Istılah 2. Bölüm - Tefekkür etmek ne demek?
Aldığımız nefeste, attığımız adımda, gördüklerimizde, hissettiklerimizde… Yüce Allah'ın yarattığı her şeyde ibret almamız gereken nice delil; düşünmemiz için nice nimetler var. Nasıl ki bedenimiz su içmeden yaşayamıyorsa, ruhumuzun da tefekkürden uzak yaşaması olanaksızdır. Hadi biraz silkelenelim. Istılah'ın ikinci bölümünde tefekkürü ve bizi kendimize getiren tefekkürle ilgili ayetleri işledik.
◾ Düşünme, insanî bir çabanın eylemi... Kur'ân-ı Kerim de, insanın yetilerini kullanarak düşünmesini ister. Arapça'da düşünmeyi ifade eden kelimelerin başındaysa tefekkür gelir.
◾ Fakat bu düşünme eylemi ile tefekkürün arasında ince bir çizgi vardır. "Fikr" kökünden türeyen tefekkür, Allah Teâlâ'nın (CC) yarattığı her şey üzerinde akıl yorup, ibret almaktır. Dolayısıyla tefekkür, anlamlandırmaya ve idrak etmeye yöneliktir.
◾ Tefekkür edebilenlere ne mutlu, onlar hayatı hissederek yaşamakta, Allah'ın (CC) sonsuz rahmetini idrak etmektedirler. Akıllarını tefekkür ederek kullanamayanlarsa bir o kadar acizdir…
Ayette de buyrulur;
"Onlara, "Göklerden su indirip de onunla ölü toprağa hayat veren kimdir?" diye sorsan, hiç tereddütsüz "Allah'tır" derler. De ki: "Hamd Allah'a mahsustur; ama onların çoğu akıllarını kullanmazlar."
Ankebût Suresi - 63
Ankebût suresi ilgili ayetin tefsiri
İshak Danış'ın sesinden Ankebût suresi
Şöyle bir düşünelim:
◾ Eğer güneş olmasaydı, gece ve gündüz ayrımı olabilir miydi? Ya da bitkiler meydana gelebilir miydi? Bunları akledemeyenlere çok yazık!
Allah Teâlâ (CC) buyuruyor ki:
"O, geceyle gündüzü, ayla güneşi hizmetinize verdi; yıldızlar da O'nun emrine boyun eğmişlerdir. Bunda aklını kullanan bir topluluk için önemli ibretler vardır."
Nahl Suresi - 12
Nahl suresi ilgili ayetin tefsiri
İshak Danış'ın sesinden Nahl suresi
◾ Fıkıh alimi Seyid Şerif Curcânî'ye kulak verelim diyor ki:
"Kendisinde tefekkür bulunmayan kalp, yolunu kaybetmiş, şaşırmış bir şekilde karanlıklar içinde kalır."
◾ İşte yolumuzu kaybetmemek için Allah Teâlâ (CC) bize ayetlerini apaçık göndermiştir.
"Aklınızı kullanasınız diye Allah size âyetlerini işte böyle açıklıyor."
Bakara Suresi - 242
Bakara suresi ilgili ayetin tefsiri
İshak Danış'ın sesinden Bakara suresi
◾ Biliyoruz ki, Yüce Allah'ın (CC) görünen ve görünmeyen nimetlerinde ne sınır vardır ne de sayı… Bir mümin olarak bütün bunların Allah'tan (CC) olduğunu tefekkür ettiysek, Elhamdülillah kelimesinin manasını anlamaya başlıyoruz demektir.
◾ O'nun (CC) bütün varlığa hükmettiğini, O'nun (CC) iradesi olmayınca hiçbir şeyin hareket gücü olmadığını öğrendiysek, La ilahe illallah kelimesinin de manasını tam olarak öğrendik demektir.
◾ Bakın, Cenab-ı Hakk (CC) kâinatta her şeyin kendi hükmü altında olduğunu bizlere şu ayetiyle bildiriyor:
"O Allah ki, göklerde ve yerde ne varsa hepsi O'nundur."
