Gözü yaşlı kralın hayattaki son arzusu

2019 yılında aramızdan ayrılan Mısır asıllı Müslüman Kardeşler ileri gelenlerinden, fikir adamı Tevfik Vai düzenli olarak Kuveyt'te yayınlanan El Müctema (Toplum) dergisinde haftalık makaleler yazmaktadır. Ben de bir zamanlar tiryakilerindendim. Merhum Suud Kralı Melik Faysal'a yakın simalardan birisidir. Sabah namazlarında bir araya gelirler. Şimdi bırakın kralları hizmetliler bile salah namazına kalkmıyor. Iraklı alimlerden Mahmut Savvaf gibi kraliyet danışmanları arasındadır. Ya da Kral Faysal ile dostluk köprüsü kurmuş nadir zevattandır. Zaman zaman sabah namazında Kabe'de ya da Medine'de Mescid-i Nebevi ya da başka mescitlerde buluşurlar. Bir defasında Kral Faysal'ın namazdan sonra kenara çekildiğini ve hüngür hüngür ağladığını ve gözyaşı döktüğünü müşahede eder. Bu durum ilgisini ve merakını celp eder ve yanına sokularak 'bir şey mi oldu? Ağlamanızın sebebini öğrenebilir miyim?' diye sorar. Kral Faysal esir Mescid-i Aksa konusunda taksirat içinde olduklarını ve bir şey yapamadıklarını sızlanarak aktarır. Son arzusunu dile getirir: 'Son arzum Mescid-i Aksa'da iki rekat namaz kılmaktır.' Aynı ifadeleri 8 Kasım 1973 tarihli görüşmede de Kissinger'e bire bir nakletmiştir. Son arzum Beyti'l Makdis'te iki rekat namaz kılmaktır. Söz konusu görüşmede şöyle demiştir: "Ben epey yaşlandım. Ölmeden önce son arzum Mescid-i Aksa'da iki rekat namaz kılmaktır…" Bu görüşmede Kissinger Kral Faysal'a iki mesaj getirmiştir. Sohbete başlamadan önce Kral Faysal'ın asık yüzünü yumuşatmak için sohbeti şaka ile tatlandırmak ister. Kralın yüzünde gülücükler açacağını düşünür. 'Uçağım hava alanına kadar geldi lakin yakıtı tükendiğinden cansız bir beden gibi pistte hareketsiz bir şekilde yatıyor.' Yine de bu sözleriyle Kral Faysal'ın yüzünde tomurcuklar açtığını göremez. Davanın baskısıyla Kral somurtkandır.Yüzünden düşen bin parçadır. Kissinger'in getirdiği çifte mesajda Başkan Nixon şöyle demektedir: "Ben sadece petrol ambargosuna son vermenizi istemiyorum aynı zamanda Washington'a buyurmanızı da arzu ediyorum…" Elbette ambargo nedeni olan İsrail ile ilişkiler de masaya yatırılmıştır. Kral cüzi ve yama çözümlerden yana değildir. Politikalarını değiştirmek için üç şart sayar.

Kissinger Arapların İsrail ile barış yapmalarının ehemmiyetine dikkat çeker. Onu bir devlet olarak kabul etmelerinin önemine de vurgu yapar. Kral Faysal'ın cevabı şöyle olur: "İsrail ile barış mümkündür. Ancak ondan önce üç şartın yerine getirilmesi iktiza eder. Öncelikli olarak İsrail 4 Haziran 1967 sınırlarına geri dönmeli, çekilmelidir. 5 Haziran tarihinden sonra işgal etiği Mısır, Ürdün ve Suriye'ye ait topraklarından çekilmelidir. İkinci şart olarak, İsrail 1948 tarihinden itibaren sağa sola dağıttığı Arap mültecilerinin geri dönüş hakkını kabul etmelidir. Üçüncü olarak, İsrail İslam ve Yahudi devleti yani çifte dinli bir devlet olduğunu kabul etmelidir." Kaddafi vaktiyle biraz da mizahi üslubuyla bunu şöyle formüle etmiştir: İsratin!

Kissinger hatıratında bu şartlarla birlikte Kral Faysal'ın kendisine FKÖ'nün şartlarını dikte ettiğini ifade etmiştir. Kissinger Kral Faysal'ın yüzüne İsrail'in bu şartları kabul etmeyeceğini ifade etmiştir. Kissinger'e hitaben Kral Faysal cevaben şunları söylemiştir: "İsrail desteğinizi keseceğinizi bildirdiğiniz ve himayesinden vazgeçtiğinizi ilan ettiğiniz anda yelkenleri indirecektir. Düşmanlığına son verecek ve derhal işgal ettiği topraklardan çekilecektir…" Bugün de tarih tekerrür ediyor. ABD ve Batı İsrail karşısında ipe un seriyor. İsrail 1973 senesinden beri aynı teraneleri okuyor. Kral Faysal köklü ve külli bir çözümden yanadır. Buna göre İsrail 1967 yılında işgal ettiği topraklardan zinhar geri çekilmelidir. Petrol ambargosunu gevşetme ve kaldırma şartı olarak da İsrail'in toptan çekilmesini ön şart olarak öne sürmüştür. Petrol ambargosunun sadece kendi kararları olmadığını ve Arap bloğunun toplu kararı olduğunu hatırlatmıştır. Muhatabına tek yanlı olarak bunu ihlal edemeyeceklerini ve kaldıramayacaklarını söyler. Kissinger'in bu kaypak girişimi cephede gedik açamamıştır. Kral Faysal misafirine şantaja boyun eğmeyeceklerini ifade etmiştir. Orta bir çözüm yolu olarak Kissinger Faysal'a petrol ambargosunun kademeli olarak azaltılmasını teklif etmiştir. Kral Faysal ise 1967 sınırlarına dönülmesi şartını tekrar etmiştir. Bu cevapla birlikte müzakere tıkanma noktasına gelmiştir. Kissinger'in tilkiliği Kral Faysal ve davasına ihlası karşısında sökmemiştir.

Tarih tekerrür ediyor. Bugün de ABD benzeri bir rol oynamakta Kissinger'in kaldığı yerden devam etmektedir. Bugün Kissinger'in konumunda İsrail'in şamar oğlanına dönmüş dut yemiş bülbül gibi başka bir Yahudi var. Aciz ve çaresiz Blinken! Tarihte Müslümanlar Kutsal Beldeleri Haçlılardan geri alma sürecinde benzeri durumlar yaşamışlardır. Nureddin Zengi'nin gülmeyi unuttuğu rivayet edilir. Aynı hal Salahaddin Eyyübi için de dile getirilir. Çağımızda Kral Faysal bu sahneleri yeniden yaşatmıştır. Allah hayru'l halefler nasip etsin...

Mustafa Özcan