Arama
Anadolu'nun manevi mimarı Hacı Bektaş Veli'nin şiirleri
Anadolu erenlerinden Hacı Bektaş Veli, evrensel boyuttaki düşünce ve öğretileriyle, asırlardır sevgi, hoşgörü, birlik ve barışın simgesi oldu. 13. yüzyıla damgasını vuran Hacı Bektaş Veli, ortaya koyduğu fikirlerle Anadolu'da birlik ve beraberliği sağladı.
🔶13. yüzyıla damgasını vuran, düşünce dünyası ve inanç önderliği bakımından örnek teşkil eden Hacı Bektaş Veli, Anadolu'dan Balkanlar'a kadar geniş bir coğrafyada saygıyla anılıp, kendinden sonraki nesillere de ışık saçtı.
🔶Asıl adı Bektaş olan evliya, ölümünden sonra Hacı Bektâş-ı Velî diye şöhret buldu.
🔶Anadolu evliyalarından Hacı Bektaş Veli'nin doğumu ve ölümü kesin olarak bilinmemekle birlikte doğumu 1209, ölümü ise 1271 olarak geçmekte.
(X) Selçuklu döneminde yetişen alimler
🔶Hacı Bektaş Veli hakkında, kaynakların yetersizliği nedeniyle objektif yargılarda bulunulamıyor. Bu sebeple çoğunlukla tarihi menkıbevi bir kimliğe sahiptir.
🔶Hacı Bektaş Veli hakkında yaşadığı dönemden hiçbir yazılı kaynak ve belge günümüze intikal etmedi. Kendi zamanından çok sonra yazılan ikincil kaynaklardan hayatını incelemek mümkün. Bu kaynakların en eskisi, XIV. yüzyılın ünlü sûfîlerinden Âşık Paşa'nın oğlu Elvan Çelebi'nin Menâkıbü'l-kudsiyye adlı menkıbevî aile tarihidir. Eserinde Hacı Bektaş Veli'den kısaca bahsetmesine rağmen önemli ipuçları verir.
(X)🔎Elvan Çelebi: Babaî isyanının lideri Baba İlyâsın torunlarından, sûfî şair.
(X)🔎Aşık Paşa: Osmanlı tarih yazarı.
🔶Hacı Bektaş Veli, Türkistan Piri Hoca Ahmet Yesevi'nin kültür ocağında eğitim alarak, çok sayıda bilim adamının yer aldığı Horasan'da yetişti. Engin bilgi birikimi ve geniş dünya görüşüne sahip olan Hacı Bektaş Veli'nin Anadolu'ya gelişi, Anadolu Selçuklu Devleti'nin siyasi, ekonomik ve kültürel düzeninin bozulduğu, yönetimde bölünmelerin ortaya çıktığı bir devreye rastladı.
🔶Hacı Bektaş Veli, bilim ve öğretim merkezi kurarak ortaya koyduğu düşünce, fikir ve kamil akıl ile Anadolu'da birlik ve beraberliği sağladı.
🔶İnsanlara tasavvufun inceliklerini anlatan Hacı Bektaş Veli, bilgi ve erdem kandilini yaktığı Anadolu'da, Hakk'a ulaşmanın, dört kapı kırk makamdan geçerek hakikate kavuşmanın yollarını yetiştirdiği talebelerine öğretti.
🔶Hacı Bektaş Veli'nin Osmanlı'nın kuruluşunda ve Anadolu'nun Türkleşmesinde büyük etkileri oldu.
🔶Hacı Bektaş Veli'nin insan sevgisine, hoşgörüye ve barışa davet eden mesajları, Anadolu'da milli birliğin ve aidiyetin oluşmasına ve sürdürülmesine önemli katkılar sağladı.
🔶"Bir olalım, iri olalım, diri olalım", "İncinsen de incitme", "Her ne ararsan kendinde ara", "Oturduğun yeri pak et, kazandığın lokmayı hak et", "Eline, beline, diline sahip ol" sözleriyle bütün insanlığı sevgi, barış ve kardeşliğe çağırdı.
🔶Hacı Bektaş Veli'nin gerek tarihi gerek menkıbevi hayatına bakıldığında mensubu olduğu Haydari tarikatının kendisini bir kült haline getirdiğini gözlemleyebiliriz.
🔶Sulucakarahöyük'teki dergâhın etkisiyle Haydarî tarikatı dervişleri arasında ortaya çıkıp gelişerek yayılan Hacı Bektaş Veli profili, Osmanlı'yı da büyük oranda etkiledi.
🔶Osmanlı sultanları Hacı Bektaş Veli'yi gaziler aracılığıyla tanıdı. Padişahlar, Yeniçeri Ocağı'nı kurarken gaziler arasında yaygın olan kült sebebiyle ocağı ona bağlamışlar ve böylece Hacı Bektaş Veli'nin hatırası Osmanlılar döneminde de sonrasında da giderek büyüdü.
(X)Hem kurucu hem de yıkıcı güç yeniçerilerin kıyafetleri nasıldı?
🔶Hayatının büyük bir kısmını Anadolu insanının yetişmesine adayan Hacı Bektaş Veli'nin türbesi Nevşehir'e bağlı Hacıbektaş ilçesinde bulunmaktadır.
🔶Hacı Bektaş Veli Türbesi, Bektaşiler tarafından Bektaşilik öğretilerinin ortaya çıktığı ve tüm dünyaya yayıldığı merkez olarak kabul görmekte. Uluslararası bir öneme sahip olan Bektaşiliğin inanç ritüel ve sembollerinin türbe mimarisi ve iç tasarımında kullanılması nedeniyle Dünya Miras Listesi'ne aday olarak gösterilmiştir.
(X)Kur'an-ı Kerim'de ismi geçen peygamberlerin kabirleri
(X)📍Nasıl gidilir?
🔶Hacı Bektaş Veli'ye ait olduğu genel olarak kabul edilen eserler, "Besmele Şerhi", "Fatiha Suresi Tefsiri", "Makalat", "Kitabü'l-Feva'id", "Hacı Bektaş'ın Nasihatleri", "Makalat-ı Gaybiyye" ve "Kelimat-ı Ayniyye"dir.
🔶Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü UNESCO tarafından Hacı Bektaş Veli'nin ölümünün 750. yılı nedeniyle bütün dünyada "2021 Hacı Bektaş Veli Yılı" ilan edildi.
(X)Yunus Emre'nin şiirlerinde terennüm edilen insani değerler