Doğanın yaşam bulduğu Japon alfabesi
Japonya, bilim ve teknolojinin yanı sıra eğitim ve kültür üzerine de dikkat çeken ülkelerden bir tanesi. Ülke, özellikle Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan atom bombalarından sonra tarihini önemseyerek kendini yeniden inşa etti. Küllerinden doğan bu küçük ada ülkesi için alfabesi, korunan unsurlardan bir tanesi. Gündelik hayatında üç farklı alfabeyi kullanan Japonlar için Hiragana alfabesinin yeri çok özel. Ancak Kanji alfabesi Japonların ilk yazı sistemi ve Çin'den geliyor. Kanji alfabesi, yüzyıllar önce bir nesnenin resmiymiş, sonra kolay yazım için yalınlaştırılmış. Bazıları hâlâ ilk nesneyi andırıyor.
Japonya, günlük hayatında aktif olarak 3 alfabe kullanıyor. Hiragana, Katakana ve Kanji isimli alfabeler, gazetelerden kişisel mesajlaşmalara kadar hayatın her alanında bulunuyor. Japonların alfabeleri bizim alfabemizden çok farklı. Bizim alfabemizde harfler yan yana gelerek kelimeleri oluştururken, Japon alfabesi hecelerden oluşuyor.
Alfabelerin öğretimi de ilkokul birinci sınıfta başlıyor. Kanji alfabesi içeriği çok zengin olduğu için altıncı sınıfın sonuna kadar öğretilmeye devam ediliyor. Müfredatla beraber altıncı sınıfı bitirmiş bir öğrenci, tüm alfabeler dâhil yaklaşık bin kelimeyi öğrenmiş oluyor.
Hiragana için Japonların temel alfabesi denilebilir. Bütün Japonca kelimeler bu alfabe kullanılarak yazılabiliyor. Hiragana, sesli harfler ve bu sesli harflerin sessiz harflerle olan birleşimlerinden oluşuyor. Tabi ki Japoncada kullanılmayan, (-l) harfi ve ( -yi –ye –vi –vu –ve) sesleri alfabede mevcut değil.
Katakana alfabesi, temelde Hiragana alfabesinde bulunan seslerin farklı karakterlerle yazılması sonucu oluşmuş. Görünüş olarak da benzerlik gösterebilen bu iki alfabe kullanım alanları bakımından birbirinden ayrılıyor. Katakana, yabancı dilden Japoncaya geçen kelimeleri ve özel isimleri yazarken kullanılıyor.
Japonca için kullanılan ilk yazı sistemi, Çin yazı sisteminden alınan kanjilerdir. Günümüz Japoncasında kanji kullanımı isim, sıfat ve fiil kökleri ile sınırlandırılır. Bu nedenle, anlamlı bir cümle yazabilmek için en az iki alfabenin birlikte kullanılması gerekir. Net bir bilgi olmasa da sayısı 10 bini bulan bu alfabenin, yaklaşık 2 bin karakteri günlük kullanım kanjilerini oluşturuyor.
Kanjiler, tek başına yazıldığında okunuşları farklıyken, başka kanjilerle beraber yazıldığında yine okunuşları farklı oluyor. Bu fark, kanjilerin Japonca ve Çince okunuşlarının bir arada kullanılmasından kaynaklanıyor. Her bir karakterinin çiziliş sıraları bile düşünülen bu alfabe adeta bir sanat gibi göze hitap ederken, hakkında öğrendikçe sonu gelmeyen bilgilerle insanın merakını körüklüyor.
