Arama
Reşat Nuri Güntekin'in çocukluk aşkı: Tiyatro
Çalıkuşu romanıyla ünlenen bu sebeple romancı olarak tanıdığımız Reşat Nuri Güntekin, farklı türlerde de eserler verdi. Tiyatro, Reşat Nuri'nin hayatında önemli bir yer tutsa da romancı kimliğinin gölgesinde kaldı. Oysa usta yazar tiyatroyu çocukluğunun "aşkı" hatta "sıtma"sı olarak nitelendiriyordu. Reşat Nuri, bu sevdanın vermiş olduğu ilhamla da hem tiyatro eserleri, hem de tiyatro ile ilgili birçok makale kaleme aldı. İşte Reşat Nuri Güntekin'in tiyatro sevgisi, görüşleri ve eserlerine dair detaylar…
Reşat Nuri Güntekin'in kısaca hayatı
📌26 Kasım 1889'da Üsküdar'da dünyaya gelen Reşat Nuri Güntekin, Selimiye'de ilk öğrenimine başladı. Liseyi Çanakkale İdadisi'nde okuduktan sonra İstanbul Dârülfünunu Edebiyat Şubesi'ne girdi.
📌İlk resmi görevine Bursa İdadisi'nde Fransızca öğretmenliğiyle başladı. Yaşamı boyunca birçok farklı okulda öğretmenlik yaptı. 1927'de Millî Eğitim Bakanlığı Müfettişliğine tayin edilen Reşat Nuri, bu görevini Çanakkale'den milletvekili seçilinceye kadar aralıksız sürdürdü.
Emekliye ayrıldıktan sonra tiyatroya olan ilgisi sebebiyle İstanbul Şehir Tiyatroları Edebî Heyet üyeliğine seçildi.
📌Yakalandığı akciğer kanserinden tedavi olmak üzere gönderildiği Londra'da 7 Aralık 1956'da öldü. Kabri Karacaahmet Mezarlığı'nda yer almaktadır.
📌Reşat Nuri Güntekin'in edebiyata olan ilgisi çocukluğunda başlamıştı. Yine çocukluğunda çadır tiyatrolarına düşkünlüğü, ilk öğretmenlik yıllarında Bursa'da Ahmed Vefik Paşa'nın yaptırmış olduğu tiyatroda seyrettiği oyunlar da bu edebi türle ciddi olarak ilgilenmesine yol açmıştı.
Onun asıl edebi ürünleri tiyatroya merakından doğdu.
Necip Fazıl'ın büyük yankı uyandıran tiyatroları
📌Reşat Nuri'nin edebiyat dünyasına tam manasıyla girişi Genç Kalemler'de yayımladığı makale ile gerçekleşti. Bir süre gazetelere edebiyat ve bilhassa tiyatro ile ilgili makaleler yazdı.
📌İlk hikâyesi "Eski Ahbap" Diken mecmuasında neşredildikten sonra kitap halinde de yayımlandı. İlk romanı Harabelerin Çiçeği 1919'da Zaman gazetesinde tefrika edildi. Yine bu yıllarda Tristane Bernard'dan Hakiki Kahramanlık adıyla uyarladığı ilk piyesini Hayreddin Rüşdü takma adıyla yayımladı.
📌Yazara asıl şöhretini kavuşturan eseri Çalıkuşu'ydu. Çalıkuşu romanında yazarın tiyatroya olan ilgisini, roman ve tiyatro konularının paralelliğini gösteren bir durum vardı.
Güntekin, Çalıkuşu'nu başlangıçta "İstanbul Kızı" adıyla tiyatro eseri olarak kaleme almıştı.
📌Reşat Nuri, romandan önce hikâye ve tiyatro türünde eserler verdi. Tekellümî hikâye olarak da adlandırdığı bu eserlerde yazarın tiyatroya olan tutkusunun izlerini görmek mümkündü.
📌İçinde bolca diyaloğu barındırması bakımından bu hikâyeler Reşat Nuri'nin tiyatrolarının hazırlığı niteliğindeydi.
📌1919-1930 yılları arasında yazdığı ve altı cilt halinde yayımladığı hikâyeleriyle diğer eserleri arasında farklı yönlerden dikkat çekici paralellikler vardır. Bu eserlerindeki dil ve üslup, yapı ve kişiler roman ve tiyatrolarında da benzer şekilde karşımıza çıkmaktadır.
Reşat Nuri'nin tiyatro eserleriyle hikaye ve romanları genellikle aynı temaları içeriyordu. Romanlarında olduğu gibi tiyatrolarında da ferdi ve sosyal konuları birlikte işleyen yazar; kadın, çocuk, aile ve ahlak gibi konulara ağırlık veriyordu.