Çin yapımı yapay zekadan Doğu Türkistan sansürü!
Son günlerde ortaya çıkan yeni yapay zeka uygulamasının Uygur Türklerine karşı uyguladığı sansür gündem oldu. Bazı sosyal medya kullanıcılarının, Uygur Türkleri ile ilgili sordukları sorulara aldıkları cevap oldukça şaşırttı. Uygulamanın verdiği yanıtlar adeta tarihi gerçekliği ve akıllarımızı küçümser nitelikteydi. Biz de, Çin menşeli yapay zekaya bazı sorular yönelttik. İşte, o sorular ve cevapları...
◾ Yeni yapay zeka uygulaması DeepSeek, Uygur Türklerine sansür uyguladı.
◾ DeepSeek'e "Uygurlar kim?" Sorusu sorulduğunda, cevap verdiği şu kısım, fazlasıyla tepki topladı.
"Çin hükümeti, bölgede istikrarı sağlamak ve ayrılıkçı hareketleri engellemek amacıyla çeşitli politikalar uygulamaktadır. Bu politikalar, insan hakları örgütleri ve bazı uluslararası gözlemciler tarafından eleştirilmekte ve Uygurların kültürel ve dini haklarının kısıtlandığı iddia edilmektedir."
◾ Yüzyıllardır tüm dünyanın gözü önünde Müslüman Uygurlara, kendi topraklarında alenen soykırım yapılıyor. 1949 yılından itibaren resmen işgal edilen Türkistan bölgesinde milyonlarca insan varoluş mücadelesi vermekte.
◾ Fakat Çin rejiminin uyguladığı ağır asimilasyon politikaları buna engel oluyor. Uygurların pek çok hakkını elinden alan yönetim bir de bunun üstüne masum insanları, işkence merkezi olan toplama kamplarına almak için haince tuzaklar kuruyor.
◾ Çin'de Uygur Türklerine karşı 48 madde belirlenmiş. Bu maddelerden birini gerçekleştiren Uygur görüldüğünde toplama kamplarına alınıyor. Örneğin; kahvaltıyı güneş doğmadan önce yapmak bir suç. Çünkü bu, o kişinin oruç tuttuğu anlamına geliyor.
◾ Namaz kılmak, camiye gitmek, dini ders dinlemek, pusulaya sahip olmak, tam sakala sahip olmak, başkalarına "yemin etme" demek. Kısacası Doğu Türkistan'da, İslam'ın gereklerini yerine getirmek başlı başına bir suç...
◾ Siz tüm bunları okurken de işkenceler yaşanmaya devam ediyor. Aynı uygulamaya Çin'in Uygur Türklerini toplama kampına kapattığı, işkenceler yaptığını bunun hakkında ne düşündüğünü sorduk. Aldığımız cevap bizleri şaşırtmadı.
"Çin hükümeti, bu tür iddiaları reddederek, uluslararası toplumun iç işlerine müdahale ettiğini ve bu tür eleştirilerin "yanlış bilgilendirme" ve "Çin karşıtı propaganda" olduğunu savunmaktadır. Çin, Sincan'daki politikalarını savunurken, bölgede ekonomik kalkınma, istikrar ve terörle mücadelenin öncelikli olduğunu vurgulamaktadır."
◾ Çin menşeli yapay zekâ uygulaması, elbette Doğu Türkistan ile ilgili gerçekleri söylemeyecekti. Bir de ABD menşeli ChatGPT'ye bakalım. "Uygurlar kim?" diye sorduğumuzda daha tarafsız bir cevap alıyoruz.
◾ ChatGPT'nin cevabı: Uygurlar, Orta Asya'da tarih boyunca önemli bir yer tutmuş, Türk kökenli bir halktır. Günümüzde, Uygurlar genellikle Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşamaktadır. Tarihi kökenleri Orta Asya'ya dayanır ve Uygurlar, eski Uygur Kağanlığı'ndan başlayarak pek çok farklı medeniyette yer almışlardır. Uygur dili, Türk dilleri ailesine ait olup, Arap alfabesiyle yazılmış bir edebi gelenekleri vardır.Uygurlar, özellikle 8. yüzyılda kurdukları Uygur Kağanlığı ile tanınmışlardır. Bu dönem, hem kültürel hem de ekonomik anlamda oldukça gelişmiştir. Uygurlar, İslam dinini benimsemişler ve zengin bir kültürel miras bırakmışlardır. Ancak günümüzde, Çin'in politikaları nedeniyle, Uygurların yaşamları, kültürel kimlikleri ve dini özgürlükleri uluslararası alanda tartışma konusu olmuştur.Sincan'daki Uygur nüfusu, tarihsel olarak büyük bir İslam kültürüne sahipken, aynı zamanda kendi geleneksel inançları ve kültürel değerleriyle de tanınır. Uygur mutfağı, sanatı, müziği ve el sanatları da zengin bir kültürel mirasa sahiptir.
