Edebiyatın reddedilen milyonluk kitapları
Kitap listelerinin ilk sıralarında milyonlar satarak yıllarca yerini korumuş kitaplar görürüz. Onlar, kitapseverlerin başucu kitabı olmuş, kimisinin de hayatını derinden etkilemiş, bazen de bir çağı diğerine taşımıştır. Yazar ya da şairlerin hayatları da bu kitabın oluşumunda elbette etkili olmuşsa da kitapların kendilerine ait öyküleri de olmuştur. Günümüze kadar milyonlarca satan kitaplar, yüzlerce kez de yayınevlerinden geri çevrilmiştir. İşte, kitaplarımızın yayınevlerine karşı mücadeleleri…
Alıklar Birliği'nin kahramanı obur, aksi, tembel, bencil, her şeye karşı, her şeyden hoşnutsuz, toplum düşmanı İgnatius. Annesi mutlaka bir iş bulup çalışması gerektiğini söylüyor, kız arkadaşı cinsel güdülerini serbest bırakırsa bütün sorunlarının çözüleceğini düşünüyor. İgnatius, çevresine ve modern zamanlara inat, geğirerek, yellenerek ve homurdanarak, bıkmadan usanmadan çağının her türlü aşırılığına sövüyor...
Bir sabah, yıllardır görmediğiniz bir arkadaşınızı düşünerek uyandınız. Bir saat sonra, onunla sokakta karşılaştınız. Sizce bu sadece bir tesadüf mü, yoksa çok daha farklı bir anlamı olabilir mi? Yolda gidiyorsunuz. Kafanızı çevirip yandaki küçük parkta baktınız ve bir anda bu anı daha önce de yaşamış olduğunuzu hissettiniz. Evet, Deja Vu. Sizce nedir Deja Vu; Geçmiş mi, rüya mı yoksa geleceği mi görüyorsunuz?
1944 yılında bu ünlü eseriyle Faber&Faber yayınevinin başındaki T. S. Eliot'ın kapısını çalan Orwell, Eliot'ın karısı tarafından şu cevapla reddedildi:
"Benim bu yapıtla ilgili genel tatminsizliğimin temeli, en yalın haliyle, yapıtın olumsuz havası. Yazarın istediklerine, karşı çıktığı şeylerin bazılarına sempati duyuyorum ama kitaba hâkim olan ve genelinde Troçkist diyebileceğim bakış ikna edici değil."
(Troçkizm, Marksizm'in Troçki'nin bakış açısıyla yorumlanmasıdır. Aynı zamanda 1917 Ekim Devrimi'nden sonra ortaya çıkmış bir ayrımı ifade eder. Sovyetler Birliğinde "Sol Muhalefet" olarak örgütlenmiş, Dünya'da Troçki'nin kurduğu 4. Enternasyonal'le başlayarak günümüze kadar gelmiştir.)
Asıl adı Eric Arthur Blair olan İngiliz yazar George Orwell'ın siyasi hiciv tarzındaki kısa öyküsü Hayvan Çiftliği 1945 yılında yayımlanmıştır. Eser, alegorik açıdan zengin bir eserdir ve Sovyetler Birliği, Nazi Almanyası gibi totaliter rejimleri mizahî bir dille eleştirmektedir. Hayvan Çiftliği, özet olarak Stalinizmi yerden yere vururken Sovyetler'in kuruluşundan bu yana gerçekleşen olayları hicveder.
Hayvan Çiftliği eserinde adı geçen karakterlerin büyük bir kısmı domuz, kuzgun, köpek gibi hayvanlardır ve bu hayvanlar Stalin, Lenin, Marx gibi tarihî kişilerin alegorisi niteliğindedir.
