Şimdiki zamanda elimizde bulunan teknoloji ile birbirimizden bağlantısız yaşamak neredeyse imkansız bir durum. Ancak yapılan araştırmalara göre dünyada yalıtılmış ve küreselleşmeden uzak yüzlerce kabile var. Sayısının netliği ise henüz kesinleşmedi.
DÜNYANIN FARKLI VE UZAK BÖLGELERİNDE YAŞIYORLAR
Bu kabileler, büyük ölçüde gezegenin en uzak köşelerinden bazılarında coğrafi izolasyondan ötürü dış dünyadan uzak yaşayabiliyorlar. Bazıları Güneydoğu Asya'daki Yeni Gine'nin yoğun ormanlarında ve dağlık bölgelerinde yaşıyor. Endonezya'ya bağlı Batı Papua bölgesinin 40'dan fazla dokunulmamış gruba ev sahipliği yaptığı tahmin ediliyor. Bununla birlikte, bu rakamın doğruluğunu teyit etmek, büyük oranda dağlar ve ormanlarla kaplı olan arazi ve Endonezya hükümetince bölgeye girişin yasak olması nedeniyle mümkün değil.
Diğer bazı topluluklarsa Hindistan ve Malay Yarımadası arasında, Andaman Takımadaları'nda yaşıyor. Yakın zamana dek, Andaman Adaları'ndaki Jarawa Adası'nın yabancılarla teması yasaktı.
Bunların dışında, bilinen temassız kabilelerin birçoğu, Güney Amerika'da, Amazon yağmur ormanlarının derinlerinde yaşıyor. Brezilya, dünyanın en fazla dokunulmamış insanına ev sahipliği yaptığını iddia ediyor ve tespit edilen 77 izole kabilenin bulunduğunu ifade ediyor. National Geographic dergisinin bu bölgeye ilişkin tahminleriyse 84 kabileyi içeriyor. Bu toplulukların çoğu Mato Grosso, Rondonia ve Acre'nin batı bölgelerinde yaşıyor.
MODERNLİK ONLARI ÖLDÜRÜYOR
Amazonlara giden ilk modern yerleşimcilerle birlikte yerlilerle sağlanan ilk temaslar, Brezilya'nın dokunulmaz kabileleri için tam bir felaketle sonuçlandı. Yalıtılmış insanlar, başka yerlerde yaygın olan hastalıklara karşı bağışıklığa sahip değildi. İlk temasın ardından bir yıl içinde kızamık ve grip gibi hastalıklar nedeniyle bir kabilenin yüzde 50'sinin hayatını yitirmişti. Matis Kabilesi'nin şamanlarının, genç ve yaşlı nüfusunun yarısı, ilk temasın üzerinden bir yıl geçmeden ölmüştü.
Hastalıkların dışında, yaşanan çatışmalar ve şiddet olayları, temassız toplulukların yaşadığı bölgelerde gerçekleşen ekonomik faaliyetlerin en yaygın sonuçlarından biri. Bu tür çatışmalar, az sayıda yabancının ve birçok yerlinin ölümüne neden oldu.
SÖMÜRÜ VE HASTALIK ONLARIN EN BÜYÜK DÜŞMANI
Yerli kabileler nesillerdir birçok tehditle karşı karşıya kaldılar ve Survival International, onları 'dünyadaki en savunmasız insanlar' diye nitelendiriyor. Bir Survival International yetkilisi, "Dışardan gelenler, kereste, madencilik, baraj veya yol yapımı, çiftlik veya yerleşim yeri için topraklarını veya kaynaklarını istiyorlar" diyor. "Temas genellikle şiddetli ve düşmanca gerçekleşiyor; ancak asıl katiller, çoğu zaman dokunulmamış insanların bağışıklığı olmayan ve genellikle onlar için ölümcül olan bulaşıcı hastalıklar."
MODERNİZMİN AYAK BASMADIĞI HALKLAR
Jarawalar
Jarawalar, Hindistan'daki yalıtılmış bir kabiledir; aynı zamanda Andaman Adaları'nda da yaşıyorlar. Kendi kendine yetebilen avcı-toplayıcı bir topluluk ve bilindiği kadarıyla oldukça mutlu ve sağlıklı bir hayatları var. Toplam Jarawa nüfusunun 400'e yakın olduğu tahmin ediliyor.
Javari Vadisi halkları
Brezilya'da bulunan Javari Vadisi, yaklaşık 20 yerli kabilenin bulunduğu ve Avusturya büyüklüğünde bir bölge. Bölgede yaşamakta olduğu tahmin edilen 3 bin kişiden yaklaşık 2 bininin 'temassız' olduğu düşünülüyor. Bu kabileler hakkındaki bilgiler dönemsel ve kesin veriler içermiyor; ancak eldeki kanıtlar, avlanmanın yanı sıra bazı tarım uygulamalarını da kullandıklarını gösteriyor. Ticaret yoluyla metal tencereler ve araç gereçler alıyorlar.
Bölgede yaşayan Matis Kabilesi'nin hikâyesi oldukça iyi biliniyor. Yeni gelenlerle yaşadıkları temaslar sonucunda salgın hastalıklara yakalanarak kabilenin beş köyünden üçünün nüfusu yok oldu ve genel nüfusları neredeyse tamamen ortadan kalktı. Bu nüfusa yönelik yeni tehdit madenciler ve çiftçilerden geliyor.
