Türkiye ekonomisi 2016 yılında birçok olumsuz gelişme yaşamasına rağmen dik durmayı başardı. Fetullahçı Terör Örgütünün (FETÖ) 15 Temmuzdaki darbe girişimi, terör olayları, bölgesel ve küresel gelişmelerin etkisiyle zor bir yıl geçiren Türkiye’de tüm bu yaşananlara karşın hükümet de yeni tedbirler aldı.
2016 yılında hedeflenen 900 bin artı istihdam rakamının ne yazık ki 400 bini yakalandı, 500 bin istihdam gerçekleşmedi. Yaşanan olağanüstü durumlar 2016’da ilave 500 bin ek işsiz insan olarak yansıdı. Bunun üzerine 2017’nin hedefi de artı 1 milyon ek istihdam olunca, 1,5 milyonluk artı istihdam konusunda seferberlik başlatıldı.
“Oranı gümbür gümbür aşağı çekmemiz lazım”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çağrıları sonrasında işsizliğin azaltılması ve istihdamın artırılması hedeflerine yönelik olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu 6 Ocak 2017 Cuma günü Konya’da ‘Çalışma Hayatında Milli Seferberlik’ programını başlattı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da 7 Şubat 2017 Salı günü Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye Ekonomi Şurası’nda özel sektörde faaliyet gösteren işverenlerin oluşturacakları ilave istihdam için destekleneceklerini açıkladı.
- İş dünyasına seslenen ve seferberliğin tüm Türkiye’de gerçekleşeceğini söyleyen Erdoğan, “Hep beraber gecikmeden süratle adımı atıp, eleman alımlarını başlatarak ciddi bir dönüşümü yakalamalıyız. Yeni bir istihdam seferberliği başlatıyoruz. Bizim ne yapıp edip, oranı gümbür gümbür aşağı çekmemiz lazım” açıklamasında bulunmuştu.
1 milyon hedefi aşılacak
- 09/02/2017 tarih ve 687 Sayılı Resmi Gazete’de söz konusu istihdam teşviki yayımlandı. Bu çerçevede 1 Ocak-15 Nisan itibarıyla 802 bin 856 kişi istihdam edildi. Haziran için 1 milyon rakamının hedeflendiğini söyleyen Bakan Müezzinoğlu “Bu rakamı aşacağımıza inanıyorum” açıklamasında bulundu.
Yeni istihdam olanaklarına imkân sağlayacak seferberlik, İşbaşı Eğitim Programı kapsamında hayata geçiriliyor. Program ile başta işverenler olmak üzere, iş arayanlar ve öğrencilere birçok avantaj sunuluyor. İşbaşı eğitim programı, ilgili mevzuatı gereği en az 2 sigortalı çalışanı bulunan ve İŞKUR’a kayıtlı olan tüm işyerlerinde uygulanabiliyor.
- Uygulamaya ilişkin temel noktalar şöyle:
- Teşvik uygulamasından özel sektör işverenleri yararlanacak.
- İşverenler, 31 Aralık 2017 tarihine kadar 2016/Aralık ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerindeki sigortalı sayısına ilave aldıkları her bir sigortalı için bu teşvikten faydalanacak.
- İşverenlerin 1 Şubat 2017 tarihinden itibaren mevcut çalışanlarına ilave alacakları sigortalıların; İŞKUR’a kayıtlı işsiz olmaları ve işe alındıkları tarihten önceki üç aya ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar dışında olmaları gerekiyor. Bugün için bir çalışanın işverene maliyeti 2.177 TL. (SGK tarafından uygulanan 5 puanlık prim indirimi sonrasında işveren maliyeti 2.088,56 TL oluyor)
- Uygulanacak teşvikle işverenler, mevcut çalışanlarına ilave olarak işe alacakları her 1 sigortalı için sadece 1.404 TL ödeyecek, geriye kalan 773 TL tutarındaki prim ve vergi yükümlülükleri devlet tarafından karşılanacak. Başka bir deyişle, ilave istihdam edilen her 1 kişi için işverenlerin maliyeti 773 TL azalacak.
- Teşvik uygulaması 31 Aralık 2017 tarihine kadar geçerli olacak. Bu teşvikten yararlanacak işverenler; aynı sigortalı için aynı dönemde diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanamayacak.
Sunulan destekler
Yeni İşçi Desteği: İşveren, 1 Şubat 2017’den itibaren yeni işe alınan işçiler için bu yılın sonuna kadar asgari ücrete karşılık gelen gelir vergisi ve damga vergisini ödemeyecek (773,41-TL).
İşbaşında eğitime destek: Tam zamanlı olarak işbaşı eğitim programına katılanlara devlet tarafından 3 ay süreyle aylık 1.404 TL net ücret ödeniyor. İşbaşında eğitim programını tamamlayanları işe alan işverenlere imalat sanayii sektöründe 42 ay, diğer sektörlerde ise 30 ay boyunca işveren primi teşviki sağlanıyor.
Artı istihdam programı: Katma değeri yüksek sektörlerde istihdam artıran işverenlere, işe alınacak işçiler için birinci yıl aylık net asgari ücretin yarısı (702 TL), ikinci yıl da yüzde 25’i (351 TL) oranında teşvik verilecek.
Asgari ücret desteği: Geçen yıl asgari ücrete sağlanan 100-TL destek bu yıl da devam edecek.
Genç ve kadın çalışan teşviki: İşe alınan kişi 18-29 yaş arasında erkek veya 18 yaşından büyük kadın ise sigorta primlerinin işveren payı 2 yıl süreyle İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak. Teşvik süresi, Mesleki Yeterlilik Belgesi sahipleri için 4 yıl olarak uygulanacak.
Yatırım teşvikleri kapsamında verilen istihdam destekleri: Yeni açıklanan stratejik yatırımlara dair desteklerde sigorta primi işveren ve işçi hissesi destekleniyor. Ayrıca Proje Bazlı Teşvik Sistemi’nde Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Gelir Vergisi Stopajı Desteği ve Nitelikli Personel Desteği sağlanıyor.
Sigorta prim erteleme desteği: 4/a kapsamında sigortalı çalıştıran ve asgari ücret desteğinden yararlanan özel sektör işverenleri SGK prim borcu ertelemesinden yararlanacak.