Fitre ne kadar 2021? Fitre ne zaman, kimlere verilir? Fitre verirken niyet edilir mi?
Fitre, Ramazan ayında gerçekleştirdiğimiz ibadetlerden biridir. Fıtır sadakası, sadaka-i fıtır olarak da adlandırılan fitre, insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama kavuşmanın şükrü niteliğindedir. Fitre miktarı, Diyanet'in yaptığı açıklamaya göre 2021 yılı için 28 TL olarak belirlendi. Peki, kimlerin fitre vermesi gerekir? Kimlere fitre verilir, kimlere verilemez? Fitre verirken niyet edilir mi? Fitre ile ilgili sık sorulan 10 sorunun cevabını derledik.
Önceki Resimler için Tıklayınız
🔹 Ramazan bayramına ulaşan, temel gereksinimlerinin ve bir yıllık borçlarının dışında 80.18 gram altını ya da buna eşdeğer malı sahip olan her Müslüman, fitre vermekle yükümlüdür. Hem kendileri hem de velayetlerinde bulunan kişilerin fitresini vermeleri gerekir.
Nisap miktarı: 80.18 gram altın ya da eşdeğeri mal
🔹 Kişi kendisinin ve ergenliğe erişmemiş çocuklarının fitresini vermekle sorumludur.
🔹 Kişinin, anne, baba, eş, kardeş, büyük çocuklar ya da öbür yakınları için fitre verme zorunluluğu bulunmaz ancak vekâletleri olmadığı halde fitre verirse bu, geçerli olur.
🔹 Şafii mezhebi için fitre vermek farzdır ve nisap miktarı olarak adlandırılan mala sahip olma koşulu yoktur. Temel gereksinimlerine sahip, bayram günü ve gecesine yetecek azığa sahip olan zengin fakir her Müslüman fıtır sadakası vermekle yükümlüdür.
Muâz bin Cebel bir hadis-i şerifte şu olayı nakletmiştir:
"Hz. Peygamber (sav) ile bir yolculuktaydım. Sonra Allah Resûlü şöyle buyurdu: "Sana hayır kapılarını bildireyim mi? Oruç bir kalkandır. Sadaka suyun ateşi söndürdüğü gibi hataları söndürür. Ve (hayır kapılarından) biri de kişinin gece kalkıp namaz kılmasıdır." Ardından, "Onlar, korkarak ve ümit ederek Rablerine ibadet etmek için yataklarından kalkarlar. Kendilerine rızık olarak verdiğimiz şeylerden de Allah için harcarlar. Hiç kimse, yapmakta olduklarına karşılık olarak, onlar için saklanan göz aydınlıklarını bilemez." (Secde, 32/16-17) âyetlerini okudu..."
Tirmizî, Îmân, 8
🔹 Fitre, bir Müslümanın bakmakla sorumlu olmadığı yoksul Müslümanlara verilir.
🔹 Fitre ve oruç fidyesi veren kişinin bundan doğrudan ya da dolaylı olarak faydalanmaması gerekir. Bu kural, zekât için de aynı şekildedir.
🔹 Fitre, zengin değillerse kardeş, teyze, dayı, amca, hala ve onların çocukları, gelin, damat, kayınpeder ve kayınvalide gibi akrabalara verilebilir.
🔹 Bir kimse fıtır sadakasını, anne, baba, dede, nine, çocuk, torun, onların çocukları, eş gibi kendi usûl ve füruuna veremez.
Hanefiler açısından ele alındığında şu kişilere fitre verilemez:
◽ Anne, baba, büyükanne ve büyükbaba,
◽ Oğul ya da kıza ve bunlardan doğan çocuklara ve torunlara,
◽ Eşe,
◽ Zengin bir kimseye, ihtiyaçları dışında nisap miktarı malı olan kişiye,
◽ Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa.
Şafii mezhebine ve Ebu Yusuf'a göre fitre, bu koşullarla birlikte Müslüman olmayana da verilemez.
🔹 Fitre, bir ibadet olduğu için bu ibadetin geçerli olarak yerine getirilebilmesi için niyet şarttır.
🔹 Fitre miktarı ayrılırken niyet edilebileceği gibi, onu verirken de niyet etmenin uygun olduğu belirtilir.
🔹 Fitre için niyet, bu ödemeyi Allah rızası için fitre olarak yaptığını kalpten geçirmek ya da dil ile söylemekten ibarettir.
🔹 Bununla birlikte fitreyi fakire verirken "bu fitredir" demeye gerek yoktur.
🔹 Tüm ibadetlerde olduğu gibi fitre verme yükümlülüğü de geciktirilmemesi ve zamanında yerine getirilmesi gereken bir ibadettir. Eğer zamanında ödenmemişse bu fitrelerin ilk fırsatta ödenmesi gerekmektedir.
🔹 Fitre yükümlülüğü Ebu Hanife ve bazı imamlara göre bayram günü tan yerinin ağarmasıyla başlar. İmam Şafii, Ahmed bin Hanbel ve İmam Mâlik'e göre ise Ramazan'ın son günü güneşin batmasıyla başlamaktadır.
🔹 Bu görüşlerle birlikte fitre, Ramazan ayı içinde de verilebilir. Yoksulların bayram ihtiyaçlarını karşılamaları açısından bayramdan önce verilmesi daha iyi olarak görülmektedir.
🔹 Bayram sabahına kadar fitre verilmemişse bayram günlerinde ödenmesi gerekir. Vaktinde ifa edilememesi ve sonraya bırakılması durumunda ise fitre, mümkün olan ilk fırsatta ödenmelidir.
🔹 Fakihlerin çoğu, fitrenin ödenmesinin bayramdan sonraya bırakılmasını mekruh saymaktadır. Bazı fakihlerse bu durumu haram saymaktadır.