Ortadoğu'nun Balzac'ı Necib Mahfuz'dan mutlaka okumanız gereken kitaplar
Mısır edebiyatının gözde yazarı Necib Mahfuz, toplumun yansımasını imgelemiyle birleştirdiği romanlarıyla olduğu kadar kısa öyküleriyle de sadece okurlarına değil nice yazara da ilham verdi. Ancak Batı'daki geniş okur kitleleri Mahfuz'u 1988'de, Nobel Ödülü'nü kazanmasıyla keşfetti. Sizler için, Mahfuz'un tüm renkleri ve türlü meşreplerden insanların hikayelerini anlattığı kitaplarını derledik.
Cebelavi Sokağı'nın Çocukları kitap özeti
Mukattam Çölü'nün kıyısında, adının verildiği sokakta, yüksek duvarların çevrelediği muhteşem konağında yaşayan kudretli Cebelavi, topraklarının ve mülklerinin idaresini beş oğlundan biri olan Edhem'e bırakır. Ancak Edhem'in babasına ihaneti, konaktan kovulmasıyla sonuçlanır. Cebelavi'nin oğulları ve torunlarından Cebel, Rıfat ve Kasım, ondan aldıkları işaretler ve manevi güçle, sokağın yönetimini ele geçirir, çetelerin elindeki yoksul halklarına yardımcı olmaya, barış sağlayıp adil bir düzen kurmaya çabalarlar.
Amaçları aynı olsa da yolları farklıdır. Cebelavi'nin çocukları ve torunlarının hikâyeleri, birbirine geçerek ilerler. Sokaktaki herkesin ve her şeyin sahibi olan, adı efsaneleşen Cebelavi'nin sırrını çözmeye çalışırken beklenmedik olaylara yol açan torunu Arif'in dönemi, bu tuhaf sokağın ve sakinlerinin hayatında farklı ama kalıcı bir sayfa açacaktır.
Mısır'da yıllarca yasaklanan Cebelavi Sokağı'nın Çocukları, hem bütün bir soyun hem de peygamberleri, efsaneleri ve günümüze göndermeleriyle, aynı soydan gelenlerin düşmanlıkları, savaşları, iktidar hırsları, aşkları ve mucizeleri üzerinden insanlığın evrensel ve ruhani öyküsünü anlatıyor.
Aşk Zamanı kitap özeti
Yirminci yüzyılın ilk yarısında, Kahire; varlıklı, dul bir kadın: Ain hanım. Şımartarak büyüttüğü oğlu İzzet, arkadaşı Hamdun, ikisinin de âşık olduğu güzel Bedriye ve bahtsız Seyyide; bütün bir mahalle ve o mahallede Mısır'ın saklı yüzü. Necip Mahfuz, Aşk Zamanı'nda okurunu umutsuz bir aşkın çevresinde ördüğü entrikalara, yeraltı örgütlerine, örtünmeye mahkûm kadınların cesaretle adım attığı tiyatro ve gösteri dünyasına götürüyor. Gerçekleşmeyecek hayallerin peşinde koşan, yolunu tesadüflerle ören ve kendi tercihi olan yalnızlığın içinde avunmaya çalışan amaçsız ve hedefsiz İzzet, en yakınlarının kaderini değiştirecek adımı attığında bu seçimin yalnız onlara değil kendine de ihanet olduğunu çok sonra anlayacaktır. Kulüpteki odasına kapanıp hayatını gözden geçirmeye başladı. İlk kez değildi, ancak duyguları altüst olmuştu.
Önceleri boşluktan bunalırdı, fakat sonra o boşluğu inanmadığı bir işle doldurmuştu. Doldurmamış mıydı?
Başkanın Öldürüldüğü Gün kitap özeti
1970 yılında Mısır Devlet Başkanı Nasır'ın ölümünden sonra başa geçen Enver Sedat, 1973 yılındaki Arap-İsrail Savaşı'nda Sina'yı geri alarak gösterdiği başarının ardından İnfitah denilen açık kapı politikasını uygulamaya koymuştu. Devlet kurumları özelleştirilmiş, Mısır piyasası Batı'ya kapılarını açmıştı. 1981'de, zaferinin yıl dönümü kutlamalarının yapıldığı gün, askeri birliklerin geçit töreni sırasında Sedat, üniformalı biri tarafından vurulur.