Yeni Gine halkları
Bu toplulukların en bilinen örneği Dani halkıdır. Endonezya ve Yeni Gine'nin merkezinde yaşayan kabile, dış dünyayla temas halinde ve topraklarına girişler oldukça sıkı denetleniyor. Dani halkı, 1938'den beri dünyanın geri kalanıyla temas halinde ancak yalıtılmış yaşamlarını sürdürüyor.
Kongo kabileleri
Orta Afrika'nın eşsiz güzellikteki ülkesi Kongo'da, ormanlarda yaşayan halkların çoğu, son yüzyılda nadiren dış dünyayla temas kurdu. Bununla birlikte, pek çok dokunulmamış kabilenin hâlâ var olduğu düşünülüyor. Mbutiler, ormanı, ihtiyaç duydukları her şeyi sağlayan bir ebeveyn figürü olarak gören avcı-toplayıcı bir halk. Küçük ve eşitlikçi köylerde yaşıyorlar. Büyük ölçüde kendi kendine yeterliler ama dış gruplarla da ticaret yapıyorlar. Ormansızlaşma, yasa dışı madencilik ve pigmelere karşı yürütülen soykırımlar nedeniyle yaşam biçimleri ve nüfusları tehdit altında.
Orta Afrika'nın ilk sakinlerinden biri olarak kabul edilen Pigmeler, günümüzde Papua Yeni Gine ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde de yaşayan ve genelde 1 buçuk metreyi aşmayan boylarıyla hatırlanan yerli bir kabiledir.
Amazonlar – Rio Pardo'daki Kawahiva halkı
Bu kabile hakkında çok az şey biliniyor, ancak genel Kawahiva grubuna dâhil olduklarına inanılıyor. Toprakları henüz koruma altında değil ve bu nedenle insanların soykırım ya da salgın nedeniyle yok olma tehlikesi çok büyük.
Javari Vadisi Koruboları
Brezilya ve Peru sınırındaki Javari Vadisi, yedi temaslı halkın yanı sıra Brezilya'daki en büyük izole edilmiş insan topluluklarından biri olan, yaklaşık yedi yerli grubuna ev sahipliği yapıyor. Bir grup Korubo, kendilerini korumak için kullandıkları büyük sopalar nedeniyle bölgede 'sopacılar' adıyla biliniyor. Yabancıların taşıdığı ölümcül hastalıklar, bölgedeki dış dünyayla temaslı grupları olumsuz etkiliyor ve hastalıkların dokunulmamış gruplara da bulaştırılması tehlikesi mevcut.
Carabayo halkı
Carabayolar, Kolombiya'nın Brezilya sınırındaki Amazon bölgesinde yaşayan izole insanlardır.
Taromenane halkı
Bu yerli kabile şu anda Ekvador'un Amazon Havzası'ndaki Yasuni Milli Parkı'nda yaşıyor. Bu topraklarda halen göçebe bir yaşam sürdüren yaklaşık 150–300 Taromenane'nin olduğuna inanılıyor. Son zamanlarda, yasa dışı işgalcilerden ve petrol arayıcılardan gelen tehditler, yaşamlarını risk altına sokuyor.
Wapishana halkı
Bu topluluk, güney Guyana ve kuzey Brezilya'nın Roraima bölgesinde yaşar. Brezilya'da bulunan bir Wapishana köyünde yaklaşık 150 kişi yaşıyor.
Toromona halkı
Toromona, Güney Amerika'da Bolivya'nın kuzeybatısındaki toplumdan soyutlanmış bir kabile ve yaşadıkları alanlar pek bilinmiyor. 2006 yılında, Toromonaları korumak için Madidi Ulusal Parkı'nın özel bir bölümü kendilerine ayrıldı.
Wayampi halkı
Fransız Guyanası'nda Eureupoucine ve Yukarı Camopi arasında yaşayan Wayampi kabilesi yaklaşık 100 kişiden oluşuyor ve dış dünyayla her türlü teması reddediyorlar.
Yuqui halkı
Bolivya halklarından yerli bir kabile olan Yuquiler, yoğun olarak Bolivya'nın Santa Cruz ve Cochabamba bölgelerinde yaşıyor. Uygarlıktan yalıtılmış halde yaşayan Yuqui topluluğu, avcı-toplayıcı bir hayat sürdürüyor. Birçoğu Amboro Milli Parkı'nın sınırları içerisinde yaşamını sürdürüyor.
Awa-Guaja halkı
Awa veya Guaja, günümüzde Brezilya'daki Amazon bölgesinin doğu kesiminde yaşayan, nesli tükenmekte olan bir yerli grubudur. Kabilenin yaklaşık 350 üyesi olduğu düşünülürken, yaklaşık 100'ünün dış dünya ile hiçbir bağlantısı bulunmuyor. Avcı-toplayıcı olarak yaşıyorlar ve gün geçtikçe daha büyük bir yok oluş tehdidiyle karşı karşıyalar.
Papua kabileleri (Batı Papua)
Okyanusya'nın Yeni Gine adasında bulunan Endonezya eyaleti Batı Papua'da yaklaşık 312 kabile yaşıyor. Bu kabilelerin çoğu hakkında bir bilgiye sahip değiliz; daha az tecrit edilmiş kabileler, dağlık bölgelerdeki uzak gruplarla ilgili hikayeleri modern dünyaya aktararak, bizleri varlıklarından haberdar ediyorlar. Papua halkları, topraklarını işgal eden ve çatışmalar yaşadıkları Endonezyalılardan etnik olarak farklılar.
(Derlenmiştir.)