2023 Eğitim Vizyonunda İmam Hatip Okulları

2023 Eğitim Vizyonu belgesinde İmam Hatip Okulları ile ilgili özel bir başlık açılmıştır. Üç konu ana hedef olarak belirlenmiştir:

1. İmam Hatip Okullarının eğitim programlarının çağdaş gelişmeler ışığında revizyonu
2. İmam Hatip öğrencilerinin yabancı dillerde (Arapça ve diğer bir yabancı dil) dörtlü dil beceri kazanımlarının güçlendirilmesi
3. İmam Hatip Okullarında kalitenin arttırılması için Yükseköğretim kurumlarıyla işbirliklerinin güçlendirilmesi

İMAM HATİP OKULLARI EĞİTİM PROGRAMLARINDA REVİZYON

Eğitim programlarında revizyon vizyon belgesinin İmam Hatip Okullarıyla ilgili en önemli hedefidir. Bununla ilgili vizyon belgesindeki açıklanan hedefler şunlardır:

İmam Hatip Okullarındaki program çeşitliliği korunması hedeflenmekle beraber genel ortaöğretimde amaçlanan esnek, modüler yapıyla uyumun inşası hedeflenmektedir.

Bu çerçevede diğer okullarla mukayeseli düşünüldüğünde İmam Hatip Okullarının programlarının ders saati ve ders türü çok fazladır. Bunların azaltılması hedeflenmektedir.

Meslek ile akademik ders oranları öğrencilerin üniversite taleplerine, yükseköğretim sonrası kariyer hedeflerine ve hayat beklentilerine göre planlanacaktır. Bu okullarda diğer liselerde okutulan pozitif bilimler ile kültür derslerine ek olarak İslam ilimleri ve Arapça da okutulmaktadır. Öğrencinin alacağı akademik ve mesleki derslere yönelik oranın belirlenmesinde de modüler, esnek ve kişiye özel program seçim imkânının getirilmeye çalışılacağı anlaşılmaktadır.

İmam Hatip Okullarını İslam dünyasındaki diğer dini okullardan ayıran en önemli özellik eğitim programlarıdır. Bugün ise gelinen noktada İmam Hatip eğitim programlarının yeniden revizyonu gerekmektedir. İmam Hatip ortaokulundan liseye geçişteki öğrenci sayılarındaki kayıp bu noktadaki ihtiyacı açık bir şekilde göstermektedir.

İlk önce İmam Hatip Okullarının meslek lisesi mi yoksa din eğitimi de veren akademik lise mi olduğuna karar verilmek durumundadır.

Meslek dersleri sayısı ve saati nasıl azaltılabilecektir?

Meslek derslerinin sayı ve saatinin azaltılmasına en büyük direnç meslek dersleri hocalarından ve branştan gelen okul müdürlerinden gelmektedir. Bu direnç nasıl aşılabilir?

DÖRTLÜ YABANCI DİL BECERİLERİNİN KAZANDIRILMASI

Bu okullardaki öğrencilerin Arapça ve diğer yabancı dil alanlarında gelişimleri ikinci büyük hedef olarak belirlenmiştir. Öğrencilerin Arapça ve diğer yabancı dil ile bir kariyer yapabilme imkanı vardır. Fakat bu ancak yabancı dillerde dörtlü dil becerilerini yetkin bir şekilde kullanabilmeleri şartıyla mümkündür.

Vizyon belgesi bu amaca ulaşabilmek için bir dizi tedbire ve politikaya atıfta bulunmaktadır.

Yabancı dil öğretmenlerinin mesleki becerilerinin geliştirilmesine yönelik mesleki gelişim programları düzenlenecektir.

Dil yaz okulları ile dörtlü dil becerisinin geliştirilmesi vurgulanmaktadır. Özellikle Dil Proje İmam Hatip okulları yurt içi ve dışında dil yaz okulları ile belli bir başarı elde etmiştir. Bu uygulama başarılı bir model olarak diğer İmam Hatip Okullarına da transfer edilmek istenmektedir. Yurt içi veya dışı yaz okulları programları ise çok ciddi mali kaynak gerektirmektedir.

