Besmele anlamı ve okunuşu... Besmelenin sırrı ve faziletleri nelerdir?

Kur'ân-ı Kerîm'de Süleyman Peygamber'in yazdığı mektubu anlatan bir kıssa vardır ve bu kıssada besmelenin kadim tarihine dair önemli bilgiler yer alır. Kıssa özetle şöyledir:

Cinlerden, insanlardan ve kuşlardan oluşan muazzam bir ordu, büyük bir düzen ve disiplin içinde yola koyulmuşlardı. Karınca vadisini henüz geçmişlerdi ki, ordunun kudretli komutanı Hz. Süleyman, Hüdhüd isimli kuşun orada bulunmadığını fark etti."Hüdhüd'ü niçin göremiyorum? Yoksa kayıplara mı karıştı? " diye sordu etrafındakilere. Ancak kimse onun nerede olduğunu bilmiyordu. Kendisine haber vermeden uzaklaşan bu kuş, Hz. Süleyman'ı çok öfkelendirmişti. "Eğer bana (mazeretini gösteren) apaçık bir delil getirmezse, ya onu ağır bir şekilde cezalandıracağım ya da kafasını keseceğim." dedi oradakilere.

Neyse ki, çok geçmeden Hüdhüd Hz. Süleyman'ın yanına çıkageldi. Üstelik kendisini affettirecek önemli bir haber getirmişti ona. "Senin bilmediğin bir şey öğrendim. (Yemen taraflarındaki) Sebe'den sana sağlam bir haber getirdim." dedi ve şunları anlattı, Hz. Süleyman'a: "Ben, Sebe' halkına hükümdarlık eden, kendisine her şeyden bolca verilmiş ve büyük bir tahtı olan bir kadın gördüm. Onun ve halkının, Allah'ı bırakıp güneşe taptıklarını gördüm. Şeytan, onlara yaptıklarını süslü göstermiş ve böylece onları yoldan çıkarmış. Bu yüzden de onlar doğru yolu bulamıyorlar." Bunun üzerine Hz. Süleyman, Hüdhüd'e, "Doğru mu söylüyorsun, yoksa yalancılardan mısın, bakacağız." dedi ve ona bir mektup vererek, "Benim şu mektubumu götür ve onlara ver, sonra da yanlarından ayrıl ve ne sonuca varacaklarına bak." diye emretti.

Hüdhüd mektubu alıp vakit geçirmeden Sebe' kraliçesi Belkıs'a ulaştırdı. Mektubu alan Belkıs, halkının ileri gelenlerini toplayarak onu okumaya başladı. Mektubun ilk cümlesi şöyleydi:

"İnnehû min Süleymâne ve innehû bismillâhirrahmânirrahîm"

(Mektup Süleyman'dandır ve Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla (başlamakta)dır.) Neml, 27/17-30.

Bir işe başlarken, bir şey yiyip-içerken, bir faaliyete yönelirken besmele çekmek, hem her şeyin sahibi ve mâliki Allah Teâlâ'dan "izin istemek" nezâketini göstermek hem de O'nu saygıyla anmak, zikretmek demektir. Belki bu sebepten olsa gerek, Sevgili Peygamberimiz, "Allah'ın adıyla başlanmayan hiçbir işin sonu iyi gelmez." buyurmaktaydı…

İsmail Hakkı Bursevî, meşhur tefsiri Rûhu'l-Beyân'da şu hikâyeyi nakleder: Rum Meliki Kayser, Hz. Ömer'e mektup yazarak başında dinmek bilmeyen bir ağrının olduğunu, tabiplerin çare bulamadığını, şayet bir çaresi veya ilacı varsa göndermelerini Halife'den rica eder. Hz. Ömer ona başına giyebileceği bir başlık gönderir. Kayser onu giyince ağrısı dinmekte, çıkardığı zaman ise yeniden başlamaktadır. Merak ederek başlığın içinde ne olduğunu öğremek maksadıyla başlığın iç kısmını kontrol eden Kayser bir kağıt bulmuştu. Kağıtta sadece "Bismillahirrahmanirrahim" yazıyordu… (Mehmet Emin Ay, Fikriyat)

Her sözüne ve her işine besmele ile başlamayı kendisine şiar edinmiş olan Sevgili Peygamberimiz, "Besmele ile başlanmayan her söz ya da önemli iş sonuçsuz kalır" (Ahmed b. Hanbel, II, 360) buyurmuştur. O, bu sözüyle besmelenin önemine, bereketine vurgu yapmış ve bizleri besmeleyi çokça söylemeye teşvik etmiştir.

Hadisten anlaşıldığına göre, anlamlı her işin ve sözün başlangıcında Yüce Allah'ın hatırlanması, o işin manevî değerinin ve bereketinin artmasına, ayrıca hayırlı ve güzel şekilde neticelenmesine vesile olur. Besmelenin okunmadığı işler ise, bereketten mahrum ve güzel sonuçlardan uzak olur. Kısaca besmele, her hayrın anahtarıdır.

Ramazan hikayeleri; Bin salavata satılan zırh

Müslümanlara her vesileyle besmelenin önemini hatırlatan Allah Resûlü, bizzat kendisi de tüm işlerinde besmele okurdu. Meselâ, yemek yiyeceği zaman besmele çeker, insanlara da, "Biriniz yemek yiyeceği zaman 'Bismillâh' (Allah'ın adıyla) desin. Eğer yemeğin başında besmele çekmeyi unutursa, 'Bismillâhi fî evvelihî ve âhirihî (Başında da sonunda da Allah'ın adıyla)' desin." şeklinde tavsiyede bulunurdu.

Yemeğin öncesinde besmele çekilmesi yemeğin bereketlenmesi ve yiyenlerin doyması açısından önemlidir. Hz. Âişe'nin anlattığına göre, bir gün Peygamberimiz, ashâbından altı kişi ile birlikte yemek yiyordu. Derken bir köylü Arap yanlarına geldi ve yemeği iki lokmada yiyip bitirdi. Bunun üzerine Allah Resûlü, "Şayet bu kimse besmele çekmiş olsaydı, bu yemek hepinize yetecekti." buyurdu. Başka bir defasında, yemek yedikleri halde doymadıklarını söyleyen kimselere Resûl-i Ekrem, "Yemeği topluca yiyin ve başlarken Allah'ın adını anın ki, bereketli olsun." buyurmuştu.

Besmeleyle başlanmayan işte hayır ve bereket olmaz.

Besmelesiz girilen evde huzur olmaz.

Besmeleyle başlayan iş bereketli olur.

Besmele çekilen yerde huzur olur.

Besmele çekende sıkıntı olmaz.

Besmeleyle eve gireni şeytan takip etmez.