Erzurumlu İbrahim Hakkı'dan şiir güldestesi
Fen ve din ilimlerini bir arada buluşturan büyük İslam alimlerinden Erzurumlu İbrahim Hakkı, astronomi, fizik, psikoloji, sosyoloji ve din ile ilgili pek çok bilimsel çalışma yaptı. Usturlab aletini kullanabilen İbrahim Hakkı, dönemin şartlarında yaptığı keşiflerle bugünün bilim dünyasına da ışık tuttu. Sizler için, Erzurumlu İbrahim Hakkı şiirlerinden bir güldeste derledik.
Hak şerleri hayr eyler
Zan etme ki ğayr eyler
Ârif ânı seyr eyler
Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler…
Sen Hakka tevekkül kıl
Tefvîz it ve râhat bul
Sabr eyle ve râzı ol
Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler…
---
ğayr: Diğer, başkası, yabancı
Tefvîz it: İşleri Allah'a bırakma
Hakkı gel sırrını eyleme zahir,
Olmak ister isen bu yolda mahir,
Harabat ehlini hor görme şakir,
Defineye malik viraneler var
---
zahir: Görünen, âşikâr olan. Açık, belli, meydanda olan
mahir: Becerikli, hünerli, san'atkâr
Harabat: Harabeler. viraneler.
şakir: Hâlinden memnun olup şükreden
malik: Sahip, bir şeyi olan, bir şeye sahip olan
Erzurumlu İbrahim Hakkı'dan günümüze ışık tutacak terbiye kuralları
...
Dil beyt-i Hüdadır anı pak eyle sivadan
Kasrına nüzül eyler o sultan gecelerde
Az ye az uyu hayrete var fani ol andan
Bul canı beka ol ana mihman gecelerde
Allah için ol halka mukarın gece gündüz
Ey Hakkı nihan-ı aşk ödine yan gecelerde
---
mihman: Misafir
mukarın: Beraber, yakın olan
Merhaba ey aşk-i baki merhaba
Pür vefasın, pür vefasın, pür vefa
Gel salın gönlümde ey can-i cihan
Dil-rübasın, dil-rübasın, dil-rüba
Çarh-i dilde mihr ü mahımsın benim
Mehlikasın. mehlikasın, mehlika
Ol Ahir yar-i ğarımsın benim
Can-fezasın, can-fezasın, can-feza
Mübteda-yi cümle eşyaya ayan
Müntehasın, müntehasın, münteha
Senden oldu har, gül, hem hak, zer
Kimyasın, kimyasın, kimya
Vasıl eylersin kulu Mevlasına
Reh-nümasın, reh-nümasin, reh-nüma
Halktan bigane olmuş aşıkına
Aşinasın, aşinasın. aşina
Hakkı, Hakk'dan gafil olmazsın müdam
Pür-safasın, pür-safasın, pür-safa
---
Dil-rüba: Gönül alan, gönül kapan
mihr ü mah: Eski İran aşk destan
Mehlika: Yüzü ay gibi güzel olan
Münteha: En son nokta, sonuç
müdam: Dâim ve bâki olan
Aceb şive, aceb sübül. aceb zülf ü aceb leyl
Aceb aşk ü aceb meyl, ne sevdadır İlahi
Aceb mâh ü aceb şâh, odur her dile hem-râh
Aceb arif-i agah, ne dânâdır İlahi
Aceb Hakkı aceb şan, aceb ruh ü aceb zeyn
Aceb aşk ü aceb ayn, ne a'ladır İlahi
---
meyl: Gönül akışı
agah: Haberdar
zeyn: Süs, süsleme
ayn: Göz
