Hakkında ayet nazil olan hanım sahabe; Havle binti Salebe
Medine'de Müslüman olan Havle Bint Salebe, hakkında ayet inen hanım sahabelerden biriydi. Eşiyle aralarında yaşanan bir hadise sonrasında, şikayetini Peygamber Efendimize bildirmiş, işin çözümü için Allah'a dua etmişti. Bunun üzerine hakkında ayet inen Havle Bint Salebe 'mücadile' lakabıyla anılmış ve sahabeler tarafından oldukça hürmet edilmişti.
Hakkında ayet inen hanım sahabelerden biri olan Havle bint Salebe, Medine'de Müslüman olmuş, hicretten sonra da Peygamber Efendimize biat etmişti.
Hazrec kabilesine mensup olan Havle, amcasının oğlu Evs İbn Sâmit el-Ensâri ile evlendi. Rebî' adında bir çocukları oldu. Evs İbn Sâmit, Bedir ve Gazve gibi pek çok savaşa katılmıştı.
Dini yaşamına oldukça önem veren sahabelerden biri olan Havle Bint Salebe'nin yaşlılık yıllarında kocası ile aralarında bir hadise geçmişti. Şikayetini Peygamber Efendimize bildiren Havle, bu hususta Allah'a da dua etti.
Onun bu duruşu sayesinde Mücadele suresinin ilk dört ayeti nazil oldu. Bundan sonra Havle "Mücadele" olarak anılmaya başlandı.
Havle bint Salebe başından geçen olayı şöyle nakleder: Evs İbni Sâmit hayli yaşlanmıştı. Ne dediğini, ne yaptığını bilemez bir hale gelmişti. Bir gün canı sıkkın bir vaziyette iken, öfke ile bana: "Sen bana anamın sırtı gibi ol!" dedi. Daha sonra evden çıkıp gitti.
Bir müddet sonra pişman olarak eve döndü. Beraber olmak istedi Ben: "Hayır! Sen çok büyük lâf ettin. Sonu nereye varacak bilemiyorum." dedim. Sonra Evs'e: "Sen Rasûlullah'a git ve yaptığın işten sor!" dedim. O da: "Ben bunu Rasûlullah'tan sormaya utanırım. Git bunu Allah Rasûlüne sen danış." dedi.
Arap geleneklerinde kendisinden kesinlikle boşanmak istedikleri hanımlarına "anamın sırtı gibi ol!" ifadesi kullanılırdı. Buna da 'zıhar' denirdi.
Zıhar terimi kocanın, kendisine haram kılmak maksadıyla karısını veya karısının baş, yüz, sırt gibi bütünü ifade eden bir bölümünü evlenmesi dinen yasak olan yakını bir kadına benzetmesidir. Câhiliye toplumunda erkekle karısı veya onun akrabaları arasında bir husumet ortaya çıktığında zıhâr yeminine başvurulurdu, bu o topluma özgü yemin türlerinden biriydi.
Zıhar kefareti hakkında merak edilenler için tıklayın.
Havle bint Salebe, Hz. Peygambere gençliğini kocası uğruna tükettiğini, ona çocuklar verdiğini ama şimdi yaşlanınca kapı dışarı edildiğini dertli dertli anlattı. Bazı rivayetlere göre Resûl-i Ekrem, bu evliliğin bittiğini ima etti. Kadın durumun çok vahim olduğunu tekrar tekrar ifade ettiyse de farklı bir cevap alamadı.
Fakat yaşlı kocasını yalnız bırakmak istemeyen Havle bint Salebe, onun boşamaya dair bir kelime kullanmadığını söyleyerek ısrarcı oldu. Bu hususta daha kesin bir görüş bekledi.
