Arama
İslam felsefesi nedir? İslam felsefesi üzerine okuma listesi...
Felsefe; varlık, bilgi ve değerler alanıyla ilgili problemleri akılcı, tenkitçi yöntemlerle inceleyen ve temellendiren sistemli fikri faaliyetler bütünüdür. İslam felsefesi ise Müslüman filozofların ortaya koydukları felsefî düşüncenin genel adıdır. İslâm felsefesi, diğer felsefelerden konu ve metod yönünden farklı değildir. Batı felsefesine etkisi sanıldığından daha büyük olan İslam felsefesi hakkında bilgileri ve bu alanda yapılabilecek okumaları derledik.
Felsefe; varlık, bilgi ve değerler alanıyla ilgili problemleri akılcı, tenkitçi yöntemlerle inceleyen ve temellendiren sistemli fikri faaliyetler bütünüdür. Felsefe sözcüğü kullanılmadan önce yerine kullanılan sözcük histori kelimesidir. Histori kelimesi bugünkü manasında tarih anlamına gelir. Ama o zamanki anlamı araştırmak, araştırmak amacıyla yola çıkmak anlamındadır. Felsefenin en temel görevi sorgulamaktır, bu aynı zamanda kişinin kendisi için yapması gereken bir şeydir. Sorgulamak kişinin kendisi, hayat ve evrenle ilgili bilgiye ulaşmasına kapı aralayacaktır.
İslam felsefesi, Müslüman filozofların ortaya koydukları felsefî düşüncenin genel adıdır. İslâm felsefesinin, diğer felsefelerden hiçbir farkı yoktur. İslâm felsefesi tabirindeki "felsefe" ifadesi konu ve metod yönünden farklı değildir. Bu felsefî düşünceyi bilmeden, onunla sıkı ilişkisi olan bazı kelamî, felsefî ve fıkhî meseleleri ve onların yapısını tam olarak anlamak mümkün değildir.
İslam felsefesinin Batı felsefesine etkisi sanıldığından daha büyüktür. Gazalici konumunda olan Clarke ile İbn Rüşdcü konumunda olan Leibniz arasındaki tartışmaları, bu tartışmaların şeklini ve yapısını, Gazali ve İbn Rüşd arasındaki tartışmaları bilmeden, hakkıyla anlamak ve değerlendirmek mümkün değildir.
İslam felsefesinin gelişmesinde düşünsel birikimi koruyan ve farklılıkları bir arada tutan kentler ve yöneticilerin büyük etkisi görülür. İslam düşüncesinin ortaya çıkışı ve yayılması bu kentlerin İslam'la tanışması ve İslam düşüncesini benimseyenlerin bu kentlerdeki birikimle buluşması felsefi birikimin zenginleşmesini sağlar.
Söz konusu kentlerin düşünsel bağlamda gelişmesi buraların İslam'ın yükseliş dönemlerinde birer çekim merkezi olmasıyla yakında ilgilidir. Platon ve Aristoteles'ten sonra felsefi tartışmaların odağı durumuna gelen Atina, önemli bir felsefe ve tıp merkezi durumuna gelir. İbadete açık cami bulunmayan tek Avrupa başkenti Atina'nın geçmişi, tarih öncesi devirlere kadar uzanır. Tüm dünyada anıtları, sanatsal ve kültürel yaşamı ile bilinen Atina, Osmanlı döneminde de oldukça popüler şehirlerden biriydi. Osmanlı kaynaklarında Medinetü'l-hükema olarak geçen Atina, 1458 yılında Fatih Sultan Mehmet döneminde fethedildi. Camileri, hamamları, çarşıları ile bir Osmanlı şehri haline geldi. Yaklaşık 350 yıl boyunca Osmanlı hakimiyetinde kaldı ve burada bazı mimari eserler meydana getirildi.
Düşünce tarihine yön veren Müslüman filozofları öğrenmek için tıklayın
İslâm felsefe tarihinde felsefe denince, Kindî'den İbn Rüşd'e kadar İslâm coğrafyasında yetişen filozofların gerçekleştirdiği fikrî faaliyetler hatıra gelir. Bununla birlikte felsefe, bir problem etrafında geliştirilen tutarlı, eleştirici ve temellendirici sistematik düşünce şeklinde anlaşılacak olursa kelâmı, nazarî tasavvufu ve fıkıh usulünü de İslâm felsefesi kapsamında mütalaa etmek yani irdelemek gerekir.
Son yedi yüzyıllık döneminde İslâm felsefesi çoğunlukla kelâmcı filozoflar kanalıyla kesintiye uğramadan süregelmiştir. Bu dönemde yetişen düşünürlerin ne kadar başarılı oldukları, filozof olarak nitelendirilen Batı skolastikleriyle karşılaştırıldıklarında daha iyi anlaşılacaktır.