Cumhuriyet devrinde bir Osmanlı Efendisi: İbnülemin Mahmud Kemal

Yayınlanma Tarihi: 23.05.2019 17:08 Güncelleme Tarihi: 24.05.2019 09:27

İbnülemin Mahmut Kemal İnal, Osmanlı Devleti'ne 33 yıl boyunca çeşitli görevlerde hizmet etti. Kuvvetli bir inanca, güçlü bir hafızaya ve geniş bir tarih bilgisine sahipti. Son dönem Osmanlı şairleri, müzisyenleri, sadrazamları ve hattatlarına dair kaleme aldığı eserleriyle bu kişilerin unutulmalarını önlemeye çalıştı. Ölümünün yıldönümünde, kültür hayatına yaptığı hizmetlerle İbnülemin Mahmud Kemal'in hayatını siz Fikriyat okuyucularıyla buluşturuyoruz.

1/17

İBNÜLEMİN MAHMUD KEMAL KİMDİR?

İbnülemin Mahmud Kemal, 1871 yılında İstanbul Beyazıt'ta doğdu. Babası Mühürdar Mehmed Emin Paşa, annesi Hamide Nergis Hanım'dır.

Babası uzun yıllar sadrazam Yusuf Kâmil Paşa'nın mühürdarlığını yaptı. Çocukluk yıllarının çoğu zamanı, Yusuf Kamil Paşa'nın eşi Zeynep Kâmil Hanım'ın konağında geçti.

İbnülemin, ilk resmi eğitimine Mercan Ağa Sıbyan Mektebi'nde başladı ve 1885'te Şehzade Rüşdiyesi'nden mezun oldu.

2/17

MEHMET AKİF İLE BERABER DERS ALDI

Ardından Mekteb-i Mülkiyye'nin yatılı kısmına kaydoldu, ancak buradan öğrenimini bitirmeden ayrılıp dinleyici olarak Mekteb-i Hukuk derslerine devam etti.

İbnülemin, resmî eğitiminin yanında zamanın geleneklerine uygun olarak, küçük yaşta önce babasından daha sonra da konaklarına gelen dönemin tanınmış hocalarından özel ders aldı.

Bunlar arasında Mehmet Akif ile birlikte eğitim gördükleri Akif'in babası Fatih müderrisi İpekli Mehmed Tâhir Efendi de bulunur.

3/17

OSMANLI’YA YILLARCA HİZMET ETTİ

1916'da Şura-yı Devlet azalığına, 1921'de Osmanlı devletinin resmi yayın organı olan Takvim-i Vekâyigazetesi müdürlüğüne, 1922'de Divan-ı Hümayun Beylikçiliği'ne atandı.

İstanbul Hükümeti yıkılınca Bab-ı Alî'deki görevi sona erdi.

4/17

YILDIZ SARAYI ARŞİVİNDE GÖREV YAPTI

Osmanlı Devleti'ne yıllar boyu çeşitli görevlerde hizmet eden İbnülemin, Sultan Abdülhamid devrinde Yıldız Sarayı arşivinde görev yaptı.

Burada mevcut dokümanlar üzerinde detaylı çalışmalar yaparak, araştırmacıların kullanabileceği bir arşiv oluşturdu.

İbnülemin'in kendi adıyla zikredilen ve 29 ciltten oluşan bu katalog, şimdi Başbakanlık Osmanlı Arşivi ismini taşıyan kurumda, orijinal haliyle araştırmaya açıktır.

5/17

İSLAM ESERLERİ MÜZESİ’NİN MÜDÜRLÜĞÜNÜ YAPTI

Hazine-i Evrak 1927'de Başvekâlet Osmanlı Arşivi'ne devredilince Tasnif Heyeti lağvedildi, İbnülemin'in buradaki görevi de sona erdi.

Tasnif Heyeti'nin lağvedildiği 1927'de İbnülemin, kurucularından olduğu İslam Eserleri Müzesi'nin Müdürlüğü'ne tayin edildi. 1935'de emekli oluncaya kadar bu görevde kaldı.