Ekrem Demirli'den yeni eser: İbadet Özgürlüktür
İbadet, insanın Allah Teâlâ'ya duyduğu sevgi, saygı ve bağlılığı en güzel şekilde ifade etmesi olarak algılansa da, aslında derin bir düşünsel anlam barındıran bir kavramdır. İslam düşüncesi, kavramlar ve isimler üzerine yaptığı çalışmalarla önemli bir literatür oluşturan Ekrem Demirli, ibadetlere dair kaleme aldığı yeni eseri İbadet Özgürlüktür: Bir İbadet Metafiziğine Doğru ile bu alana katkı sunuyor. Kitap, Fikriyat Yayınevi tarafından yayımlandı.
◾ Geçtiğimiz ay Fikriyat Yayınevi tarafından yayımlanan İbadet Özgürlüktür: Bir İbadet Metafiziğine Doğru, okurlarını ibadet kavramları etrafında derin bir düşünsel yolculuğa çıkarıyor.
◾ Kitap, güçlü bir önsözle okuru karşılıyor. Bu önsözde Ekrem Demirli, esere dair önemli ipuçları verirken aynı zamanda kendi düşünsel dünyasından da dikkat çekici parçalar paylaşıyor.
"İslam, öteki dinlerle benzer özellikler taşıdığı kadar ciddi ölçüde farklılıklara sahip olan bir dindir. Üstelik Müslüman toplumlarda gittikçe artan bir etkiyle varlığını hâlihazırda sürdüren, değer üretebilen, kurumlar oluşturan ve insan yetiştirebilen bir dindir. İslam hakkında konuşmak tarihten veya daha çok tarihten konuşmak değil, hâlihazırda bir insan müd rikesinde tebellür etmiş olan değerlerden söz etmek demektir."
◾ İbadetin anlamını derinlemesine sorgulatan bu sarsıcı önsözün ardından kitap, ibadetler arasındaki güçlü bağları ele alan kapsamlı bölümlerle devam ediyor.
◾ İbadetler, tevhid ilkesiyle yakından ilişkili kavramlardır. Müslümanların, zamana bağlı veya zamansız olarak gerçekleştirdiği ibadetler, Allah Teâlâ'yı birlemeyi de içinde barındırır.
Yazar, kitap içindeki "İmanın Esasları: Birin Beş Hali" metninde bu durumu şöyle izah ediyor:
"İmanın şartları sayılan altı madde, kelime-i tevhidin farklı alanlarda tezâhür eden bakış açısının bir ifadesidir. Bu itibarla her bir madde kelime-i tevhidde beyan edilen iradeli Tanrı tasavvurunu anlatır. Onun bir istilzamı ve neticesi olarak ortaya çıkar. Gerçekte bütün maddeler, tek bir asıl maddenin farklı veçheleri olarak okunabilir. Bu nedenle imanın şartlarını altı madde saymak yerine bir esas maddenin neticeleri ve kelime-i tevhidin varlık yorumunun anlatımı şeklinde okuyabiliriz."
◾ Allah Resûlü (SAV) tarafından "dinin direği" olarak nitelenen namaz, sürekliliği ve günde beş vakit eda edilmesiyle ibadetler arasında özel bir konuma sahiptir. Demirli, namazı bir dışavurum biçimi olarak ele alır.
Öyle ki yazar, namazın İslam'daki yerini şu sözlerle açıkça ifade eder:
"Namaz niçin bu kadar önemlidir ve niçin İslam'ın direği namazdır? Çünkü ibadetlerin hepsi gizlilik ilkesine uygun iken namaz İslam'ın görünen ve dışa vuran yüzüdür. O kadar da değil: Görünen ve görünmeyen yönleriyle İslam, namazda tezahür ederek dinin bütünlüğünü ortaya çıkarır."
◾ Müslümanların bir araya gelişi ve toplu bir meydan okuma anlamı taşıyan Hac, hem zaman hem de mekân açısından müminler için bir imtihandır. Farklı coğrafyalardan gelen pek çok Müslüman, bu ibadeti yerine getirirken birbirinden farklı tecrübeler yaşar ve Hac, onlar için anlamlarla dolu bir durak hâline gelir.
Ekrem Demirli, "Hac: Her Yerde Hazır ve Nazır Olana Sefer" yazısında bu meseleye değiniyor:
"Her yerde hazır ve nazır olana belirli bir mekân ve belirli bir zamanda yolculuk fikri insan aklını hayrete düşürür. İbadetler için belirlenmiş şartlar olsa bile hac zaman ve mekân şartının bir araya geldiği yegâne ibadettir. Senenin belirli bir gününde yeryüzünün bir bölgesinde Allah'ın davetine icabet eden insanlar, "hacı" adını alarak, yeni doğmuş gibi geri dönerler. Doğumdan daha çok, öte dünyadan gelmiş gibi gelirler. Bu yönüyle hac, öte dünya ile beri dünyanın içtima ettiği bir mekânda insanın iki âlemi birden müşahede ettiği bir ibadettir."
