Arama
Irak'ın yağmalanan kadim tarihi: yazma eserler
Yazma eserler, kültürel kimliğin hem bir parçası hem de kadim geçmişin en yakın tanıkları. Tarihi yüzyıllar öncesine dayanan medeniyetler ülkesi Irak'ta da nadir yazma eserler, kadim Kur'an-ı Kerim nüshaları, siyerler ve ulemaya ait tarihi yazma eserler bulunuyor. Irak'taki el yazmaları sadece bunlar sınırlı değil elbette; İslamiyet öncesine ait el yazmaları, sanat kitapları ve edebi yazmalar da bu engin arşivin nadide üyeleri. Özellikle ülkenin başkenti Bağdat'ta Abbasi ve Osmanlı İmparatorluğu dönemine ait yazma eserlerin değerli nüshaları mevcut.
Kadim ülke Irak'ta yazma eserler evvela Dâru'l-Kütüb ve'l Vesâik'te muhafaza ediliyordu, merkezin yılar içerisinde değişime uğrayıp gelişmesi sayesinde, döneminin en büyük ve en kapsamlı el yazmaları merkezlerinden birisi haline geldi. Zaman ilerledikçe el yazması eserleri bünyesinde barındıran başka merkezler inşa edildi; dar Saddam el Mahtutat ve Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin'e ait şahsi kütüphane bunlardan yalnızca ikisi.
Bir dönem, ülkedeki Irak Milli Kütüphanesi içerisinde de kıymetli el yazmalarının muhafaza edildiği bir oda mevcuttu ve şehirdeki en güvenli ve merkezî yerlerden biri olduğu için bazı el yazması eserler burada saklanıyordu.
Devletin güçlü olduğu dönemlerde birçok yazma eser kayıt altına alındı ancak kimi köklü ailelerce bu eserler saklandı. Bu denli kıymetli eserleri evlerinde saklamalarının iki açıklaması olabilir; ya çalınmasından endişe ettikleri için kimseye konusunu dahi açmıyorlar, ya da tarihe tanıklık etmiş bu eserlerin ehemmiyetinin farkında bile değiller.
Amerikan işgalinden sonra Irak'taki yazma eserleri koruma konusundaki katı kurallar ve ihlali söz konusu olduğunda verilen ağır cezalar değişime uğradı; el yazmalarının kültür mirası olarak addedildiği ülkede dışarı kaçırılan eserler için idam cezası ve hapis cezası uygulanıyordu. Amerikan işgalinden sonra ülkede bu yazma eserler, korunduğu merkezlerden güvenlik endişesi sebebiyle istihbarat binasına taşındı. Başlarda, bu eserlerin mahzene taşındığından haberi olmayan Amerikan işgalci güçler, ilerleyen zamanlarda içeriden aldıkları destek ile bu yazmalara erişmeyi maalesef başardılar.