Pierre Loti: Doğu hayranlığının ötesinde bir Osmanlı dostu

1872'de Tahiti'yi ziyareti sırasında kendisine takılan ve bir Pasifik çiçeğinin adı olan Loti'yi çok sevdi ve o tarihten itibaren eserlerinde bu adı kullandı. Senegal'i ve diğer Afrika ülkelerini gezdi.

1881'de yüzbaşı oldu ve sömürgeciliğe karşı baş gösteren isyanları bastırmak üzere Uzakdoğu'ya gönderilen Avrupa donanmasında görev aldı.

1910'da emekliye ayrıldı, fakat Birinci Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine yeniden göreve çağrıldı. Savaştan sonra sadece yazılarıyla ilgilendi.

1920 yılı sonlarında felç geçirdi. 10 Haziran 1923'te Hendaye'de öldü; cenazesine Türkiye adına Avrupa Türk Basın Bürosu Müdürü Ahmed İhsan (Tokgöz) katıldı.

Türkiye'de Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde hem hükümet hem halk düzeyinde büyük bir sempati gören Pierre Loti, edebiyattaki başarıları dolayısıyla 1891'de Fransız Akademisi üyeliğine seçilip 1921'de Legion d'Honneur nişanıyla ödüllendirilmişti.

Ancak asıl şöhretini olumlu ve olumsuz eleştirilere yol açan Doğu hayranlığının çok ötesindeki Türk dostluğundan kazanmıştır.

1876'da Selânik Limanı'na gelen Loti burada iki buçuk ay kaldı ve zaman zaman Müslüman mahallelerinde gezintiler yaptı.

Daha sonra II. Abdülhamid'in kılıç kuşanma merasimi sırasında (Eylül 1876) ilk defa gördüğü İstanbul'a gitti ve burada on altı ayını geçirdi.

1879'da adını vermeden yayımladığı Aziyade adlı romanı bu ilk seyahatin ürünüdür. 1887'de ikinci defa İstanbul'a gelen Loti, ilk romanının devamı sayılabilecek nitelikteki Fantôme d'Orient'ı, 1890'da üçüncü defa geldiğinde ise L'exilée adlı kitabında yer verdiği "Constantinople en 1890"ı yazdı.

Mayıs 1894'e rastlayan dördüncü gelişinde 28-31 Mayıs günlerini Bursa'da geçirdi ve muhtemelen bu sırada vilâyet mektupçusu Süleyman Nazif'le tanıştı.