Tarihimizde ilklerin öncüsü: Şemseddin Sami
Şemseddin Sami Frasheri, Türk edebiyatının önemli isimlerinden biriydi. Yaşamı boyunca büyük çalışmalar yapmış, çevirmen, edebiyatçı ve gazeteci olarak faaliyet göstermiş; tarih, coğrafya ve Türk dili üzerine pek çok eser vermişti. Tarihimizin ilk modern Türkçe ansiklopedisini o kaleme almış, hem doğu hem de batı kültürü ve diline olan hakimiyeti sayesinde birçok sözlük çıkarmıştı. Kendine ait tiyatro eserleri ürettiği gibi yabancı tiyatro oyunlarını da Türkçeye çevirerek sahnelenmesini sağlamış, çıkardığı gazetelerle Türk basın tarihinde kendine önemli bir yer edinmişti.
📌Arnavut ve Türk Edebiyatı'nın önemli ustalarından olan Şemseddin Sami, Türk Dili ve grameri üzerine büyük çalışmalar yapmış çevirmen, edebiyatçı ve gazeteci olarak tarihte öne çıkan bir isimdir.
📌1 Haziran 1850 yılında Arnavutluk'un Frasher köyünde, ailesinin altıncı çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Halil Bey'in ataları Berat'tan gelen ve bu bölgeye yerleşen tımar beylerindendi.
📌Gençlik yılları burada geçen Sami Bey, bölgenin en iyi okullarından olan Zassimaia Skoli adlı Rum okulunda modern bilim ve kültürünün yanı sıra Avrupa dilleri (Eski ve Yeni Yunanca, Latince, Fransızca ve italyanca) eğitimine devam ederken aynı zamanda Yakub Efendi gibi önemli müderrislerden Arapça ve Farsça dersleri aldı.
📌Sekiz yıllık okulu yedi yılda tamamlayarak 1868'de mezun olduktan 3 yıl sonra Dersaadet'e gelerek Matbuat Kalemi'ne devam etti.
📌İstanbul'a geldiği ilk yıllarda bir yandan devlet memuru olarak çalışırken, bir yandan da "Genel Tarih" kitabını kaleme aldı. Ancak bu kitabı hiçbir zaman yayımlanmadı.
📌1872 yazında Sami Bey'in ilk yayımlanan eseri olan Madame de Saint Oune'nun "Tarih-i Mücbel-i Fransa" adlı eserin çevirisi yayımlandı. Aynı yılın sonunda "Hadika" gazetesinde yayımlamaya başladığı ve 1873 yılında tamamlanan "Taaşuk-ı Tal'at ve Fitnat" adlı romanıyla "ilk Türkçe roman yazarı" unvanını aldı.
📌Bu dönemlerde bir yandan da tiyatro ile ilgilenen Sami Bey, Şahname'de anlatılan bir trajediden uyarladığı "Sübhab" (Ferzendkuş) adlı bir oyun yazmış ancak dönemin tiyatro usulüne uygun olmadığından oyunu yayımlamaktan vazgeçti.
📌Yine bu dönemde "İskat-ı Cenîn" (İkisi Ölmüş, İkisi Çıldırmış) ve Rekabet adlı iki roman da yazmış ama bunları da yayımlamamıştı.