İbrahim / 2
İbrahim suresi ilgili ayetin tefsiri
İshak Danış'ın sesinden İbrahim suresi
İki kişi Hz. Aişe validemizi ziyarete giderler ve "Peygamber Efendimizde gördüğünüz etkileyici bir şeyi anlatır mısınız?" diye sorarlar.
Hz. Aişe validemiz şöyle der; "Rasûlullah bir gece kalktı, abdest aldı, namaz kıldı. Namazda çok ağladı. Öyle ki, secde esnasında yerleri ıslattı, mübarek gözyaşlarıyla… Sonra Hz. Bilal geldi. Onu öyle görünce "Sizin geçmiş ve gelecek tüm günahlarınız affedilmişken, sizi ağlatan nedir?" diye sordu.
Resûlullah;
"Şükreden bir kul olmayayım mı? Bu gece Allah bir ayet indirdi. Bu ayeti okuyup ta üzerinde tefekkürde bulunmayan, düşünmeyen kişilere yazıklar olsun!" dedi ve şu ayeti okudu:
"Göklerin ve yerin yaratılışında, gece ile gündüzün farklı oluşunda aklıselim sahipleri için elbette ibretler vardır. Onlar ayakta dururken, otururken, yatarken hep Allah'ı anarlar; göklerin ve yerin yaratılışını düşünürler (ve şöyle derler:) "Rabbimiz! Sen bunu boş yere yaratmadın, seni tenzih ve takdis ederiz. Bizi cehennem azabından koru!" İbn Hibban.
Âl-i İmrân Suresi - 190 - 191
Âl-i İmrân suresi ilgili ayetin tefsiri
İshak Danış'ın sesinden Âl-i İmrân suresi
◾ İdrak ettiğiniz gibi Rabbimizin (CC) yarattığı her şeyde öyle büyük bir nizam ve ahenk var ki hayran kalmamak mümkün değil. Göklerin ve yerin yaratılışında, gece gündüzün peş peşe gelişinde… Öyle ki merhametinde bile bir rahmet vardır Allah Teâlâ'nın (CC)…
◾ Bir hadiste şöyle buyrulur:
"Yüce Allah, rahmeti yüz parça yapmış, bunun doksan dokuzunu kendisinde tutmuş, bir parçasını yeryüzüne indirmiştir. Bu bir parça rahmet sebebiyle yaratılmışlar birbirlerine merhamet ediyorlar. 0 kadar ki hayvanlar, yavrularına zarar verir korkusuyla ayaklarını kaldırmaktadırlar."
Buhari, Edeb 19, Rikak 19, Muslim 17
Ne kadar şükretsek az kalır değil mi?
◾ Bir de şöyle bakalım tefekküre:
◾ Allah Teâlâ'nın (CC) gücünü, kudretini, hâkimiyetini ifade eden bir kelime var; Arş… Arş, nesneler âleminin başlangıcı demek…Rabbimizin nice meleklerinden bir kısmı, ağırlığı çok büyük olan bu arşı taşır, onun etrafında bulunarak sürekli Allah'ı (CC) yüceltir ve müminlerin bağışlanmasını dilerler.
◾ Biz onları "arşı taşıyan melekler" olarak biliriz yani "hamele-i arş..."
Arşı taşıyan melekler: Hamele-i Arş
◾ Düşünsenize, aklımızın asla almayacağı, düşünce gücümüzün asla kavrayamayacağı "arşı" taşıyan sayısını bilmediğimiz melek var ve bir taraftan da bizim bağışlanmamızı diliyorlar Allah'tan (CC). Varlığından haberimiz olmayan nice melek, bize dua ediyor. Neden?
◾ Allah (CC) katında affımız, mahşerde Rabbimizin (CC) karşısına temiz çıkabilmemiz için… Meleklerin duaları, yaratılmışlara şefkatin ifadesi değil de nedir?
Enbiyâ Suresi, 30. ayet bizi şöyle kendimize getiriyor:
"İnkâr edenler, gökler ve yer bitişik iken onları ayırdığımızı ve her canlıyı sudan yarattığımızı görmezler mi? Hâlâ inanmayacaklar mı?"