Mahfuz'un bu suikasttan birkaç yıl sonra yazdığı bu kısa roman, sadece başkanın son gününü işlemekle kalmıyor, Elvan ile Randa'nın, Mısır'ın orta sınıfından iki genç nişanlının zor zamanlarda yaşanan aşkını da anlatıyor. Mahfuz'un, bir aşk hikâyesinin fonunda ülkesinin geçirdiği dramatik bir dönemi başarıyla işlediği romanda, başkanın öldürülmesi, o gün işlenen tek cinayet olarak kalmayacak, iki gencin hayatları bir başka ölümle birlikte beklenmedik bir yöne sapacaktır.
Ezilenler kitap özeti
Yoksul bir mahalledeki derviş tekkesinin duvar dibinde bulunan bir bebekle başlar Ezilenler'in destanı: Aşur adı verilen bu bebek büyüdükçe insanlar için büyük ve örnek bir lider haline gelir. Yeri ve zamanı belli olmayan bu mahallede Aşur El-Naci'nin çocukları ve torunları iyi ile kötü, dürüstlük ile düzenbazlık, sevap ile günah, haraç kesmek ile ticaret yapmak arasında gidip gelecektir. Çok sayıda karakterin sahneye çıktığı Ezilenler destanında, hayatın zorlu sınavında yürütülen akıllar ve verilen kararlar kimi zaman muazzam zenginlikleri ve güzellikleri getirirken, kimi zaman da utanç verici yalanları ve haksızlıkları ortaya çıkartacaktır.
Nobel ödüllü usta yazar Necib Mahfuz'un, Mısır'da yoksul halkın ekmek isyanlarına kalkıştığı 1977 yılında tamamladığı Ezilenler, Batı'nın roman kurgusuyla Doğu'nun mesel geleneğini deneysel biçimde harmanlayan, ustalıklı bir yapıt sizleri bekliyor.
Kuştimur Kahvehanesi kitap özeti
Yirminci yüzyılın ortalarında, Kahire'nin kalburüstü semtlerinden Abbasiye'de birlikte büyüyen beş arkadaş ve dostluklarına yıllar boyu tanıklık eden, vazgeçilmez buluşma yerleri olan kahvehanedir. Geçip giden zamanın anılarıyla ve etraflarını saran, sürekli gelişen bir kentin renkleriyle bezeli bir masal sizleri bekliyor.
Büyük değişimler yaşayan Mısır toplumunda, arkadaşlardan her birinin kendi yolunda akan hayatları, bu kahvehanede sığınılacak güvenli bir liman bulur. Doğuştan iş adamı olan Sadık, babasının arzusunun aksine doktorluğu seçmeyip edebiyat yollarında yürüyen Tahir, zevk insanı Hamada, eylem adamı İsmail ve geri planda kalan beşinci arkadaş: anlatıcı. Kahvehane buluşma yerleri olsa da aralarındaki bağlar onun ötesine uzanır. Aşkları, evlilikleri, boşanmaları, çocukları, torunları ve kariyerleriyle bu beş arkadaşın birbirinden farklı hayatları, bütün olanlara rağmen değişmeyen bu kahvehanede birleşir. İkinci Dünya Savaşı'ndaki bombardımanlardan 23 Temmuz 1952 darbesine, Özgür Subaylar hareketinden Batı'ya açılan Mısır ekonomisinin 1980'lerde geçirdiği çalkantılara kadar çağdaş Mısır'ın tarihini belirleyen pek çok siyasi ve tarihi olay, Necip Mahfuz'un usta kaleminde kimi başarılarla dolu, kimisi hüsranla yoğrulu bu yaşamların arka planına dönüşüyor.
Necib Mahfuz'un ölümünden önce tamamladığı son roman olan Kuştimur Kahvehanesi, temelleri çocuklukta atılan bir dostluğun zamanın alıp götürdüklerine karşı direnişinin simgesi gibidir.
