamayı öğrettiniz mi? Öğretmediyseniz eksi beş puan daha.

10. Çocuğunuza hayvanlara karşı merhametli olmayı öğrettiniz mi?

Acıkmış bir kedi gördüğünde önünde süt koymayı, susuzluktan dili dışarı bir köpeğe su vermeyi, yolun ortasında ezilme tehlikesi geçiren kaplumbağayı alıp yol kenarına bırakması gerektiğini, zevk için hayvanlara eziyet etmenin iyi bir şey olmadığını öğrettiniz mi? Hayvan dostu değilse eksi beş puan daha.

11. Empati kurmasını biliyor mu?

Çocuğunuza hasta, engelli veya kendisine göre dezavantajlı durumda olanlara karşı nasıl davranması gerektiğini, onlarla dalga geçilmeyeceği gibi her zaman öncelik vermesi gerektiğini ve yardım etmesi gerektiğini öğrettiniz mi? Bunları öğretmeyi hiç düşünmediyseniz eksi beş puan daha.

12. Evde kimse olmadığı zaman karnını doyurabiliyor mu?

Ekmek alıp arasına peynir veya bir başka şey koyup yiyebiliyor mu? Siz yokken karnını doyurabiliyor mu? Yapamıyorsa kendinize eksi üç puan daha.

Eğer siz yukarıda sıraladığım konularda verdiğiniz cevapların toplamı 45 ise sadece biyolojik anne-babasınız. 30-45 arası ise çocuğunuz başarılı olabilir ama siz siz kesinlikle başarısızsınız ve sınavı kaybetmişsiniz.

Eğer eksi puanlarınız 10 ve altında ise çocuğunuz hangi liseye giderse gitsin yine önemi yok, çocuğunuz da kazanmış, siz de kazanmışsınız.

Arasında ise biraz gayret etmeli, eksiğimizi kapamanın yollarını aramalıyız.

Çocuklarınıza kızmadan önce çuvaldızı kendimize, iğneyi çocuklarımıza.

İsmail Güleç