◾ Rabbimizin (CC) rahmeti ne kadar da güzel kuşatıyor her şeyi değil mi?
◾ Velhasılıkelam tefekkür etmek; hayatı hissederek yaşamak, Allah'ın (CC) büyüklüğü karşısında gafletten kurtulmak demek kalbin tasarrufu, kalpteki ışık demek…
◾ Sizlere burada bir ayet-i kerimeyi daha hatırlatmak istiyorum.
Hac Suresi – 46. Ayette buyruluyor ki;
"Yeryüzünde hiç dolaşmıyorlar mı ki ibret almış kalplere yahut işitmiş kulaklara sahip olsunlar! Şu bir gerçek ki gözler körleşmez, fakat göğüslerdeki kalpler körleşir."
Hac suresi ilgili ayetin tefsiri
İshak Danış'ın sesinden Hac suresi
Nacizane şekilde soruyorum:
"Bir saatlik tefekkür, içinde tefekkür bulunmayan bir yıllık (yahut da altmış yıllık) nafile ibadetten hayırlıdır." buyuran bir peygamberin (SAV) ümmetiyiz…
Günde 5 vakit tefekkür etme fırsatımız varken bunu neden değerlendirmeyelim?
Rahmet kapısının ne zaman kapanacağını bilemezken, en sevdiğimizin (CC) karşısına neden alnımız ak çıkmayalım?
"Bir saatlik tefekkür, içinde tefekkür bulunmayan bir yıllık (yahut da altmış yıllık) nafile ibadetten hayırlıdır." buyuran bir peygamberin ümmetiyiz…
— Fikriyat (@fikriyatcom) October 29, 2021
Günde 5 vakit tefekkür etme fırsatımız varken bunu neden değerlendirmeyelim?#tefekkür #ibadet #cuma pic.twitter.com/XymPwWkal7
◾ Bakın, Allah Resulü (SAV), kendisine "Oku" emri gelmeden önce Hira mağarasında yalnızlığa çekilirdi.
◾ Kendisine yalnızlık sevdirilen Efendimiz (SAV), Hira'da geceler boyu yaratılış gerçeğini, ne tür nimetlerle donatıldığını, etrafındaki mevcudatın ve mahlûkatın durumlarını tefekkür ederdi.
◾Ta ki kendisine ilk vahiy gelene kadar…
◾ Sizce Efendimizi (SAV) ruhî-manevî olgunluğa ulaştıran tefekkür için biz niye bekliyoruz?
💠💠💠
◾ Bizler yaprakların ağaç dallarından düşüşüne bakarak bu dünyaya niçin geldiğimizi, nasıl bir yaşantı içerisinde bulunacağımızı anlayabiliriz.
◾ Yüce Rabbimiz (CC) Kur'an-ı Kerim'de buyurmuyor mu?
"Kendisinin izni olmadan yaprağın bile düşmeyeceğini..."
"Gaybın anahtarları Allah'ın yanındadır; onları O'ndan başkası bilmez. O, karada ve denizde ne varsa bilir; O'nun bilgisi dışında bir yaprak bile düşmez. O, yerin karanlıklarındaki tek bir taneyi bile bilir. Yaş ve kuru ne varsa hepsi apaçık bir kitaptadır."
En'âm Suresi - 59
En'âm suresi ilgili ayetin tefsiri
İshak Danış'ın sesinden En'âm suresi
Ankebût Suresi - 69 . Ayette buyrulduğu gibi; bundan sonrası sadece Rabbimize (CC) tevekkül etmekte...
"Bizim uğrumuzda elinden gelen çabayı sarfedenlere gelince, onları bize ulaşan yollara mutlaka yöneltiriz."
Ankebût suresi ilgili ayetin tefsiri
İshak Danış'ın sesinden Ankebût suresi
O bizi doğru yola eriştirecektir.
Bir sonraki videomuzda bir başka değerli kavram olan tevekkülü işlemek üzere sizleri Allah'a (CC) emanet ediyoruz.
Hoşça kalın.
Editör: Özge Özkul
ozge.ozkul@fikriyat.com.tr
Kamera- kurgu: Ahmed Helal
ahmed.helal@fikriyat.com.tr
