Arama
Garip akımına ilk ciddi eleştiriyi yapan Hisarcılar
Hisarcılar, Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı şiir ekolüne bağlı olan şair ve yazarlar topluluğudur. Hisarcılar ilk şiirlerini Çınaraltı dergisinde, Garip akımına karşı bir duruş sergileyerek yayınladılar. Daha sonra 1950 yılında çıkarılmaya başlayan ve 1980 yılına kadar aralıklı olarak 277 sayı çıkarılan Hisar dergisi etrafında toplandılar. Peki, Hisar dergisi etrafında toplanan edebiyatçılar kimdi? Bu edebiyatçıların gelenekten beslenerek oluşturdukları sanat anlayışları Hisar dergisinde nasıl tezahür etti? Hisar, hangi ünlü edebiyatçının ilk yazılarını yayımladığı dergiydi? İşte tüm bu soruların cevabı ve daha fazlası...
Hisar dergisi edebiyatçılarının önemsedikleri en önemli şeylerden biri sanattaki bağımsızlıktır. Onlara göre şairin ve yazarın kalemini herhangi bir ideolojinin emrine vermesi onun bir sanatçı olarak ölümü demektir. Bu sebeple sanat eserinin bir propaganda vasıtası haline getirilmesinin kesinlikle karşısında dururlar. Hisarcılar sanat dışı çatışma ortamının içinde sanatlarıyla var olmaya çalışırlar.
Ülkenin sosyal meseleleriyle ilgili de makaleler bulunmakla beraber dergide siyasi denilebilecek yazılara yer verilmez, hatta kurucularının siyaset, sanat ve edebiyat görüşleri doğrultusunda herhangi bir polemiğe de girmediği görülür. Genel olarak her konuda ılımlı bir yol tuttuğu söylenebilecek olan derginin ikinci yayımlanma devresinin ilk sayısında Mehmet Çınarlı bir başyazıyla, sanatı herhangi bir siyasi ideolojinin aleti olmaktan kurtarmayı hedef edindiklerini ifade eder.
("Yeniden Çıkarken", Hisar, sy. 76, Ocak 1975, s. 3).
Özellikle Mehmet Kaplan ve Cemil Meriç'in yazıları Osmanlı tarih ve medeniyetine, Batı kültürüne dengeli ve mutedil bir bakışla derginin kültür milliyetçiliğine dayanan, buna karşılık siyasi ve ideolojik olmayan fikir yapısını oluşturur.
Hisarcıların edindiği bir diğer ilke de yeninin mutlaka eskiye dayanması gerektiği düşüncesidir. Garip akımına gösterdikleri tepkideki en önemli nokta geleneğe karşı duruşlarıdır. Zira onlara göre sanatta yenilik eskiyle bütün bağları koparıp soysuzlaşmak değildir. Sırtını geleneğe yaslamayan bir sanatın kalıcı olabileceğine inanmazlar. Bu yüzden geleneğe sırtlarını yaslayarak bir sanat anlayışı oluştururlar.
Yazılarının tamamı göz önüne alınınca bir fikir ve edebiyat dergisi özelliği gösteren Hisar'da güzel sanatların çeşitli meselelerine, plastik sanatlara, mûsiki bahislerine, sahne sanatlarına dair yazı ve tenkitlere de yer verilir. İlmî araştırma ve inceleme makaleleri bulunmakla beraber daha çok yorum ve deneme tarzı yazılar ağırlıktadır. Yerli ve yabancı tiyatrolarla ilgili tenkit ve tanıtma yazılarıyla oyunlar üzerine aktüel kritikler Halit Fahri Ozansoy, Ömer Atila, Metin And, Ergun Sav ve Turgut Özakman tarafından kaleme alınır. Hemen her sayıda Mehmet Çınarlı, Mehmet Kaplan ve Gültekin Sâmanoğlu'nun sanat ve edebiyatla toplum, devlet ve siyaset ilişkilerini ele alan yazıları bulunmaktadır.