İslam'da cihad ve şehadet anlayışı

💠 İslam'da cihadın; nefis terbiyesinden, toplumsal görev ve sorumlulukların yerine getirilmesine kadar çok farklı yönleri vardır. Cihadın en son şekli olan savaş ise ancak zorunlu hallerde başvurulabilecek bir yöntemdir ve Kur'an'da "kıtal" kelimesiyle ifade edilir.

💠 Cihad, haksız bir saldırı, yok etme, sömürme ya da zulmetme mücadelesi değildir; Allah yolunda harcanan emeğin, Hak uğrunda verilen mücadelenin adıdır. Cihad, müminin, bütün varlığını seferber ederek Yüce Rabbinin rızasını kazanma çabasıdır.

💠 Cihad, mukaddesatı korumak için beden, dil, fikir ve gönülle kararlılık göstermektir. Bir Müslümanın, vatanında şerefi, kimliği ve özgürlüğüyle var olma; imanını, bayrağını, istiklâlini ve haysiyetini muhafaza etme azmidir; zulme ve zalime karşı, bir milletin hukukunu savunma gayretidir.

"Müşrikler ile mallarınız, canlarınız ve dilleriniz ile cihat edin." (Ebû Dâvûd, Cihâd, 17, III, 22, No: 2504; Ahmed, III, 124; Nesâî, Cihâd, 3, VI, 7.)

💠Yüce Rabbimiz, Kur'an-ı Kerim'de Allah'a ve Resulüne iman eden kimselerin mallarıyla ve canlarıyla Allah yolunda cihad ettiklerini anlatmaktadır.

💠 Peygamberimiz (sav) de "Ellerinizle, dillerinizle ve mallarınızla cihâd ediniz!" buyurmaktadır. Bu ayet ve hadis göstermektedir ki; cihâd, sadece canı feda etmekle değil, kimi zaman elle, kimi zaman dille, kimi zaman da malla hakka hizmet etmekle olur.

💠 Nefsin kötülüğe, hataya ve isyana teşvik eden vesvesesi ile mücadele etmek de cihâddır. Allah'ın dinini en doğru kaynaktan öğrenip en güzel şekilde yaşamak da cihâddır.

💠 Bizi fıtratımızdan uzaklaştıracak, uçurumlara sürükleyecek arzu ve isteklere karşı durmak da cihâddır. Mümin, eğer kendi nefsi ile olan cihâdında başarılı olabilirse, o zaman İslâm düşmanlarına karşı cihâdında da zafer elde edebilir.

"Hz. Aişe, ey Allah'ın elçisi! Biz amellerin en fazîletlisinin cihat olduğunu görüyoruz. Biz cihat yapmayalım mı? diye sorar. Bunun üzerine Hz. Peygamber, "Cihâdın en fazîletlisi makbul bir hacdır" buyurur. (Buhârî, Cihâd, 1, III, 200. Bir başka rivayet şöyledir: "Hz. Aişe, Hz. Peygamberden cihat etmek için izin istedi. Hz. Peygamberi, ona, "Sizin cihâdınız, hacdır" buyurdu. Buhârî, Cihâd, 63, III, 270.)

💠Arapçada "güç ve gayret sarf etmek, bir işi başarmak için elinden gelen bütün imkânları kullanmak" manasındaki cehd kökünden türeyen cihad, İslâmî literatürde "dinî emirleri öğrenip ona göre yaşamak ve başkalarına öğretmek, iyiliği emredip kötülükten sakındırmaya çalışmak, İslâm'ı tebliğ, nefse ve dış düşmanlara karşı mücadele vermek" şeklindeki genel ve kapsamlı anlamı yanında fıkıh terimi olarak daha çok müslüman olmayanlarla savaş; tasavvufta ise nefs-i emmâreyi yenme çabası için kullanılmıştır.