Arapça ders kitapları; yazma, okuma, dinleme ve konuşma dil becerilerinin gelişimini hedefleyerek bir bütün hâlinde tasarlanacaktır.

Arapça öğrenimi etkileşimli kaynaklarla desteklenecektir.

İmam Hatip Okulu mezunlarının Arapça ve başka bir yabancı dili kullanabilmeleri onlara bir kariyer yolu çizebilir. Bu noktadaki en temel iki konu yabancı dil öğretme yeterliği yüksek öğretmen ve eğitimin kalitesini takip edip destek sistemi kurabilen okul yönetici ve liderleridir. Bu iki konuda kaliteli insan kaynağına ulaşabilen Dil Proje İmam Hatip Okulları başarılı olabilmektedir.

Yabancı dil açısından Dil Proje İmam Hatip Okullarına giden öğrenci ile diğerlerine giden öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri ve öğrenme kapasiteleri arasında ciddi farklar bulunmaktadır. Bu ise esnek eğitim programı tasarlayabilmeyi ve okul liderliğini çok daha öne çıkarmaktadır.

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARIYLA İŞ BİRLİKLERİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ

Vizyon Belgesi'nin İmam Hatip Okullarıyla ilgili öne çıkardığı üçüncü hedef, bu okulların üniversitelerle ve özellikle ilahiyat fakülteleriyle işbirliklerinin güçlendirilmesidir.

Üniversitelerdeki akademisyenlerin İmam Hatip Okullarındaki çocukların bilimsel ve entelektüel gelişimlerini desteklemeleri hedeflenmektedir.

İlahiyat Fakültelerindeki öğretim üyelerinin İmam Hatip öğrencilerinin mesleki gelişimlerine yönelik akademik koçluk yaptığı bir sistem hedeflenmektedir.

Vizyon belgesi ilişkiyi öğrenci üzerinden tasarlamıştır. Halbuki Yükseköğretimle İmam Hatip Okulları arasında anlamlı ve verimli ilişkinin gerçekleşeceği nokta öğrenci değil öğretmenler ve okul yöneticileridir. Belli yaş grubuna eğitim verebilmek belli beceri setlerini ve tecrübeyi gerektirmektedir. Bunların öğretim üyelerinde olmaması çok muhtemeldir.

Yabancı dil becerilerinin kazandırılması, ders saat ve türlerinin azaltılarak bilgiden ziyade iletişim, sosyal ve akli becerilerinin öğrenciye aktarılmasının hedeflendiği bir ortamda öğretmenlerin niteliklerinin arttırılması hayati öneme sahiptir. Bu ise öğretmenlerin alan bilgisi ve pedagojik yeterliklerinin sürekli geliştirilmesi ihtiyacını doğurur. Mesela didaktik olarak ders anlatmaya alışmış bir öğretmen, konularını günümüz anlayışıyla proje, grup ödevi, etkinlik temelli gibi yeni yöntemlerle öğretebilmelidir. Bu ise bu konularda tecrübeli ve başarılı eğitim fakültesi hocalarıyla işbirliğini zorunlu kılar. Okul yöneticileri ise eğitimin kalitesinin ölçülmesi, öğretmenlerin öğretme yeterliklerinin ölçümü, sürekli öğretmen gelişim programlarının tasarımı, mali kaynak oluşturabilme gibi birçok konuda desteğe ihtiyaç duymaktadırlar. Üniversiteler bu hususlarda anlamlı katkı sunabilir. İmam Hatip Okullarının İlahiyat Fakültelerinden çok daha fazla başarılı Eğitim Fakültelerinin profesyonel desteğine ihtiyacı vardır.

Yükseköğretim kurumlarıyla işbirliğinin mahiyetinin yeniden tasarlanması çok iyi olacaktır.

Prof. Dr. Atilla Arkan