Nazım biçimi nedir, özellikleri nelerdir? Nazım biçimi örnekleri... Nazım biçimi konu anlatımı...
Nazım biçimleri, edebiyatta beş başlık altında ele alınır. Bunlar, İslamiyet öncesi Türk edebiyatı nazım biçimleri, anonim halk edebiyatı nazım biçimleri, aşık edebiyatı nazım biçimleri, divan edebiyatı nazım biçimleri, Batı uygarlığı çevresinde gelişen Türk edebiyatı nazım biçimleridir. Peki, nazım biçimi nedir, nazım biçimi özellikleri nelerdir? Nazım biçimi örnekleri hangileridir? İşte örneklerle nazım biçimi konu anlatımı…
Önceki Resimler için Tıklayınız
Nazım biçimleri edebiyatımızın çeşitleri dönemlerine göre ve türlerine göre farklılık göstermiştir. İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, anonim halk edebiyatı, aşık edebiyatı, divan edebiyatı, Batı uygarlığı çevresinde gelişen Türk edebiyatının kendine özgü nazım biçimleri vardır.
Türkler islamiyet öncesi belli dönemlerde, "sığır töreni" adı verilen av törenlerinde, "Toy / Şölen" adı verilen kurban törenlerinde ziyafetler ve kazanılan savaşlar sonunda, tüm boyların erkekleri bir araya gelerek eğlenirdi. Bu eğlencelerde söylenen çoklukla aşk, doğa ve yiğitlik konularını işleyen ve "kopuz" adı verilen sazla birlikte söylenen şiirlere "koşuk" adı verilir.
Koşuk özellikleri
- Koşuklar İslamiyet sonrası edebiyatta yerini: Halk edebiyatında koşmalara, Divan edebiyatında ise gazellere bırakmıştır. Koşuklar dörtlük biçiminde yazılmış ve hece ölçüsüyle söylenmiştir.
- Uyak düzenleri: aaab, cccb, dddb şeklindedir.
"Öfkelenip dışarı çıktım
Arslan gibi kükredim
Yiğitler başını doğradım
Şimdi beni kim tutar"
Sagu, ölen bir kişinin ardından söylenen bir tür ağıt şiiridir.
Sagu özellikleri
- Genelde ölen kişinin erdemlerini ve yiğitliklerini konu alır.
- 7'li hece ölçüsü ile söylenir.
- Edebi sanatlara yer verilir.
- Dörtlük esasına dayanır.
- Ölen kişinin kahramanlıklarını, başarılarını, erdemlerini; kalanların acısını ve duyulan üzüntüyü dile getirir.
- Sagu, nazım şekliyle söylenir.
- Bu şiirlere İslâmiyet sonrası halk edebiyatında ağıt, Divan edebiyatında mersiye denir.Yuğ denilen ölüm törenlerinde söylenir. Divân-ı Lugati-t Türk'teki Alp Er Tunga (Saka Türklerinin yazdığı) sagusu bu türün önemli örneklerindendir.En önemlisi ise doğaçlama o anda ölen kişinin dış görünüşlerini kişiliğini anlatır.'Ah benim kömür gözlü,esmerim gitti elimden gitti.' gibisinden örnekler verebiliriz.
Alp Er Tunga öldi mü?
Issız ajun kaldı mu?
Ödlek öçin aldı mu?
Emdi yürek yırtılur.
Destan milletlerin hayatında büyük yankılar uyandırmış tarihî, toplumsal (savaş, göç, istilâ gibi) veya doğal (yangın, salgın hastalık, sel, deprem gibi) olayların anlatıldığı, hayal unsurlarıyla süslenmiş uzun manzum eserlerdir.
Yapay destanlar ve doğal destanlar olarak ikiye ayrılır.
