Arama
Aşı olmak orucu bozar mı? Ramazan orucu hakkında merak edilen 10 soru 10 cevap
On bir ayın sultanı Ramazan, müminler için bir rahmet ve mağfiret mevsimidir. Bu mübarek zaman dilimi, hayatlarımıza dokunarak, dirlik ve heyecan kazandırır. Müslümanlar için orucun farz kılındığı Ramazan ayının önemi, hem ayet-i kerimelerde hem de hadis-i şeriflerde vurgulanmıştır. Peki, oruca ne zaman ve nasıl niyet edilir? Kolonya oruca zarar verir mi? Koronavirüs karantinası yeni biten biri oruç tutabilir mi? Aşı olmak orucu bozar mı? Fitre ne zamana kadar ödenir? Nikotin bandı orucu bozar mı? Sabah namazı imsaktan kaç dakika sonra kılınır?
📌 İslam'a göre, bireyin ibadetlerden sorumlu olmasının temel şartları Müslüman, akıllı ve ergenlik çağına ulaşmış olmaktır. Dolayısıyla bunlar, oruç ile yükümlü olmanın da şartlarıdır.
➡ Bir kimseye Ramazan orucunun farz olması için öncelikle Müslüman ve âkil-bâliğ olması (ergenlik çağına ulaşması) gerekir.
➡ İbadetlerle yükümlü olmamakla birlikte ergenlik yaşına gelmeyen çocukların alıştırılmak ve ısındırılmak maksadıyla namaz kılmaları ve oruç tutmaları teşvik edilir. Nitekim Hz. Peygamber (sav), yedi yaşından on yaşına kadarki sürede çocuğun namaza alıştırılmasını önermiştir.
📌 İslam'ın beş temel farzından biri olan oruca başlamadan önce niyet etmek gerekir. Niyetsiz oruç sahih değildir.
➡ Kalben niyet etmek yeterli olsa da bunu dil ile ikrar etmek uygun görülür. Oruç için sahura kalkılması da niyet sayılır.
➡ "Niyet ettim Allah rızası için yarınki orucu tutmaya" denilse de "Niyet ettim Allah rızası için yarınki Ramazan orucuna" demek daha faziletlidir. Ramazan'ın her günü için ayrı niyet edilmesi gerekir.
➡ Ramazan orucunda güneşin batması ile öğle vakti arasına kadar niyet edilebilir. Ancak imsaktan sonra yapılacak niyetin geçerli olması için bu vakitten itibaren bir şey yenilip içilmemiş, oruca aykırı bir iş yapılmamış olması gerekir. Aksi takdirde gündüz niyet caiz olmaz.
📌 Din İşleri Yüksek Kurulu Eski Başkanı Dr. Hüseyin Karapınar, koronavirüs geçirip karantinası biten kimsenin eğer çok halsizse oruç tutmayabileceğini belirtti. İnsanların ibadet yaparken vücutlarının ağır sıkıntılara maruz kalmaları halinde oruçlarını tutmayabilirler.
➡ Hastalık, Kur'an-ı Kerim'de Ramazan orucunu tutmamayı mubah kılan temel mazeretlerden biridir. Daha sonra kaza edilmesine izin verilmiştir.
O (sayılı günler), doğruyu eğriden ayırma, gidilecek yolu bulma konusunda açıklamalar ve insanlara rehber olarak Kur'an'ın indirildiği ramazan ayıdır. Artık içinizden kim bu aya yetişirse onu oruçlu geçirsin. Kim de hasta veya yolcu olursa, başka günlerden sayısınca tutar. Allah sizin için kolaylık istiyor, güçlük çekmenizi istemiyor. Sayıyı tamamlamanız, size doğru yolu göstermesinden ötürü Allah'ı tazimle anmanız için ve şükredesiniz diye (uygun hükümler gönderiyor). (Bakara suresi, 185. ayetin tefsiri)
Bakara suresi, 185. ayetin tefsiri
➡ Koronavirüs hastalığında ciddi bir halsizlik yaşandığı için mazeret olarak kabul edilebilir. Fakat bu durum geçince Ramazan'dan sonra kaza etmeleri gerekir.
