Fahreddin er-Razi kimdir? Fahreddin Razi hayatı ve eserleri...
Üstün zekası, güçlü hafızası, etkili hitabeti ile "allame" unvanıyla bilinen Fahreddin er-Razi; kelam, fıkıh usulü, tefsir, felsefe, mantık, matematik gibi alanlarda çağının hemen bütün ilimlerini öğrenip, eserler vermiş çok yönlü bir alimdir. İyi bir hatip olduğu kadar hazırcevap oluşuyla da tanınır. Razi'ye göre en doğru tefsir, Kur'an'ın yine Kur'an'la yapılan tefsiridir. Eserleri ve tesirleriyle İslam düşünce tarihinde önemli yere sahip olan Fahreddin er-Razi hakkında bilgileri derledik.
Önceki Resimler için Tıklayınız
Ebü'l-Alâ el-Maarrî'nin şiirlerinden etkilenen Razi'nin akaide (inançlar, dinin itikadî hükümleri) dair görüşleri de önemlidir. Razi'ye göre bilgi üretmek ve bilgiyi kabul etmek açısından insanların kabiliyetleri farklıdır. Ona göre haber-i vâhid (Bir kişi kanalıyla gelen haber veya hadîs) zan ifade eder. Zira onu nakledenler masum olmadıkları gibi İslâmî anlayışa göre bir kişinin şahitliği de yeterli değildir. Bu sebeple bir rivayetin sahih olup olmadığını belirlemek için onu Kur'ân-ı Kerîm'in ışığında değerlendirmek gerekir.
Ölümden sonra bedenin çürüyüp dağılmasına karşılık insanın aslî unsurunu teşkil eden ruhun (nefs) yok olmayıp ruhlar âlemine intikal edeceğini düşünen Râzî, önce nefsin cismanî bir cevher olduğunu kabul ederken daha sonra filozofların görüşünü benimseyerek onun ruhî bir cevher olduğuna inanmıştır.
Eserleri ve tesirleriyle İslâm düşünce tarihinde önemli mevki işgal eden büyük bir şahsiyet olmasına rağmen Râzî değişik mezheplere mensup âlimlerce eleştirilmiştir. Râzî'yi eleştirenlerden biri de Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'dir. Onun eleştirileri daha çok, dinî konularda gerçeği bulmak için kelâm metodunu kullanması noktasında toplanır.
Bu çalışmada orijinal metniyle birlikte tercümesine yer verilen el-Muhassal, Razi'nin yaşadığı döneme nispetle önceki ve sonraki alimlerin, filozofların ve kelâmcıların görüşlerinin özetini veren, başka bir ifadeyle kelam ve felsefenin temel meselelerini karşılaştırmalı inceleyen bir eserdir. Razi eserde "tahkik" denilen araştırma tarzının en güzel örneklerini verir. el-Muhassal bu özellikleriyle, 12. yüzyıldan sonra yazılan kelâm ve felsefe kitaplarının meselelerini büyük ölçüde belirlemiştir.
el-Muhassal ayrıca İslam inancının ana meselelerini içermesi bakımından ayrıcalıklı bir öneme sahiptir. İslam düşüncesindeki bilgi, yöntem, varlık ve fizik dünya tartışmalarını bütünüyle içerdiği gibi Allah'ın zatı, sıfatları ve fiilleri ile nübüvvet, ahiret ve imamet konularını da ele aldığı için eserde, İslam inancının ana ilkelerinin akli ve naklî delillerle nasıl temellendirildiği ayrıntılı bir şekilde verilir.
