Osmanlı'nın unutulmaya yüz tutan el sanatı: Filografi
Ortadoğu'dan günümüze kadar ulaşan el sanatlarından biri olan filografi, tel ve çivinin benzersiz uyumuyla meydana gelir. Bir terapi yöntemi olarak da kullanılan bu sanat, stres ve olumsuzluklardan da uzak tutar. Son zamanlarda popülerleşen, sabır ve uzun uğraş isteyen filografi sanatına yakından bakalım.
🔸 Filografi sanatı, Orta Doğu'dan Osmanlı'ya geçerek günümüze kadar ulaşır.
🔸 Yakın zamana kadar pek tercih edilmeyen filografi, günümüzde kendi içerisinde değişime girerek ''string art'' ismiyle yeni dekorasyon trendlerinde görülmeye başlar.
String art nedir?
Batı'da doğan bir sanat türü olan string art, filografiyeye benzer fakat string artın yapımı filografiye göre daha kolaydır. String art sanatı icra edilirken kullanılan çiviler daha seyrek ve düzenli aralıklarla kulanılır.
El yazması kitaplara nakşedilen geleneksel sanatlar
🔸Tahta tablo veya pano üzerine, çekiç yardımıyla çivi çakılarak yapıldığı için bu sanata çivi sanatı da denilir.
🔸Osmanlı döneminde terapi amaçlı kullanılan filografi, günümüzde daha çok hobi olarak rağbet görür. Kolaylığı ve zorluğu ise kullanılan malzemeye, ortaya çıkarılmak istenen esere göre değişiklik gösterir.
Ayet ve hadisler bağlamında hat sanatına konu edilen besmele örnekleri
🔸 Sicim sanatları arasına giren filografi, elle yapılır. Zanaatkarlar, ilk başta karmaşık görünen bir deseni mükemmel sonuçlar verecek hale getirebilir.
🔸 Filografi ile hat yazıları, çiçek desenleri, harfler veya kelimeler yazılabilir. Fakat yapılmak istenenleri bunlarla sınırlı tutmamak gerekir. Sanatkarın özgünlüğüne bağlı çok farklı eserler ortaya çıkabilir.
Sicim nedir?
Keten, kenevir gibi bitkilerin liflerinden elde edilen ve herhangi bir şeyi
bağlamak, sarmak, tutturmak gibi işlerde kullanılan ince ip.
🔸 Filografi, çivilerin verilmek istenen şekle göre belirli aralıklarla, düzgün bir şekilde sıralanarak çakılması ile başlar. Daha sonra ortaya çıkarılmak istenen modele uygun renk ve ip çivilerin arasından geçirilir.
🔸 Bu işlemi yaparken ip çok gergin tutularak çivilerin arasından geçirilmelidir. Yapılan bu işlem desen doldurma olarak adlandırılmaktadır.
🔸 Sanatın icra edilmesi için gerekli olan ana malzeme; ip, ahşap levha ve çividir
🔸Doldurma işlemi sırasında zaman zaman çuvaldız iğnesine ihtiyaç duyulmaktadır. İpleri ve telleri kesmek için yanınızda makas bulundurmanız da gerekir.
🔸 Filografi sanatı yaparken ip yerine tel tercih ederseniz, bobinaj tel kullanmanızı öneririz. Çünkü bu tel, ortaya çıkan eserin hem parlak hem de şık olmasını sağlayacaktır.
🔸 Çivileri seçerken kullanılacak suntaya uygun büyüklükte olmasına dikkat edilmelidir. Aksi takdirde işlem yapılan ahşabın çatlamasına dolayısıyla da neticesiz kalmasına neden olabilir.
🔸 Çivilerin üzerine çakılacağı ahşabın inceliği ve kalınlığı da önemlidir.
◾ İPUCU: Ahşabı farklı kumaşlarla kaplayarak kullandığınızda daha estetik görüntüler elde edebilirsiniz.
🔸 Son zamanlarda popülerliği artan filografi, sanatçıların kreatif fikirleriyle çok farklı alanlarda, değişik şekillerde çeşitlilik kazanmaktadır.
🔸 En büyük faydası dikkat toplamak, kötü düşünce, duygulardan arındırmak olan sanatı denemenizi ve bir eser ortaya koymanın zevkini hissetmenizi tavsiye ederiz.
