Türk lehçelerinde Mart ayı
Kış mevsiminin bitişi ve baharın müjdecisi "mart" ayıdır. Çiçeklerin açtığı, ağaçların yeşillendiği ve tabiatın canlandığı bu ay, Eski Türklerde türlü şenlikler ile kutlanmaktadır. Aynı zamanda Türk lehçelerinde "mart" birbirinden farklı kelimeler ile anılmaktadır. İşte, Mart ayının Türk lehçelerindeki karşılıklarını sizler için araştırdık.
AZERBAYCAN TÜRKÇESİ
Mart- Mart
🔹 Azerbaycan lehçesi, Oğuz grubunda yer alan bir Türkçedir. Kafkas toprakları dahil birçok ülkede ve şehirde konuşulmaktadır.
🔹 Türkiye Türkçesi ile pek çok benzer özellikleri bulunan Azerbaycan lehçesinde, Mart ayını "Mart" sözcüğü karşılar.
➡ Azerbaycan xalqına qarşı törədilmiş bütün soyqırımı facielərini qeyd etmek meqsedile 31 Mart Azerbaycanlıların Soyqırımı Günü elan edildi.
➡ Azerbaycan halkına karşı işlenen tüm soykırım trajedilerini anmak amacıyla 31 Mart Azerbaycanlıların Soykırım Günü ilan edildi.
Türk lehçelerinde Ocak ayı
TÜRKMEN TÜRKÇESİ
Mart- Mart
🔹 Oğuz yani güneybatı Türk lehçelerinin bir diğer temsilcisi Türkmen Türkçesidir. Bu lehçe, başta Türkmenistan olmak üzere İran, Afganistan ve Rusya sınırları içinde konuşulmaktadır.
🔹 Türkmen lehçesinde, mart ayı için Türkiye Türkçesindeki gibi mart kelimesi kullanılır.
➡ Türkmenler baharyň gelmegini mart aıynda bellediler.
➡ Türkmenler mart ayıyla baharın gelişini kutladılar.
KAZAK TÜRKÇESİ
Mart- Nawrız
🔹 Kuzeybatı yani Kıpçak Türk lehçeleri sınıfında yer alan Kazak Türkçesi, dünyanın birçok noktasında bulunan Türk devlet ve topluluklarında varlığını göstermektedir.
🔹 Kazak lehçesinde Mart ayı, "Nawrız" sözcüğü ile karşılık bulmaktadır.
➡ Qazaqtar köktemnin kelwin nawrız ayımen birge toylağan.
➡ Kazaklar mart ayıyla baharın gelişini kutladılar.
KIRGIZ TÜRKÇESİ
Mart- Mart
🔹 Kuzeybatı grubunun bir diğer önemli temsilcisi, Kırgız Türkçesidir. Bu lehçe; Kırgızistan başta olmak üzere Kazakistan, Tacikistan, Rusya ve Türkiye'de konuşulur.
🔹 Kırgız lehçesinde Mart ayı Türkiye Türkçesindeki gibidir yani "mart" sözcükleriyle karşılık bulur.
➡ Jazdın kelişin kırgızdar mart ayında mayramdaşçu.
➡ Kırgızlar mart ayıyla baharın gelişini kutladılar.
TATAR TÜRKÇESİ
Mart- Öçinci ay
🔹 Tatar Türkçesi, Kıpçak sınıfının Rusya sınırlarındaki en önemli temsilcilerinden biridir. Tatar lehçesi, Tataristan başta olmak üzere Türkistan ve Türkiye'de varlığını korumaktadır.
🔹 Tatar lehçesinde Mart ayı, üçüncü ay manasına gelen "öçinci ay" ile karşılık bulur.
➡ Keşeler mart ayı belen yazın kiluyen beyrem itteler
➡ Tatarlar mart ayıyla baharın gelişini kutladılar.
