İslam'ın ilk müezzinleri
Yeryüzünde kesintisiz olarak okunan Ezan-ı Şerif, Müslümanların ibadet hayatında ayrı önem taşır. Asr-ı saadette ezanı okuyan müezzinler, sesi güzel ve gür, Kur'an-ı Kerim'i iyi okuyan kimseler arasından seçilirdi. Peygamber Efendimizin zamanında Medine'de Bilal-i Habeşi ve Abdullah b. Ümmü Mektum, Mekke'de Ebu Mahzure ve Kuba'da ise Sa'd b. Âiz el-Karaz ezan okurdu. Peki, ilk ezan nasıl okundu?
Önceki Resimler için Tıklayınız
💠Habeş asıllı bir köle olarak Cumah kabilesinde dünyaya gelen Hz. Bilal'in (RA) babası ve Müslüman olduğu için işkence gören annesi de bir köleydi.
💠 Hz. Ebubekir'in (RA) vasıtasıyla İslam ile müşerref olan Hz. Bilal, Müslüman olduğunu açıkça söyleyen ilk yedi kişiden biriydi. Sesinin güzel ve gür olmasından dolayı Peygamberimizin ilk müezzini oldu.
💠 Bilal-i Habeşi (RA), Ümeyye bin Halef'in kölesiydi ve sırf Müslüman olduğu için ağır işkencelere maruz kaldı. Ümeyye bin Halef, onu kızgın güneş altında sırt üstü yatırır, büyük bir kaya parçasını göğsü üzerine koydurur, sonra da İslam'dan vazgeçerek Lat ve Uzza'ya tapmaya zorlardı. Fakat her defasında cevabı aynı olurdu: "Rabbim Allah'tır; O birdir."
💠 Peygamber Efendimiz (SAV) onun bu dayanılmaz işkencelere maruz kalmasına üzülürdü. Hz. Ebubekir (RA), Müslüman olmayan güçlü bir köleye karşılık bir rivayete göre de para ile satın alarak azat etti.
💠 Ezanı ilk defa okuyan kişi Hz. Bilal'di (RA). Fakat ezanın sözlerini rüyasında gören sahabe Abdullah bin Zeyd bin Sa'lebe (RA) idi. Sabahleyin rüyasını Resulullah'a (SAV) anlatması üzerine Hz. Peygamber (SAV) "Bu sâdık bir rüyadır" dedi ve ezanın sözlerini Hz. Bilal'e (RA) öğretmesini emretti.
💠 Resul-i Ekrem (SAV) Bilâl'e (RA) ezan cümlelerini ezanda ikişer, ikamette ise birer defa okumasını emretti. Bu arada Hz. Ömer (RA) Resulullah'a (SAV) gelip aynı rüyayı kendisinin de gördüğünü, ancak Abdullah b. Zeyd'in (RA) daha erken davrandığını bildirdi.
💠 Hz. Bilal, Neccaroğulları kabilesine mensup bir kadına ait yüksek evin üzerine çıkıp sabah ezanını okudu. Böylece ezan 622 veya 623 yılında meşru kılındı. Sonrasında Mescid-i Nebevi'nin arka tarafına ezan okumak için özel bir alan yapıldı.
Benî Neccâr'dan bir kadın şöyle anlatır: "Benim evim mescidin etrafındaki evlerin en yükseği idi. Bilâl de ezanı burada okurdu. O, ezandan önce hep şu duayı yapardı", "Ey Allah'ım ben sana hamd eder ve Kureyş'in senin dinine karşı koymalarına karşı senden yardım dilerim." O, bu duasını hiç terk etmedi."
(İbn Hişam, Sîret-i İbn Hişam)
💠 Asrı saadette bir gecede iki ezan okunurdu. Bunlardan biri seheri ezan denilen sahabeyi teheccüde kaldırmak için okunurdu. Bu ilk ezanı okumakla görevli müezzin Hz. Bilal'(RA) di. Ümmü Mektum (RA) ise sabah namazı vaktini bildiren ikinci ezanı okurdu.
💠 Hz. Bilal (RA), sabah ezanına mahsus olan "es-salâtü hayrun min'en-nevm" ibaresini ekledi. Bir sabah Bilâl-i Habeşi (RA) ezan için mescide geldiğinde Hz. Peygamber'in (SAV) biraz dalmış olduğunu gördü. Bunun üzerine iki kere "es- salâtü hayrun min'en-nevm" diye seslendi. Bu Hz. Peygamber'in (SAV) çok hoşuna gitti ve "Bilâl bu ne güzel söz! Sabah ezanlarını okuduğunda bunu söyle!" diye buyurdu.
(Zebîdi, II,560)
