Ünsüz benzeşmesi nedir? Ünsüz benzeşmesi ile ilgili örnekler...

Türkçede ünsüzler (sessiz harfler) sert ve yumuşak olmak üzere iki gruba ayrılır. Sert ünsüzler ç, f, h, k, p, s, ş ve t'dir.

Bu harf grubunu öğrencilerin ezberlemesini kolaylaştırmak için "f ı s t ı k ç ı ş a h a p" ifadesi üretilmiştir. Bu kelime grubundaki ünsüz harflerin tamamı serttir. Bunun dışında kalanlar ise yumuşak ünsüzlerdir.

Bazı birleşik kelimelerin bu kurala uymadığı görülür:

dikdörtgen, akciğer.

Bazı matematik terimlerinin bu kurala uymadığı görülür:

üçgen, dörtgen, beşgen.

Birleşik yazılmayan kelimeler arasında ünsüz uyumu aranmaz. "de" bağlacı, başlı başına ayrı bir kelime olduğu için sert ünsüzlerle biten kelimelerden sonra gelse ve bazen sert telaffuz edilse bile yazımda sertleşme kuralına uymaz. Bu kural "de" bağlacını "-de" bulunma hâl ekinden ayıran en önemli özelliklerden biridir.

Gitsek de olur, gitmesek de.
Dünkü su baskınında dolap da zarar görmüş. (bağlaç)
Dolaptaki kıyafetleri bavula yerleştirdim. (hâl eki)