📌 Oruç, Allah'a kulluk niyetiyle tan yerinin ağarmasından güneş batana kadar kişinin kendisini yeme-içme gibi orucu bozan diğer şeylerden alıkoyduğu ibadettir. Bundan dolayı da oruç; yemek, içmek, cinsel ilişki ve bunların kapsamına giren şeylerle bozar.
Ey iman edenler! Sizden öncekilerin üzerine yazıldığı gibi sakınasınız diye sizin üzerinize de sayılı günlerde oruç yazıldı. İçinizden hasta veya yolcu olan, başka günlerden sayısınca tutar. Orucu tutmakta zorlananlar için bir yoksulun (günlük) yiyeceği kadar fidye yeterlidir. Bir iyiliği mecbur olmadan yapan için bu (yaptığı) iyidir. Ama orucu tutmanız -bilirseniz- sizin için daha hayırlıdır. (Bakara suresi, 183-184. ayetler)
Bakara suresi, 183-184. ayetlerin tefsiri
➡ Diyanet'in fetvasına göre besleyici ve keyif verici olarak kullanılmayan aşıların, iğne şeklinde uygulanması orucu bozmaz. Buna istinaden Din İşleri Yüksek Kurulu Eski Başkanı Dr. Hüseyin Karapınar da koronavirüs aşısının orucu bozmayacağını belirtir. Çünkü aşı, insana gıda vermez ve mideye de ulaşamaz.
➡ Bir kimse oruçluyken iğne yaptırması gerekiyorsa mümkünse iftardan sonraya ertelemedir. Fakat gün içerisinde olmak zorunda ise ihtiyaten yaptırabilir.
📌 İğne ve aşı bağlamında, vücuda verilen maddeler ve uygulanan tedavi yöntemlerinden orucu bozanlar şunlardır:
🔸Vücuda kan vermek
🔸Vücuda serum vermek
🔸Vitamin içerikli iğne yaptırmak
🔸Gıda ve keyif verici enjeksiyonlar
🔸Su, yağ ve benzeri gıda özelliği taşıyan dışarıdan bir maddenin vücuda verilmesiyle uygulanan endoskopi, kolonoskopi, bölgesel ve genel anestezi yaptırmak
🔸Periton diyalizine girmek
🔸Damara serum verilerek yapılan hemodiyaliz
📌 İğne ve aşı bağlamında, uygulanan tedavi yöntemlerinden orucu bozmayanlar ise şunlardır:
🔸 Salgın hastalıklar için yapılan aşılar
🔸 Ağrıyı dindiren iğneler
🔸 Besleyici içeriğe sahip olmayan sırf tedavi maksatlı iğneler
🔸 Lokal anestezide kullanılan vücudun belli bir yerini uyuşturmak için vurulan iğneler
🔸 Hastaya herhangi bir sıvı maddesi verilmeden hemodiyaliz yaptırmak
🔸 Anjiyo ve biyopsi yaptırmak
🔸 Vücûda merhem sürmek
🔸 Vücûda ilaçlı bant yapıştırmak
📌 İmsak, gecenin bitip gündüzün başlamasıdır. Başka bir deyişle oruç yasaklarının başlama vakti, fecr-i sâdıkın oluşması, yani tan yerinin ağarmasıdır.
➡ Sabah namazı, imsakla beraber kılınabilir. Ancak biraz daha geciktirerek eda edilmesi daha faziletlidir.
➡ Sabah namazının vakti, güneşin doğmasına kadar devam eder. Zira Cebrail'in Hz. Peygambere (sav) imamlık ettiğine ilişkin hadise göre Cebrail, sabah namazını birinci günde tan yeri ağardığında, ikinci günde de ortalık aydınlanıp güneş doğmasına yakın bir vakitte kıldırmış ve "Bu iki vaktin arası, senin ve senin ümmetin için sabah namazının vaktidir." demiştir. " (Tirmizî, Salât, 1; Nesâî, Mevâkit, 5,9; Muvatta, Vükût, 3)