Tarihin ışığında yaşayan insan hazineleri
Yaşayan insan hazineleri, bir ülkenin somut olmayan kültürel mirasıdır. Usta-çırak ilişkisiyle öğrenilen sanat, yıllar boyu bin bir emekle inşa edilir. Ömrünü sanata adayan ve sayısız çırak yetiştiren Türkiye'nin yaşayan insan hazinelerini sizler için derledik.
Giriş Tarihi: 20.08.2018
10:35
Güncelleme Tarihi: 20.08.2018
12:44
Yaşayan İnsan Hazineleri (YİH), somut olmayan kültürel mirasın belli unsurlarını yeniden yaratmak ve yorumlamak açısından gerekli bilgi ve beceriye yüksek düzeyde sahip kişileri anlatır.
Sanatçının; ustalığını 10 yıldır icra ediyor olması, sanatını usta-çırak ilişkisi ile öğrenmiş olması, bilgi ve becerisini uygulamadaki üstünlüğü başlıca özelliklerindendir.
Konusunda ender bulunan bilgiye sahip olması, kişi veya grubun yaptığı işe kendini adamışlığı, kişi veya grubun bilgi ve becerilerini geliştirme yeteneği (sanatının toplumla buluşmasını sağlayacak yenilikler içermesi), kişi veya grubun bilgi ve becerilerini çırağa aktarma becerisi (çırak yetiştirmiş olması) yaşayan hazine sayılabilmesi için olmazsa olmaz kabul edilir.
Ahmet Yaşar KOCATAŞ (Keçe Ustası)
1950 yılında Afyonkarahisar'da doğan Ahmet Yaşar Kocataş, keçeciliği babasından öğrenerek usta oldu. 1996 yılında babasının vefatının ardından tek başına keçecilik sanatını icraya devam etti.
"Çalışmalarına gönlünü yansıttığını ve hâlet-i ruhiyesine göre yeni tasarım ve üretimler yaptığını" ifade eden Ahmet Yaşar Kocataş'ın yurt dışında önde gelen müze ve sergi salonlarında çalışmaları sergilendi. Mesleğine hâlen Afyonkarahisar Keçeciler Çarşısı'nda devam ediyor. Hakkında çok sayıda bilimsel çalışma da bulunuyor.
Bekir TEKELİ (Bağlama Yapımcısı)
Kastamonu'ya bağlı Hacı Muharrem köyünde 1932'de doğdu. 1940'lı yıllarda saz çalmaya merak salan ve ilk sazını da bu tarihlerde yapan Tekeli, 1960 yıllarında profesyonel olarak bağlama yapmaya başladı. Bugüne kadar Neşet Ertaş da olmak üzere yurt içinde ve yurt dışında birçok ünlü, Bekir Tekeli'nin yaptığı bağlamaları kullandı.
Bekir Tekeli 11.06.2013 tarihinde Kastamonu'da vefat etti.
Cahide KESKİNER (Minyatür Sanatçısı)
1931 yılında İstanbul'da doğan Cahide Keskiner, tezhip ve minyatür çalışmalarına 1953 yılında hocası Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver ile başladı; hattat Macit Ayral'dan hat dersi, ressam Şeref Akdik'ten de resim dersleri aldı.
Sanatçının altı kişisel sergisi, birçok kurum ve kuruluştan aldığı plaket ve ödülleri var. Türk Süsleme Sanatlarında Desen ve Motif, Turkish Motifs, Çocuklar İçin Türk Motifleri ile Çizim ve Boyama Kitabı, Türk Süsleme Sanatlarında Stilize Çiçekler: Hatai, Minyatür Sanatında Doğa Çizim ve Boyama Teknikleri, Minyatürler Kitabı adlarıyla yayınlanmış eserleri bulunuyor.
Celal YILMAZ (Mersiyehan)
1941 yılında Bolu ili Seben ilçesi Bıyıklar köyünde dünyaya gelen Mersiyehan Celal Yılmaz, Mudurnu ilçesinde Hafız Hakkı Efendi'den bir sene eğitim aldıktan sonra, 1952 yılında İstanbul'a gönderilmiş, burada da Gönenli Mehmet Efendi'den hafızlık dersi almıştı. Daha sonra mersiye geleneğinin duayeni Sebilci Hüseyin ile tanışmış ve 1975 yılına kadar yanında bulunarak geleneğe ilişkin eğitimine devam etmişti.
Türkiye'de bu sanatı icra ederek kuşaklar arası aktarımı daha da pekiştiren Celal Yılmaz, ayrıca Irak, İran gibi pek çok ülkeden gelen mersiyehanlarla yarışmalara katılmış ve mersiye okuma konusunda ulaştığı yüksek mertebe uluslararası alanda da kabul görmüştür.