Haram ile helali en iyi bilen sahabi: Muaz bin Cebel

📌Huneyn ve Taif gazvelerine katılmamasının nedeni, Mekke'nin fethinden sonra Allah Resulü tarafından buraya emir ve Kur'an-ı Kerim muallimi olarak tayin edilmesinden dolayıdır.

📌 Muaz bin Cebel'in helal ile haramı en iyi bilen sahabe olarak anılır. Bununla ilgili olarak Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur: "Ümmetimden ümmetime karşı en merhametli olan Ebû Bekr (ra), Allah'ın emirlerine uymakta en çok titizlik gösteren Ömer (ra), en hayâlı olan Osman (ra), helalle haramı en iyi bilen Muâz b. Cebel (ra), Kur'an'ı en iyi okuyan Ubey (ra), feraizi en iyi bilen Zeyd b. Sabit (ra)'tir. Her ümmetin bir emini vardır bu ümmetin emini de Ebû Ubeyde b. Cerrâh (ra)'tır."

(Zehebî, Târîhu'l-İslâm ve vefeyâtu'l-Meşâhiri ve'l-Âlâm)

📌 Muaz bin Cebel, asr-ı saadette Kur'an-ı Kerim'in tamamını ezberleyen altı sahabeden biriydi. Aynı zamanda Resulullah'ın kendilerinden Kur'an öğrenilmesini tavsiye ettiği 4 kişiden biriydi.

📌Peygamber Efendimiz kendisine "Muaz ne iyi adam!" diye iltifat eder, kıyamet gününde onun âlimlerin önünde yürüyeceğini söylerdi.

📌 Muaz (ra), insanlara iyi ve hayırlı olanı öğrettiği, kuvvetli bir imana sahip olduğu için sahabeler tarafından Hz. İbrahim'e benzetilirdi. Geceleyin bir süre uyuduktan sonra kalkıp Kur'an-ı Kerim okuyup namaz kılardı. Hz. Peygamber'den 157 hadis rivayet etti.

Fikriyat'ın Kur'an-ı Kerim uygulamasından sureleri okumak için tıklayın

📌Muaz bin Cebel, bir gün mahallesinde yatsı namazını kıldırırken Bakara suresini okudu. Tarım ile uğraştıkları için yorgun düşen cemaatten bazıları onu Hz. Peygamber'e şikayet etti.

📌 Peygamber Efendimiz bunun üzerine "Sen fitne mi çıkarmak istiyorsun?" dedi ve namazı daha kısa surelerle kıldırmasını istedi.

(Buhârî, "Eẕân", 60, "Edeb", 74; Müslim, "Ṣalât", 178-179; Ebû Dâvûd, "Ṣalât", 123, 124)

📌 Peygamber Efendimiz tarafından hicretin 9. yılında, Yemen'e elçi, zekât memuru ve kadı olarak gönderildi.

Muaz'ın (ra) Yemen'e gönderilmesini İbn Ömer şöyle anlatır:

Yemen'den gelen bir heyetin muallim istemesi üzerine Hz. Peygamber (sav) bir gün sabah namazını kıldırdıktan sonra bize dönerek: "Ey muhacir ve ensâr topluluğu hanginiz Yemen'e gider?" diye sordu. Ebu Bekir (ra) kalkarak gitmek istediğini söyledi ancak Hz. Peygamber bir şey söylemedi ve sorusunu tekrarladı.

Bu kez Hz. Ömer (ra) kalkarak kendisinin gitmek istediğini söyledi fakat Hz. Peygamber (sav) bunu da onaylamadı. Nihayet Hz. Peygamber aynı soruyu üçüncü kez sordu. Bu kez Muaz kalkarak "Ben giderim ya Rasulullah" dedi. Hz. Peygamber de "Ey Muaz! Bu senin vazifendir" buyurdu.

📌Allah Resulü, ashabına kadılık gibi yargılamayla ilgili bir vazife verdiği zaman onların kabiliyetlerini yoklamak ve aradığı cevabın herkesin duyup öğrenmesi için soru sorardı. Muaz bin Cebel'i de Yemen'e uğurlarken aralarında şöyle bir konuşma geçti:

Hz. Peygamber, sahabeye şöyle sordu: "Muaz, Belki sen bu seneden sonra beni bir daha göremeyeceksin. Belki dönüşünde benim mescidime ve kabrime geleceksin. Sana bir dava getirilirse ne ile hükmedersin?" Muâz bin Cebel "Allah'ın kitabıyla hükmederim." dedi.

"Allah'ın kitabında herhangi bir hüküm bulamazsan?" diye tekrar sordu Resulullah. "Allah Resulü'nün sünnetiyle hükmederim." diye cevap verdi.

Hz. Peygamber: "Allah Resulü'nün sünnetinde ve Allah'ın kitabında bulamazsan?" buyurması üzerine "Reyimle ictihad ederim." dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber, Muaz bin Cebel'in göğsüne eliyle vurdu ve şöyle dedi: "Allah'ın elçisinin elçisini, Allah'ın elçisinin razı olduğu şeye muvaffak kılan Allah'a hamdolsun."

(Ebu Dâvud, Akdıye, 11; Tirmizî, Ahkâm, 3.)

Muaz bin Cebel'e "Allah seni musibetlerden, insanların ve cinlerin şerrinden muhafaza eylesin" diye dua etti. Sahabe, verdiği cevaplar ile Efendimizin verdiği göreve layık olduğunu gösterdi.

Peygamberimize saygı konusunda mümine düşen görevler