Arama
Çok yönlü bir alim: Kutbüddin Şirazi
Kutbüddin Şirazi; astronomi, matematik, tıp, ve din alanında yaptığı çalışmalarla Anadolu ilim hayatını canlı tutan isimlerden biridir. Yazdığı eserler ve yetiştirdiği öğrencilerle sonraki yüzyıllara etki etmiş olan bu isim, Moğolların akınlar düzenlediği Anadolu'da aldığı görevlerle bölgeyi ayakta tutar. Pek çok alim gibi o da şehir şehir ilim peşinde dolaşır. Gelin, kısacık ömrüne pek çok farklı alanda eserler sığdıran Şirazi'ye yakından bakalım..
Şirazi'nin doğumu
🔷 1236 yılında Şiraz'da doğdu. Asıl adı Mahmud b. Mes'ud b. Muslih'tir. Doğduğu yere nisbetle "Şirazi" olarak anıldı. Kutbuddin isminin anlamı sözlükte "dinin önde gelen kişisi" olarak geçer. Ailesi genel itibariyle doktordu. Babası Ziyaüddin Mes'ud el-Kazeruni, Şiraz'da göz hekimi idi.
🔷 Kutbuddin ilk derslerini babasından aldı. Din, tıp ve tasavvufla ilgili aldığı eğitimler onun ilmi hayatına başlattı. Babasının on dört yaşında vefat etmesi üzerine hastanede göreve başlayan Şirazi, on yıl doktor olarak görev yaptı.
↪ Kutbuddin ismini kim verdi?
"Göğerenler" programının konuğu Dr. Ahmet Meydan, Kutbuddin'in ismini Nasirüddin Tusi'nin verdiğini ifade etti: "Tusi öğrencisi Şirazi'yi talebelerin başı olarak seçiyor ve ona "Kutbu felekil vücud" ifadesini kullandığından ismi oradan gelir. "Kutbu" kelimesi "dönen maddelerin merkezi noktası demektir. "Evrenin tutan mili" anlamına gelen bu ifade daha sonra Kutbuddin'e dönüştü."
◻ Bir bilgi
Şirazi hayatı, Tuhfet el-sa'diyye adlı eserinde kendi yaşam öyküsünü verdiğinden ötürü net bir şekilde bilindi.
🔷 VAV TV'de ekranlara gelen "Göğerenler" programında Anadolu'nun manevi fatihleri ele alınmaya devam ediliyor. Programın altıncı bölümünde çok yönlü bir alim olan Kutbuddin-i Şirazi konuşuldu. Yalova Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Ahmet Meydan tüm detaylarıyla Şirazi'yi anlattı.
🔷 Dr. Ahmet Meydan, pek bilinmeyen bir bilgiyi paylaştı. "Şirazi'nin babası Ziyaeddin, Fahreddin Razi'den ders almış. Ayrıca meşhur kitap Bostan ve Gülistan'ın yazarı Sadi Şirazi, Kutbuddin'in ablasının oğlu."
Hocaları
🔷 Eğitim hayatının çoğunu Şiraz'da geçiren Kutbuddin'in hocaları dönemin en iyileri arasında sayılır. Şiraz'daki hocaları: Babası Ziyaüddin Mes'ud, Dedesi Kemalüddin b. Muslih, el-Kanun'u okuduğu hocası Şemsüddin el-Kişi ve dini anlamdaki temel çalışmalarını başlatan Zeki el- Buşekani'dir.
🔷 Yine İran bölgesindeki bir diğer şehir olan, tıp, astronomi alanında dönemin en büyük şehri sayılan Meraga'da eğitim gördü. Meraga'daki hocaları: Nasiruddin et-Tusi, Necmüddin el-Katibi, mantık ilmini aldığı Necmuddin el- Katibi ve matematik ile geometri derslerini aldığı büyük hocası Müeyyidüddin el- Urzi'dir.
▶ Kazvin'deki hocası Alaüddin et- Tavusi'den şafii fıkhını okudu.
▶ Konya'da bulunan Anadolu'nun meşhur alimi Sadreddin Konevi'den dersler aldı.
Şirazi Anadolu'da
🔷 Moğolların İran ve çevresinde yaptığı katliamlar ve zulümler nedeniyle İran'da bulunan alimler Konya'ya göç etti. Şirazi de bu isimlerden biridir.
🔷 Selçukluların başkenti olan Konya'da o sırada Mevlana ve Sadreddin Konevi vardır. Dönemin büyük âlimi Sadreddin Konevi'den hadis dersleri alan Şirazi, dönemin güvenli sığınağı ve ilim merkezi olan Konya'da sekiz ay kaldı.