Arama
Fay nedir, fay hattı türleri nelerdir? Türkiye'deki fay hatları
Türkiye, üç tarafı deniz ile çevrili bir deprem ülkesidir. Ülkemizin neredeyse tamamını kaplayan, üç fay hattı bulunmaktadır. Bunlar Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), Batı Anadolu Fay Hattı (BAF) ve Doğu Anadolu Fay Hattı'dır (DAF). İşte, fay hattı ile merak edilen "fay nedir, fay hattı türleri ve Türkiye'deki fay hatları" gibi soruların cevapları...
DEPREM NEDİR?
🔸 Deprem, yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle anlık ortaya çıkan titreşimlerin, dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yüzeyi sarsma (yıkma) olayına verilen isimdir.
FAY NEDİR?
🔸 Peki, bu depremler nasıl ve neden meydana gelir? Levhaların hareketlerinden, gerilme ve sıkışma sonucu yer kabuğunda yıllarca biriken enerjinin atımı, fay hattı dediğimiz hareketli kısımda gerçekleşir. Bu hareketli yerlerin ismi "fay" ve bu istikameti takip eden kırıklara "fay hattı" denmektedir.
FAY TÜRLERİ NELERDİR?
🔸 Dünyanın her yeri farklı yüzey şekillerine ve yükseltilere sahip olduğu için fay hatları ve deprem türleri de çeşitlilik göstermektedir. Fay türlerini şu şekilde sıralabiliriz: Doğrultu atımlı fay, normal atımlı fay, ters atımlı fay, oblik atımlı fay....
Dogrultu Atımlı Fay
🔸 Doğrultu atımlı fay; düzlemleri, yeryüzünde 90 dereceye yakın ve dik bir konumda olan ve yerin içine doğru hafifçe eğimlenen yalnızca yatay atımın oluşturduğu yanal atımlı faylar olarak nitelendirilir.
🔸 Bu faylar, atımlarına göre sağ ya da sol yönlü olabilmektedirler. Ülkemizdeki Kuzey Anadolu Fayı sağ; Doğu Anadolu Fayı ise sol yönlü doğrultu atımlı faylardır.
Normal Atımlı Fay
🔸 Normal atımlı faylar, fay düzleminin bir tarafındaki blok yükselirken diğer tarafındaki düşerek uzaklaşır. Burada hareket yine farklı şekillerde gelişmektedir.
🔸 Bir başka değişle, bir blok yükselirken diğeri yerinde durabilir ya da bir taraf yerinde dururken diğer taraf düşebilir.
❗ Ülkemizde 1970 yılında gerçekleşen Gediz ve 1995 yılınde meydana gelen Dinar Depremi ile ilgili faylar bu türden normal atımlı faylara örnektir.
Ters Atımlı Fay
🔸 Ters atımlı faylar, düşey atımlı faylar olup yalnızca fay düzlemi boyunca hareket eğim yönüne göre ters yönde olmaktadır. Böyle bloklar birbirine göre yaklaşmaktadır. Ülkemizde, 1975 yılında gerçekleşen Lice Depremi'ne sebep olan faylar, bu türdendir.
Verev (Oblik) Atımlı Fay
🔸 Fay düzlemi boyunca ortaya çıkan hareketin hem düşey hem de yatay yönde olduğu faylardır.
TÜRKİYE'DEKİ RİSKLİ BÖLGELER
🔸 Üç tarafı denizler ile çevrili olan Türkiye, bir deprem ülkesidir. Her an her noktada deprem olma olasılığı yüksektir. Ülkemizde toplamda dört dereceye kadar risk bölgeleri mevcuttur.
🔸 Birinci derece deprem bölgeleri: İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl ve Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale ve Siirt.
🔸 İkinci bölge deprem bölgeler: Tekirdağ, İstanbul (1 ve 2. bölge), Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak başta olmak üzere, Zonguldak, Tekirdağ, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı ve Çorum.
OHAL nedir: Olağanüstü hal (OHAL) deprem bölgesinde neler sağlayacak?