İbn Cübeyr ve Seyahatnamesi
Seyahatnameler sosyal tarihi ve kültürü yansıtan, aynı zamanda tarihi vesika olarak da kullanılan önemli eserlerdir. 12. yüzyılda gerçekleştirdiği Hac seyahatini gün gün seyahatnamesinde anlatan İbn Cübeyr, dönemin şartlarını ve anlayış biçimini en güzel şekilde ortaya serer. İbn Cübeyr'in eseri, okuyucuları İslam coğrafyasında güzel bir yolculuğa çıkarır.
📌 1145 senesinde şimdiki adı ile Valencia olan Belensiye'de doğar. Kinâne kabilesine mensup olan İbn Cübeyr, henüz çocukluğunda iyi bir eğitim alır. Dini eğitiminin yanında muhtelif ilimlerde de eğitim almaya gayret eden İbn Cübeyr, kendisini tüm alanlarda yetiştirme çabası içinde olmuştur.
📌 İbn Cübeyr, Hac yolculuğunda farklı bir rota tercih ederek İslam coğrafyasını gezer ve meşhur seyahatnamesini kaleme alır. Seyehatname iki yıl üç buçuk aylık bir süreci kapsar. Bu eser, İslam coğrafyasının 12. yüzyılda içinde bulunduğu sosyal, ekonomik, siyasi hususları iyi bir gözlem açısı ile ortaya koyar.
📌 Bu sebepten dolayı akademik çalışmalarda çokça tercih edilir. Kudüs'ün fethinin ardından ikinci bir Hac seferine çıkan İbn Cübeyr, bu ve sonra gerçekleştirdiği üçüncü Hac seferi hakkında herhangi bir metin kaleme almaz. Eşinin vefatı üzerine İskenderiye'ye yerleşen İbn Cübeyr, 1217 senesinde burada vefat eder.
🔍 Bilgi Notu:
İbn Cübeyr'in Seyahatnamesi Arap edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Birçok seyahatnameye rehberlik eden eser, Sosyal tarihçilik anlayışının mühim bir tezahürü ve başucu eseridir.
📌 İbn Cübeyr köklü ve kültür seviyesi yüksek bir aile içinde dünyaya gelmiştir. Bu sebepten dolayı küçük yaşlardan itibaren ilim halkalarında bulunarak tedrisatına başladı. Eğitim hayatı boyunca İslami ilimler, kıraat ve Arap dili grameri öğrenmiştir. İbn Cübeyr'in ders aldığı bazı hocaları;
➡ Ebü'l Velid b. Sebke
➡ Ebu Cafer Ahmed b. Ali el-Kurtubi
➡ Sadreddin el Hûcendî
➡ Ebü'l Ferec
➡ Hamid el İsfahanî'dir.
📌 İbn Cübeyr, Endülüs başta olmak üzere Harran, İsfahan, Bağdat, Şam'da toplam yirmi dört alimden icazet almıştır.
📌İbn Cübeyr büyük bir alim olduğu gibi ilmin tevarüsünü de dikkate alarak pek çok talebe yetiştirmiştir. Bunlardan en meşhurları;
➡ Ebu İshak b. Müheyyib
➡ İbnü'l Vaiz
➡ Ebu'l Hasan eş-Şari
➡ Ebu Zekeriyya
➡ Ebu Amr b. Salim'dir.
📌 Bu zatlar hocaları olan Ebu Cübeyr'den İslami İlimler ve diğer muhtelif dersleri almışlardır.
◼ İskenderiye Feneri
📌 "İskenderiye'ye ait güzelliklerden en önemlisi, İskenderiye Feneri'dir. Fener, yüksekliği, sağlamlığı ve güzelliği ile görenleri hayrete düşürür. Işıkları 70 mil öteden farkedilir, eğer o olmasaydı gemiciler İskenderiye'yi bulamazlardı.
📌 Onu övmek için ne söylesek az kalır. Böyle güzel ve faydalı bir yapının inşasını mümkün kılması, Allah'ın bir lütfudur. Allah bu feneri Müslümanlar için koruyup gözetsin inşallah. Ezan sesinden mahrum bırakmasın."
◼ Sultan Selahaddin
📌 "Hayatını ve yapmış olduğu güzel işleri daha önce anlattığımız Sultan Selahaddin, bunlar gibi değildir. O âdil bir sultandır. Keşke onun yanında, kendisi gibi adaletli yardımcıları olsaydı. Böyle Allah'ın (CC) Müslümanları zulümden kurtarmasına beraberce vesile olurlardı."
