Osmanlıca kelimelerin yazılışları ve anlamları
Bin yıla yakın süre zarfında kullandığımız Osmanlıca, Türkçenin tarihi dönemine verilen bir isimdir. Osmanlı Türkçesi olarak da adlandırılan bu dönemde 45 binden fazla eser verilmiştir. Arapça, Farsça ve Türkçe sözcüklerden oluşan bu yazı dilini doğru anlamak, yazmak ve söylemek için öğrenmemiz gereken kelimeler bulunur. Nitekim sözcükler, tarihimizin izlerini taşır. İlim ve kültür hazinesi olan dilimizde yer alan kelimeler vasıtasıyla medeniyetimizin satır aralarına ulaşabiliriz. Sizler için bilmeniz gereken Osmanlıca kelimelerin yazılışları ve anlamlarını derledik.
Dûr-bâş: "Uzak ol!" manasına gelen bir emir, asa, değnek. Osmanlı döneminde büyüklerin önlerinde giden çavuşların ellerinde bulundurdukları değneğe bununla halkı uzaklaştırdıklarından dolayı sonradan durbaş adı verildi.
Mâhî'n-nükuş: Nakışları silen, mahveden. Binaların duvarlarına münasebetsiz kişiler tarafından tebeşir, kömür, boya gibi maddelerle yazılan uygunsuz yazı ve resimleri silme ile görevlendirilen memur.
Ferec ba'd-eş-şidde: Zorluktan sonra gelen kolaylık; kederden, darlıktan sonra gelen sevinç. Doğu edebiyatında didaktik amaçlı masal derlemelerin adı. 14 bölüm halinde ve her bölüm 10 hikaye olmak üzere hazırlanan eser, sıkıntıya düşenleri teselli etmek için yazılmıştır.
Maraz-ı mevt: Ölüm hastalığı, ölüm korkusu hastalığı. İnsanları iş görmekten meneden ve başladığı tarihten itibaren en az bir yıl içinde ölümle neticelenen hastalık.
Evsat: Bir şeyin ortası, ortadaki, orta, orta halli, yüksek ile alçak arası. Türk müziğinin büyük usullerindendir. Yirmi altı zamanlı ve on üç darplıdır. Evsat, ilahilerde düyekten sonra en çok kullanılmış ölçüdür. Ayrıca peşrev, beste ve şarkı formları için de kullanılmıştır. 26/8 lik yürük evsat mertebesi çok kullanılmıştır.
