Geçen yazımızda Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk'un katılımcı yönetim ve yönetişimin güzel bir örneği olan twitter üzerinden "#1MilyonÖğretmen1MilyonFikir" başlığı altında gelen öğretmen görüşlerini analize başlamıştık. Öğretmenlerin yönetim süreci ile dersler hakkındaki tespit, görüş ve önerilerini sunmuştuk.

Bu yazıda ise öğretmenlerin kendileri hakkındaki algıları, tespit ve önerilerini inceleyeceğiz.

Öğretmenlik ile ilgili yapılan yorumlara bakıldığında en öncelikli talep sürekli öğretmen gelişimine önem verilmesidir. Öğretmenler kendilerine sürekli yatırım yapılmasını talep etmektedirler. Öğretmenler arası statü farklarının ortadan kaldırılması, atamalar, maddi iyileştirmeler ve çalışma ortamlarının iyileştirilmesi diğer görüş bildirilen konulardır.

Öğretmenlerin kendileri hakkındaki tespit, görüş, öneri ve talepleri

Öğretmenlerin kendileri hakkındaki talepleri "sürekli gelişim" etrafında yoğunlaşmaktadır. Yukarıdaki görüşlerden anlaşılan öğretmenler kendini geliştirme ihtiyacı hissetmekte ve sistem içerisinde kendilerini geliştirme imkânlarını yeterince bulamadıklarını düşünmektedirler. Öğretmen gelişimini destekleyecek programlara ihtiyaç olduğu ve bununla ilgili yapılacak politikaların doğrudan öğrenci gelişimini de destekleyeceğini söylemek mümkündür.

Öğretmenlerin sürekli mesleki gelişim destekleri hakkındaki görüşleri

Öğretmenlerin twitter'da sürekli mesleki gelişim konusunda dile getirdikleri görüşleri alt başlıklar halinde şöyle sunulabilir:

1)Öğretmenlerin okul ortamında sürekli gelişimlerinin sağlanması

• Nitelikli öğretmen ihtiyacı çok fazladır.
• Öğretmen gelişimine yönelik bir istihdam sistemi inşa edilmeli
• Öğretmenler yaptıkları çalışmalara göre değerlendirilmeli
• Sürekli mesleki gelişim için yasal düzenlemeler getirilmesi, yayın ve araştırma teşviki verilmesi
• Formaliteden yapılan hizmet içi eğitimler fayda sağlamıyor. Bıkkınlık duygusu oluşturuyor.
• Öğretmenlere yönelik hizmet içi eğitimlerin katkı sağlayacak sahayı bilen iletişim yeterlikleri yüksek akademisyenlerce verilmesi.
• Eğitici seminerlerin verilmesiyle öğretmenlerin güncellenmesi ve öğrencilere anlatılan konuların da güncelliği sağlanabilir.
• Öğretmenlerin başarıları dışarıdan denetlenmeli, eksikliklere göre yol haritası sunulmalı, destek verilmelidir. Başarılı öğretmenlere de "başarı belgesi" verilmelidir.
• Yeni başlayan veya ihtiyaç duyan öğretmenlere koçluk, mentorluk veya danışmanlık tedbiri uygulanmalıdır.
• Koordinasyon ve zümre toplantılarından "sürekli gelişim" mantığıyla daha fazla istifade edilebilir. Eğitim lideri olan okul müdürünün katkıları çok iyi olur.
• Öğretmenlerin birbirleriyle etkileşip kendilerini geliştirmeleri için okulda bir grup çalışma odası gibi mekan oluşturulmalı.
• Ulusal zümre programlarının yapılmalı

2) Öğretmenlerin lisans üstü çalışmalarla kalitesinin arttırılması

• Yüksek lisans yapan öğretmenlere idari kolaylık sağlanmalı
• Öğretmenlere tezli yüksek lisans uygulaması sunulmalı
• Doktora ve yüksek lisansa teşvik ve bu programlara katılanların izin süreçlerinin kolaylaştırılması.

3) Yurt dışı imkanlarıyla öğretmenlerin kendilerini geliştirmesine imkan verilmeli

• Öğretmenlere yabancı dil eğitimi desteği verilmeli
• Yurtdışında mesleki gelişime yönelik eğitim imkanları çoğaltılmalı

4) Öğretmenlerin online ve WEB tabanlı ortamlarda uzaktan gelişimlerine destek verilmesi

• Öğretmen yeteneklerine dair MEBBİS özel alanının oluşturulması

Öğretmenlerin öncelikli olarak sürekli kendilerini geliştirmek istemektedirler. Bu içinde yaşadıkları çağın değişim hızını çocuklar ve öğrenciler üzerinden derinden hissettiklerini göstermektedir. Kendilerini güvende hissetmeleri, mesleki tatmin duygusunu tatmaları ve başarıya ulaşmaları böylece mümkün olabileceğini düşünmektedirler.

Öğretmenlerin statü farkları hakkındaki görüşleri

Öğretmenlerin dile getirdikleri önemli konulardan birisi meslekteki statü farklarıdır. Okul iletişim kültürü gelişmemiş okullarda bu statü farklarının bir tür kast sistemi duygusu yaşattığı anlaşılmaktadır.

• Öğretmenler odasında statü eşitliği sağlanmalıdır. Aynı mesleği yapmalarına rağmen ücretli, sözleşmeli ve kadrolu öğretmenler arasında "statü", "itibar" ve değer farkları bulunmaktadır.
• Öğretmenler arası fırsat eşitliğinin sağlanmalı
• Kadrolu, sözleşmeli, ücretli ve özel okul öğretmeni şekildeki kategorileştirmesinin olumsuz etkilerinin kaldırılmalı
• Ücretli öğretmenlik ve sözleşmeli öğretmenlik kalksın diyenler de bulunmaktadır.
• Bazı öğretmenler zorunlu hizmetin kalkmasını istemektedir. Fakat Türkiye'nin gerçekleri düşünüldüğünde bu mümkün değildir.

Öğretmenlerin mali haklar hususundaki görüşleri

• Maaş artışı olmalı.
• Eğitimde öğretmene verilen eğitim harcı (kırtasiyesi vs için) artırılmalı
• Öğretmen çocuklarına Devlet Parasız Yatılılık ve Bursluluk gibi sınavlarda kolaylık sağlanmalı

Öğretmen seçimi, mesleğe giriş ve sonraki süreci hakkındaki görüşleri

• Üniversiteye başlamadan önce öğretmen adayları seçilsin
• Ücretli öğretmenlik sistemi yerine memur olan öğretmenlerin tekrar MEB'e aktarılmalı
• Mezunlar atanmadan eğitim fakültelerine öğrenci alınmaması
• Öğretmen olduğu halde başka unvanlarla memur olarak atanan öğretmenlerin yeniden branşlarında çalışmak üzere atanmalı
• Tayin işlemlerinin hizmet puanına göre gerçekleştirilmeli
• Nöbet ve mesleki koşulların iyileştirilmeli
• Branş öğretmenliklerinin önemi artırılmalı
• Sürekli yer değişikliği ile dinamik bir yapı oluşturulmalı

Görüldüğü üzere doğal olarak kendi hakları, sürekli gelişim ihtiyacı ve meslektaşları hakkındaki tespit, görüş ve önerileri oldukça büyük bir yer tutmaktadır. En ağırlıklı yeri ise "sürekli mesleki gelişim" konusu oluşturmaktadır. Öğrenciler, yerleştirme sistemi, okul kültürü ve çevresi hakkında da kanaatler gelecek yazıya kalmıştır.

Prof. Dr. Atilla Arkan