Türk lehçelerinde Ocak ayı
Miladi takvimin ilk dönemi, dünya genelinde kış mevsiminin çok yoğun bir şekilde yaşandığı Ocak ayı ile başlamaktadır. Bu soğuk ay, Özbek Türkçesinden, Kırgız Türkçesine; Ahıska Türkçesinden Uygur Türkçesine kendilerine has ve farklı isimlerle anılır. İşte, ocak ayının Türk dünyasındaki karşılıkları...
AZERBAYCAN TÜRKÇESİ
Ocak - Yanvar
🔹 Azerbaycan Türkçesi, Oğuz grubunda yer alan bir lehçedir. Yaygın olarak konuşulduğu yerler arasında Azerbaycan dışında Gürcistan yani Kafkaslar ve İran'da da temsilcileri bulunmaktadır.
🔹 Türkiye Türkçesi ile benzer özellikleri var olan Azerbaycan lehçesinde Ocak ayını, Rusça kelime olan "yanvar" sözcüğü karşılar.
↪ Türk dünyasının geneli, belli dönemlerde Rus işgaline maruz kaldığından Türk lehçelerinde Rusça kelimelerin varlığını net olarak görmekteyiz.
➡ Yanvar ayı hamımız üçün uğurlu ay olsun
➡ Ocak ayı hepimiz için güzel geçsin.
TÜRKMEN TÜRKÇESİ
Ocak - Yanwar
🔹 Oğuz yani kuzeybatı Türk lehçelerinin bir diğer temsilcisi Türkmen Türkçesidir. Bu lehçe, başta Türkmenistan olmak üzere İran, Afganistan ve Rusya sınırları içinde konuşulmaktadır.
🔹 Türkmen Türkçesinde de Rusçadan dilsel ödünçleme mevcuttur. Ocak ayını bu lehçede "yanwar" sözcüğü karşılar.
➡ Januaryanwar aıy hemmämiz üçin gowy aı bolsun.
➡ Ocak ayı hepimiz için güzel geçsin.
GAGAVUZ TÜRKÇESİ
Ocak - Büük ay
🔹 Kuzeybatı grubunda; Türkiye, Azerbaycan ve Türkmen Türkçesinden sonra Oğuzcanın bir temsilcisi olarak Gagavuz Türkçesi de önemli bir konumu teşkil eder. Bu lehçe başta Maldova olmak üzere Romanya, Ukrayna, Yunanistan ve Bulgaristan'da konuşulmaktadır.
🔹 Gagavuz Türkçesinde Ocak ayını, grubundaki diğer lehçelerden ziyade "büük ay" ifadesi karşılar.
UYGUR TÜRKÇESİ
Ocak - Birinçi ay
🔹 Uygur ve Özbek Türkçesi güneydoğu grubunu oluşturan iki önemli lehçedir. Uygur Türkçeleri yıllardır Çin zulmüne uğramakta bundan ötürü dünyanın dört bir yanında yaşamlarını idame ettirmeye gayreti içindedirler. Kısacası Uygur Türkçesi, Türkistan coğrafyası başta olmak üzere Türkiye ve birçok Avrupa ülkesinde mevcuttur.
🔹 Bu lehçede Ocak ayını "birinçi ay ve yanar" sözcükleri karşılar.
➡ Birinçi ay hemimiz üçün yaxşi ay bolsun.
➡ Ocak ayı hepimiz için güzel geçsin.
ÖZBEK TÜRKÇESİ
Ocak - Kon
🔹 Karluk sınıfının Uygur Türkçesiyle birlikte temsilcisi olan Özbek Türkçesi, başta Özbekistan olmak üzere Karakalpakistan, Kırgızistan ve Türkmenistan gibi Türkistan topraklarında varlığını sürdürmektedir.
🔹 Bu lehçede Ocak ayı, "yanvar, kon" sözcükleriyle karşılık bulur.
➡ Yanvar barchamiz uchun yaxshi oy bo'lsin.
➡ Ocak ayı hepimiz için güzel geçsin.
