Kabirde neler sorulacak?
Bilinen bir gerçeklik var ki yaşayan her canlı ölümü tadacaktır. İnsan hayatına bakıldığında üç aşama görülür. Bunlar; dünya hayatı, kabir hayatı ve ahiret hayatıdır. İnsan, bu fani dünyada nasıl ve ne kadar yaşarsa yaşasın mutlaka kabrin yolcusudur. Bu yolculukta da yanında götürebildiği tek şey ise yalnızca bir kefendir. Peki berzah aleminde neler sorulur? Diyanet İşleri Başkanlığınca kabirde hangi sorular sorulacağı üzerinde durduk.
Önceki Resimler için Tıklayınız
🔷 Kabir ziyaretinde bulunan kişinin ölü için dua etmesi ve Kur'ân okuyarak sevabını orada bulunanların ruhlarına bağışlaması uygun olur. Ancak kabir ve türbe ziyaretlerinde İslâm'ın özüne ve tevhid anlayışına ters düşen, itikâdî bakımdan da zararlı olan tutum ve davranışlardan uzak durmak gerekir. Kabrin başında yüksek sesle ağlayıp gürültü yapmak, kabrin parmaklık ve taşlarını öpmek, onlara sarılıp ağlamak İslâm ile bağdaşmaz.
🔷Türbelerde yatan kişileri beşer üstü varlıklar olarak görmek; bu zatların duaları kabul ettiğine, İlâhi kudretlerinin olduğuna inanmak doğru olmadığı gibi bir kısım ihtiyaç ve dilekleri onlara arz etmek, kendilerinden medet ummak, bu ziyaretleri dinî bir vecibe gibi telakki etmek; bez bağlamak, mum yakmak, kurban kesmek, şeker vb. yiyecek maddeleri dağıtarak onlardan yardım dilemek gibi davranışlarda bulunmak da tevhid dini olan İslâm'la bağdaşmaz. Ölen kişilerden medet ummak ve onlardan bazı şeyler beklemek iman açısından tehlikeli bir davranıştır.
Tevhid ne demek?
Allah'ın zâtında, sıfatlarında, mâbud oluşunda bir ve tek olduğunu zihin ve kalpten kabul etme anlamına gelir.
Kabirde sorulacak sorular nelerdir?
🔷 İnsanın sayılı nefesi son bulduğunda toprağa gömülür, amel defteri kapanır ve gireceği kabirde sorguya çekilir. Kabre girmeden yanan, boğulan bir insan dahi berzah aleminde sorguya çekilecektir.
"Berzah Hayatı" nedir?
Berzah, sözlükte "iki şey arasındaki engel, perde ve ayırıcı sınır" demektir. Dinî ıstılahtaki karşılığı ise "ölümden sonra başlayan ve mahşerdeki dirilişe kadar devam edecek olan kabir hayatı"dır. "Onların önlerinde ise yeniden dirilecekleri güne kadar (süren) bir berzah vardır." ayetinde geçen "Berzah" ile de kastedilen budur. Buna göre ölen herkes "berzah âlemi"ne girecektir.
(el-Mü'minûn, 23/100)
🔷 Peygamber Efendimiz (SAV) şöyle buyurmuştur:
"Mü'min, kabrinde (hesaba çekilmek üzere) oturtulduğunda, ona melekler gelir. Sonra o mümin, Allah'tan başka hiçbir ilâh olmadığına ve Muhammed'in Allâh'ın Resûlü (SAV) olduğuna şehadet eder. İşte bu hâl, Cenâb-ı Hakk'ın (CC) şu kavl-i şerifinde bahsedilen durumdur:
« Allah Teâlâ sağlam sözle iman edenleri hem dünya hayatında hem de âhirette sapasağlam tutar. Zâlimleri ise Allah Teâlâ saptırır. Allah dilediğini yapar! »
(İbrahim Suresi, 27. Ayet)
(Buhârî, Cenâiz 87, Tefsîr 14/2)
Kabir başında ne yapmak uygundur?
🔷 Hz. Osman'ın (SAV) rivayetine göre, Resulullah (SAV) bir ölü defnedildikten sonra kabri başında durmuş ve şöyle buyurmuştur:
"Kardeşinizin bağışlanmasını isteyiniz ve Allah'tan ona muvaffakıyet dileyiniz. Çünkü o, şu anda sorgulanmaktadır."
(Ebû Dâvûd, Cenâiz, 69)
🔷 Kabirde sual nasıl olacak?
Hz. Esma (RANHA) şöyle rivayet etmiştir:
"Resulullah bir defasında hutbe îrâdına başlamış ve kişinin kabirde görüp geçireceği sorgu ve sualleri anlatmıştı. Resûl-i Ekrem Efendimiz kabir ahvâlini böyle tafsilatıyla anlatınca Müslümanlardan müthiş bir feryat yükseldi ve hep birden yüksek sesle ağlamaya başladılar."
(Buhârî, Cenâiz, 87)
◽ Sahabelerden Hz. Enes'in nakline göre Peygamberimiz (SAV) şöyle buyurmuştur:
"Kul kabrine konulup, yakınları da arkalarını dönüp gidince (ki bu esnâda kabirdeki cenâze, dönüp giden insanların ayak seslerini işitir) yanına iki melek gelir. Onu oturtup:
«–Muhammed diye bilinen O zât hakkında ne diyordun?» diye sorarlar.
Mü'min kimse bu soruya:
«–Şehâdet ederim ki O, Allâh'ın kulu ve Resûlü'dür!» diye cevap verir. Ona:
«–Cehennem'deki yerine bak! Allah orayı senin için Cennet'teki bir mekân ile değiştirdi.» denilir. (Adam bakar ve) her ikisini de görür.
Katâde der ki: "Bize nakledildiğine göre; ona kabri yetmiş zirâ genişletilir ve ter ü tâze nîmetlerle doldurulur. Yeniden dirilinceye kadar, böyle lûtuf ve ihsanlar içinde bulunur." (Müslim, Cennet, 70) Eğer ölen kâfir ve münâfık ise (meleklerin suâline):
«Bilmiyorum. İnsanlar ne diyorsa ben de onlar gibi söylüyordum!» diyerek cevap verir. Kendisine:
«Öğrenmedin, anlamadın, bir bilenin peşinden de gitmedin!» denilir. Sonra kulaklarının arasına demirden bir çekiç ile vurulur. Bu darbenin acısıyla öyle bir çığlık atar ki, sesini (insan ve cinlerden ibâret olan) iki âlem hâricinde, etrafındaki her şey işitir."
(Buhârî, Cenâiz, 68, 87; Müslim, Cennet, 70; Ebû Dâvûd, Cenâiz, 78/3231; Nesâi, Cenâiz, 110; Tirmizî, Cenâiz, 70/1071)
