İslam'da emanet mefhumu
Olgun, Hak Teala'nın razı olduğu müminlerden olabilmenin yolu emanet kavramından geçiyor. Peygamberlik sıfatlarından olan emanet aynı zamanda müminlerin de belirleyici vasfıdır. Sadece bir nesneye indirilmemesi gereken emanet kavramı güvenilir olmayı, geçici vasıfları, aileyi, sözü de kapsar. Riayet edilmediğinde kulu münafıklığa götüren emanet mefhumunu araştırdık.
◼ Hız kavramının merkezde olduğu bir hayat içinde var olduğumuz için insanlar olarak zaman zaman hakikati ve onu hatırlatan kavramları unutuyoruz.
◼ İslami düşüncenin merkezinde yer alan kavramlardan olan emanet, güven anlamına geldiği gibi daha çok birine bir müddet teslim edilen şey olarak biliniyor.
Biz emaneti göklere, yerküreye ve dağlara teklif ettik, ama onlar bunu yüklenmek istemediler, ondan korktular ve onu insan yüklendi. Kuşkusuz insan çok zalim, çok bilgisizdir.
Ahzâb Suresi 72. Ayet
Ahzâb Suresi 72. Ayeti dinlemek ve okumak için tıklayın
Ahzâb Suresi 72. Ayet Tefsiri
◼ Âyeti bazı tefsirciler hakiki mânasıyla alarak "Allah'ın ezelde, göklere, yere ve dağlara şuur verdiğini, emaneti almayı onlara teklif ettiğini, onların bundan çekinerek yüklenmek istemediklerini, sonra insana teklif ettiğini, insanın ise tabiatı itibariyle bilgisiz ve neyi nereye koyacağı konusunda genellikle başarısız olduğu için, başka bir deyişle dağlar taşlar kadar bile düşünemediği, bilemediği için emaneti yüklendiğini" söylemiş, böyle anlamışlardır. Ancak bizim tercihimiz burada bir temsilî anlatımın söz konusu olduğudur. Anlatılmak istenen şudur: Emanet, ilk bakışta insandan daha büyük, güçlü ve dayanıklı gibi görülen göklerin, yerin ve dağların taşıyamayacağı kadar ağır ve önemlidir. Bu ağırlık ve önemdeki emaneti insan yüklenmiştir. Çünkü o, bir yandan bunu yüklenecek kabiliyet ve yetenektedir ama öte yandan neyi yüklendiğinin farkında değildir, onu hakkıyla taşımada başarılı olamamaktadır.
TEFSİRİN TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYIN
◼ Emanet kavramı Kur'an-ı Kerim'de farklı ayetlerde geçer. Emanet ayetlerde güveni boşa çıkarmamak, riayet etmek, bırakılana sahip çıkmak gibi anlamları kapsar.
◼ Emanet; göklerin, dağların, yerin kabul etmediği, sorumluluk almak istemediği, çekindiği bir yüktür. İnsanın bu yükü sırtlaması da kabiliyetleriyle alakalı bir husustur.
◼ Yerine getirildiğinde, hakkı verildiğinde insanlığı kurtuluşa götürebileceği gibi terk edildiğinde, gerekli ehemmiyet gösterilmediğinde de mahvına sebep olabilecek olan emanet nedir?
◼ Kur'an-ı Kerim tefsirlerinde geçtiğine göre emanet kavramı ana hatlarıyla Allah Teala'nın insanlardan istediği farzların yerine getirilmesi, kötülüklerden uzak durulması yani Hak Teala'nın bizden istediği bir yaşama tutunmaktır.
