Afrika'yı kana bulayan "Avrupa'nın sabıka dosyası"
Avrupalı devletler arasında sömürgecilikte başı çeken Fransa, İngiltere, Portekiz, Belçika, Almanya gibi ülkeler, yüzyıllar boyunca Asya'dan Afrika'ya kadar bütün kıtaları ele geçirdi. Bununla yetinmediler, insanlık dışı ve pek çok kanlı süreçleri de beraberlerinde getirdiler. İşte, sömürge düzeninin devamı niteliğinde olan CFA frangı da denilen sömürge frangının Afrika ülkelerinde tedavülden kalkmaya başlandığı bugünlerde Afrika'yı kana bulayan Avrupa'nın sabıka dosyasından bazıları...
1494 yılında Papa, Hindistan'la birlikte Afrika'nın Portekiz'e ait olduğunu kabul etmişti. Kızılderililer yok edildikten sonra işçi ihtiyacı Afrika'dan karşılandı. Portekiz, Gine- Bissau bölgesinde girdiğinde birçok ihtiyacını buradan karşıladı. Brezilya'daki şeker kamışı tarla ve çiftliklerinde çalışılacak işçiler; fildişi, deri ve balmumu gibi ihtiyaçlar da buradan sağlandı. 1930 yılına kadar Portekiz'in şehri olarak kaldı. Portekiz'in Gine- Bissau'nun başına açtığı felaketlerden biri de sadece şeker kamışı ve yer fıstığı üretimine izin vererek başka ürün ekimini yasaklaması oldu. Gine- Bissau 24 Eylül 1973 tarihinde bağımsızlığını ilan etti. Portekiz bu kararı ancak 10 Eylül 1974'te tanıdı.
Portekiz 1486 ila 1641 yılları arasında Angola'dan 1 milyon 389 bin köle getirdi. Bu köleler seçilirken sağlıklı ve güçlü olanlar özel olarak değerlendiriliyordu. Yüzyıllarca Portekiz sömürgesi olarak kalan Angola ilk bağımsızlık girişimini 1954 senesinde Kuzey Angola Halklar Birliği'ni kurarak gerçekleştirmeye çalıştı. İleride silahlı mücadeleye dönüşen bu hareket sonucunda Angola 1974'te bağımsızlığını kazandı ancak bu on binlerce Angolalının Portekizliler tarafından öldürülmesi pahasına gerçekleşti.
Mozambik jeopolitik açıdan oldukça önemli bir ülke… Portekizliler bunun farkına Vasco de Gama'nın 1497 senesinde buraya gelişiyle vardı. Hemen ardından 1505'te Portekiz Kralı I. Emanuel iki kıyı kenti olan Süfale ve Kilve'yi işgal etmek üzere donanmayı buraya gönderdi. Bu iki kent Hindistan yolunun açılması için oldukça önemliydi. Ayrıca Süfale'de bulunan altın madeni de Portekiz için önemli bir kaynak oldu. İki kentte kaleler inşa eden Portekiz buraları bir deniz üssü haline getirdikten sonra Mozambik Adası'nı istila ederek Hindistan yolu için Portekiz sömürgeciliğinin en önemli merkezlerinden biri haline getirdi. Portekiz, köle ticaretini Mozambik üzerinden yürüttü. 1800'lerin ortasında 400 bini aşkın Mozambikli köle yapıldı. Sadece bu sayı bile vahşetin boyutşarını göstermek için yeterli. 1924'te tamamen sömürge olan Mozambik 1962'de kurulan Mozambik Kurtuluş Cephesi hareketi ile birlikte ancak 1975'te bağımsızlığını ilan etti.
