Şinasi'nin 150 yıl sonra ortaya çıkan mezarındaki gizem neydi?

Hayatı

📌Tanzimat döneminin önemli isimlerinden biri olan Şinasi, şair, yazar ve gazeteciydi.

📌Asıl adı İbrahim Şinasi olan yazar, 5 Ağustos 1826'da İstanbul'da doğdu.

📌Topçu yüzbaşısı olan babası Mehmed Ağa 1829'da Osmanlı-Rus Savaşı'nda şehit oldu.

📌Annesi onu yakınlarının desteğiyle büyüttü.

Eğitimi

📌İlköğretimini Mahalle Sıbyan Mektebi'nde ve Feyziye Okulu'nda tamamladı.

📌Müşiriyeti Mektubî Kalemi'ne katip adayı olarak girdi. Arapça ve Farsça, Fransızca öğrendi.

Tanzimat edebiyatının ilk eserleri

📌Şinasi'nin düşünce dünyasını şekillendiren ve geleneksel değerlerden kopup yalnızca Batılılaşma fikriyle hemhal olmasına sebebiyet veren olay Paris'e gitmesiydi.

1849'da bilgisini artırması için devlet tarafından Paris'e gönderildi. Burada edebiyat ve dil konularındaki çalışmalarını sürdürdü. Doğu kültürleri araştırmacısı De Sacy ailesi ile dostluk kurdu, Ernest Renan'la tanıştı, Lamartine'in toplantılarını izledi. Yine doğu kültürleri araştırmacısı Pavet de Courteille'nin çalışmalarına yardım etti. Dilbilimci Littré ile tanıştı.

📌1851'de Asya bilgisini yayma ve geliştirme misyonuyla ortaya çıkan Société Asiatique'e üye seçildi. Buraya Kemal Efendi'den sonra üye olan ikinci Türk'tür. Société Asiatique kayıtlarında kendisinden "Şinasi Efendi, Bâbıâli hükümetinin yüksek memuru" diye söz edilmektedir.

📌Bu dönemlerde atasözleri üzerine ilk inceleme olan ve geniş araştırmaları gerektiren Durûb-i Emsâl-i Osmâniyye adlı eserini hazırladı.

📌Paris'te edindiği tecrübe ve birikimler Şinasi'nin hayatında bir takım kırılmalar meydana getirdi. Devlet tarafından Batı'nın tekniğini öğrenmek için yurt dışına gönderilmiş olsa da yenilik kisvesi altında kendi geleneğiyle uyuşmayan Batı'nın aşıladığı değerleri savunmaya başladı.

Köksüzlüğü kabul etmeyen bir modernleşmeci Ahmet Cevdet Paşa

📌Paristen dönen Şinasi, birtakım devlet görevlerinde bulundu. 4 Temmuz 1855'te Meclis-i Maârif üyeliğine tayin edildiği, 18 Eylül 1856'da kesintiye uğrayan görevine 8 Mayıs 1857'de affedilerek devam ettiği bilinmektedir. Meclis-i Maârif üyeliğine tayini ve azli sırasında sadrazamlık makamında Âlî Paşa bulunmaktadır.

📌Görevinden uzaklaştırılmasına sebep olarak memuriyete ve rütbesine yakışmayacak davranışlarda bulunması gösterilmektedir.

📌Ayrıca Şinasi'nin Eflak'ta vergi mükelleflerini ve hesaplarını denetlemek için Bükreş tarafına geçici olarak görevlendirildi. Gidiş hazırlıklarını yaptığı sırada Meclis-i Maârif'teki memuriyeti yanında bu geçici görevinden de uzaklaştırıldı.

📌Kuleli Vakası, Türk siyasi tarihi içinde ilk kurulan siyasi parti niteliğindeki Fedâiler Cemiyeti tarafından planlandı. 14 Eylül 1859 günü bir ihbar sonucu ortaya çıkartılan bu planın amacı Abdülmecid'i devirip Abdülaziz'i yerine tahta geçirmekti. Kuleli Vakası, başarısız bir darbe girişimi olarak sonuçlandı.

📌Şinasi'nin 1858-1859 yılları içinde Kuleli Vakası olarak geçen olaya ismi karıştı. Bu suikast dolayısıyla tutuklananların çoğu Tophane Müşirliği'nin Şinâsi'nin de tanıdığı yüksek memurlarıydı. Bunlardan Tophane müftüsü Bekir Efendi ise çok yakın arkadaşıydı.

📌Ebüzziyâ Mehmed Tevfik, Şinâsi'nin bu örgüte üye olduğunu belirtti. Ancak açıklanan isimler arasında adına rastlanmamıştı. Kuleli Vakası'nın bir noktadan sonra örtbas edildiğini söyleyenler vardır.

Şinasi Tanzimat döneminde gerçekleştirdiği yenilikler şunlardı:

➡Batılı anlamda ilk tiyatro eseri olan Şair Evlenmesi'ni yazdı.
➡Noktalama işaretlerini kullanan ilk yazardır.
➡Batılı anlamda ilk fabl örneklerini yazdı.
➡İlk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval'i çıkardı.
➡İlk makale olan Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi'ni yazdı.
➡Atasözleri üzerine ilk incelemeyi yaptı.
➡Şiire ve şiir kitabına isim veren ilk sanatçıdır.