Dostoyevski'nin "Suç ve Ceza" çizimleri
Suç ve Ceza, Budala, Karamazov Kardeşler gibi başyapıtların mimarı büyük yazar Dostoyevski, on dokuzuncu yüzyıl Rusya'sında yaşadı. Mürekkebi ve kalemiyle sadece yazı yazmayan Dostoyevski, düzyazılarının kenarlarına pek çok çizim de yaptı. Bu eskizlerde geçim sıkıntısından yaptığı hesaplar, annesi ve kız kardeşi, dünyadaki tarihi kişiler ve binaların yanı sıra Suç ve Ceza'nın kahramanlarını da görmek mümkün. İşte, size dünyayı sarsan bir romanın yazılış sürecini yaşatan eskizler…
➡ Dostoyevski'nin hayatı, eserlerinin meşhurluğunun aksine olabildiğince bilinmezlik barındırır. Kendisi hakkında konuşmaya pek istekli olmadığına şahit oluruz.
➡ Adeta, kurallarına sımsıkı riayet ettiği suskunluğunu sadece hakkında yazılanları tahsis etmek maksadıyla konuşmak mecburiyetini hissettiği durumlarda ihlâl etmekte olduğu izlenimini verir.
➡ Mesela, Tolstoy onun ketumluğunun tam aksi karakterdedir. Kocaman günlüğü ve İtiraflar'ı Tolstoy'un "mahrem-namahrem" hayatının bir aynası hüviyetindedir.
➡ Dimitri Merejkovski'nin ifade ettiği üzere "Tolstoy kendisi hakkında söylenecek ne varsa anlatmışa benziyor ve muhtemeldir ki onun kendi hakkında bildiklerinin tümü okuyucunun onun hakkında bildikleri kadardır."
➡ Dostoyevski'nin ise karısı Anna Grigoryevna'yla geçirdiği son on dört yılı hariç -Suç ve Ceza'nın birinci cildinden sonraki eserlerini yazdığı dönemdir- hayatı hakkında öyle derli toplu, muntazam bir bilgi pek yok, olanı ise mektuplaşmalarından ve dönemin diğer yazarlarının hatıratlarında yer verildiği kadarıyla bilebildiklerimizden ibarettir.
➡ Dolayısıyla Dostoyevski'nin son on dört yılının kayıt defteri diyebileceğimiz karısı Anna Grigoryevna'nın günlükleri ve hatıratı olmasaydı onun hakkında pek çok bilgiden mahrum kalmış olacaktık.
➡ Edebiyat eleştirmeni Joseph Franks, 1967'de defterlerin çevirisini yayınlayan bilgin Edward Wasiolek'den alıntı yapar: "Çizimler, pratik meseleler hakkında kısa notlar, çeşitli türlerde karalamalar, baskı harcamaları ile ilgili hesaplamalar, eskizler ve rastgele açıklamalar..." Kısacası, "Dostoyevski, not defterlerini yazmak istediği zaman açmasını sağladı ya da birçok sayfada olduğu gibi kaligrafisini uygulamak için kullandı."
