Bağımsızlık referandumu kararı ile bölgedeki gerilimi artıran Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), Kerkük üzerindeki planlarına eğilmiş durumda. Irak'ın ABD tarafından işgali sonrası Türkmen kentindeki nüfus belgelerini ateşe vererek Kerkük'ün ilhakı için ilk adımı atan Erbil yönetimi bölgeye yönelik oyununun son perdesine hazırlanıyor.
ETNİK PROVOKASYON
Amaç Kerkük'ü peşmerge polis devletine dönüştürmek
2014'te terör örgütü DEAŞ'ın Havice ilçesini ele geçirmesinin ardından harekete geçerek 'koruma' altına alma bahanesiyle Peşmerge güçlerini Kerkük'e yerleştiren Barzani, petrol zengini kentin ilhakı için referandumu kullanmaya başladı. Kerkük'ü tam anlamıyla bir peşmerge polis devletine dönüştürmek isteyen Erbil yönetimi, önceki gece provokatif bir eyleme imza attı. Sözde Kürdistan bayraklarıyla bağımsız Barzani devleti lehine sloganlar atan silahlı bir çete Irak Türkmen Cephesi (ITC) Kale Bürosu'na ateş açtı. Bir kişinin hayatını kaybettiği 9 kişinin de gözaltına alındığı olay sonrası Kerkük Polisi, sokağa çıkma yasağı ilan etti ve kentte görülen silahlı kişilerin makam ve rütbesine bakılmaksızın tutuklanacağını duyurdu. ITC Başkanı Erşat Salihi saldırganları 'bir grup silahlı Kürt Peşmerge' olarak nitelendirirken, olayın ardından Kerküklü Ömer Hüseyin, saldırıların artacağından endişe ettiklerini belirterek "Muhtemel bir iç çatışmada silahsız tek taraf olan Türkmenleri koruyacak hiçbir güç yok" dedi.
YASAL ZEMİN
'Bağımsızlık referandumuna destek mitingi' düzenlendi
Bölgede Türkmenlere yönelik provokasyonlarla askeri kuvvetini kullanan IKBY, ilhaka yasal zeminini oluşturmak adına ise Kerkük İl Meclisi ve Irak parlamentosu tarafından azledilen Vali Necmeddin Kerim'i kullanıyor. İl Meclisi dün, Arap ve Türkmen parlamenterlerin boykot ettiği oturumda Kerim'in azledilmesi kararını reddetti. Kararın ardından İl Meclisi Başkanı Rebivar Talabani; Kerim'i kendilerinin seçtiğini hatırlatırken, kentte 'bağımsızlık referandumuna destek mitingi' düzenlendi. Gösteride konuşan Kerim, "Biz 25 Eylül'de Kerkük'ün Kürdistan'ın kalbi olduğunu ispatlayacağız. Bu topraklar Kürdistan topraklarıdır" diyerek hedeflerini açıkça belli etti.
HAVİCE KUMPASI
Türkmen kentini rahatça Erbil'e bağlayabilir
İşgalden bu yana planlı demografik değişim sayesinde kentte çoğunluğu ele geçiren Kürtleri kullanan Barzani, ilk defa bölgeyi kendine bağlamak adına büyük bir şans yakalamış durumda. Normal şartlarda Arap ve Türkmenlerden gelecek tepkilerden çekinen IKBY, kentin Arap nüfusunun çoğunluğunun yaşadığı Havice'nin DEAŞ işgalinde olması nedeniyle yarışı önde götürüyor. Havice'ye operasyonu geciktiren Peşmerge güçlerinin, referanduma bu bölgeyi dâhil etmeyerek Türkmen kentini rahatça Erbil'e bağlayabilir.
IKBY TÜRKMEN YURDUNUN PETROL GELİRİNİN PEŞİNDE
Irak'ın en zengin petrol yatakları Kerkük'te bulunuyor. Amerikan Enerji Bakanlığı verilerine göre 8,7 milyar varillik petrol rezervlerine sahip olan Türkmen kenti, Irak petrolünün mevcut üretiminin yüzde 40'ı gerçekleştiriyor. Ülkenin kanıtlanmış petrol rezervlerinin yüzde 6'sı, potansiyel petrol rezervinin ise yüzde 9›una tekabül eden bu oran sayesinde yıllık 9,5 milyar dolarlık elde eden kentin IKBY'ye bağlanması, Bağdat hükümetinden istediği mali desteği alamayan Erbil yönetiminin arzu ettiği gelirlere kavuşması anlamına geliyor.
REFERANDUM PAZARLIK MALZEMESİ
IKBY kanadından referandumun aslında bir pazarlık süreci için öne sürüldüğünü gösteren açıklamalar geldi. IKBY Dışilişkileri Ofisi Sorumlusu Felah Mustafa Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüştükten sonra, IKBY hükümeti sözcüsü Sefin Dizayi de gazetecilere yaptığı açıklamada, ayrı ayrı, 'müttefiklerle yapılacak görüşmelere' açık olduklarını, kimseye kapıyı kapatmak istemediklerini, referandum kararının arka planındaki nedenleri açıklamak için fırsat aradıklarını ve iyi bir alternatif varsa değerlendirebileceklerini bildirdi. Bakan Mevlüt Çavuşoğlu ise Felah ile görüşmesi sonrası Al-Monitor'e 'Erbil – Bağdat görüşmelerinde' Ankara'nın garantör olabileceğini ve referandumun Irak anayasasına aykırı olduğu için gerçekleşemeyeceğini söyledi.