Lahor’da Türk bahçesi: Şalimar
Tarihi Babür İmparatorluğu'nun sanat ve estetik açıdan zirvede olduğu dönemden kalma Şalimar Bahçeleri, Pakistan'ın Lahor kenti yer alır. Yaklaşık 400 yıllık bahçe kompleksi, devrin kültürünün klasik bir örneğini yansıtır. İmparator Şah Cihan'ın emriyle inşa edilen eşsiz eser, İslam bahçe kültürünün en özgün örneklerinin başında geliyor.
➤ Babürlüler, Hindistan ve çevresinde 350 yıla yakın hüküm süren Babür Şah'ın kurduğu bir Türk hanedanlığıdır. Fars kültüründen yoğun şekilde etkilenen ve anadili Çağatay Türkçesi olan bu devlet, 1858 yılına kadar varlığını sürdürmüştür.
➤ 1526'da tarih sahnesine çıkan Babürler, Hindistan ve Pakistan coğrafyasında uzun süre adından bahsettirir. Evrengzîb devrinde en geniş sınırlarına ulaşır ve bölgede oldukça etkileyici eserler bırakır.
Hindistan'daki Türk İmparatorluğu Babürlüler hakkında az bilinenler
Babür mimarisi
➤ Hindistan'da kültür ve medeniyetin gelişmesinde büyük rol oynayan Babürlüler, kendine has bir mimari üslup geliştirir. Ülkenin her tarafını önemli eserlerle tezyin eden devlet Kâbil, Lahor, Delhi, Agra ve Fetihpûr Sikri'de cami, türbe, bahçe, köprü, su arkları, köşkler gibi yapılar üretir.
Bilgi notu:
Bugün dünyaca bilinen Tac Mahal ve Badşahi Camii gibi müthiş eserler birer Babür eseridir.
Babür dönemi mirası Badşahi (Padişah) Camii
➤ Hacim olarak devasa mimari eserler üreten Babür İmparatorluğu, mermer ve kırmızı kum taşı malzemelerini yapılarında oldukça etkili kullanmışlardır.
➤ Ayrıca Babür medeniyeti, kubbe mimarisini o güne değin görülmemiş bir noktaya taşır. Sultan Alemgir devrinde bir çöküş yaşansa da Lahor'daki Badşahi Camii ve Delhi Kalesi'ndeki Moti Mescidi gibi eserleri ile ne denli mimariye önem veren bir devlet olduklarını açıkça gösterirler.
➤ Hint Alt Kıtası'nı anıtsal mimari eserler ve bahçelerle zenginleştiren Babürler, bölgede küçük bir cenneti andıran nadidelikte yapılar üretir.
➤ Beşinci Babür İmparatoru Şah Cihan'ın saltanatı sırasında Lahor'da inşa edilen Şalimar Bahçeleri de Babür kültürünün klasik bir örneğini sergiler.
Şah Cihan kimdir?
➤ Çağının en büyük sultanlarından Şah Cihan, saltanatı süresince Babürlülere altın çağını yaşatır. Hükümdarlığı sırasında güçlü bir istikrar kuran sultan, ordu ve devlet içerisinde sağlam bir yapı oluşturur, hukuk sistemini yeniden yapılandırır.
📌 Bilgi notu:
Şah Cihan hükümdarlığı döneminde Osmanlı padişahı lV. Murat ile mektupla iletişim kurmuştur. Mektubunda ilim şehri Bağdat'ın Safevilerden biran önce temizlenmesini talep eder.
