Arama
Türkiye'nin Baştayyarecisi: Vecihi Hürkuş
Türkiye'nin ilk uçağını tasarlayan ve ilk savaş pilotluğunu yapan Vecihi Hürkuş, havacılık tarihinimizin unutulmaz sembollerinden biri. Hürkuş 30 Eylül 1930 tarihinde kendi yaptığı uçakla ilk kez Göztepe'den Yeşilköy'e uçmuştu. Hayatı boyunca, hayalleri uğruna çektiği sıkıntılara rağmen hedefinden hiç vazgeçmeyen Hürkuş, içinde bulunduğu tüm çalışmalarda başarılı olmuş bir öncüydü. 21 yaşında Rus uçağı düşürerek tarihe geçen, Kurtuluş Savaşı'ndaki kahramanlıkları ile TBMM takdirnamesi kazanan Türkiye'nin baştayyerecisinin hayatına ve yaptıklarına yakından bakalım…
🔺Tophane Sanat Okulu Güzel Sanatlar bölümünde eğitim gören Vecihi Hürkuş aynı yıllarda gönüllü olarak Balkan Savaşı'na katıldı. 1. Dünya Savaşı'nda ise Bağdat cephesinde uçak mühendisi olarak görev yaptı.
🔺 1917 yılında heniz 21 yaşındayken Kafkas cephesinde bulunduğu sırada bir Rus uçağını düşürerek "Düşman uçağını düşüren ilk Türk pilotu" ünvanını elde eder.
🔺 8 Ekim 1917 tarihinde ise kendi kullandığı uçak Ruslar tarafından düşürülür ve Hürkuş yaralanır. Bunun üzerine uçağı Rusların eline geçmemesi için yakarak Ruslara esir düşen Hürkuş daha sonra buradan Azeri Türklerinin yardımıyla kaçmayı başarır.
🔺 Birinci Dünya Savaşı sonlarında İstanbul'a gelen Hürkuş bir av uçağı tasarımı yapar ancak bu projesi Mondros Ateşkes Antlaşması nedeniyle yarım kalır.
🔺 İstanbul'un işgali üzerine Anadolu'ya geçerek Milli Mücadele saflarında mücadele eden Vecihi Hürkuş Konya'da sivil pilot olarak Kurtuluş Savaşı'na katılır. Burada başarılı keşifler yaparak bir Yunan uçağı dahi düşürür.
🔺 Kurtuluş Savaşı'ndaki kahramanlıkları nedeniyle üç defa TBMM takdirnamesi verilen kişi olarak kırmızı şeritli İstiklal Madalyası kazanır.
🔺Vecihi Hürkuş, ülkemizin ilk yerli uçağını yapan isimdir. 28 Ocak 1925 yılında başladığı çalışmalar ile beraber başarılı bir şekilde uçağı tamamlayan Vecihi bey, uçuş müsaadesi istemiş ancak uçabilirlik sertifikası için toplanan teknik heyette tayyareyi kontrol edecek personel bulunamadığından Vecihi K-VI'nın uçuşunda gecikmeler yaşanmıştır.
🔺Sonunda teknik heyetten bir kişinin "Vecihi, biz sana bu lisansı veremeyiz. Uçağına güveniyorsan atla, uç, bizi de kurtar." demesi üzerine Vecihi Hürkuş, 28 Ocak 1925'te "Vecihi K-VI" ile ilk uçuşunu yapar. Ancak bu uçuş izinsiz gerçekleştirildiği için cezalandırılır.
🔺Hürkuş 28 ocak 1925'te İzmir'de gerçekleştirdiği uçuşun öyküsünü o yıllarda yayımlanan Resimli Ay Dergisi'ne şu sözlerle anlatmıştır:
"Uzun müddet tereddüt devresi geçirdim. Nihayet arkadaşlarımın teşvikiyle bir tecrübe yapmaya karar verdim. Geceli gündüzlü çalışarak elimizde mevcut tayyarelerden tamamen farklı, onlardan daha basit, fakat sürat ve mukavemet itibarıyla onlardan üstün yeni bir proje vücuda getirdim. Tayyarenin inşasına müsaade edildi. Hayatımda o gün kadar mesut olduğumu hatırlamıyorum. "
"Büsbütün yeni sistem bir tayyare yapacak, memleketime yeni bir şey hediye edecektim. İstikbalde tayyarenin oynayacağı mühim rolü herkesten iyi bildiğim için bu hediyenin ileride kıymet-i takdir edileceğine kani idim. İnşaata başlamak için icap eden malzemeyi verdiler, derhal faaliyete geçtim."