Katip Çelebi'nin başyapıtı: Mizanü'l Hak
Eserleri ile on yedinci yüzyıla damgasını vuran Katip Çelebi, büyük Osmanlı bilgini ve sosyal bilimcisidir. Yirmiden fazla eser kaleme alarak Osmanlı entelektüel geleneğine büyük katkı sunan Çelebi, çalışmaları ile hem Osmanlı sınırları içinde hem de yabancı ülkelerde takdir edilir. Çelebi'nin adeta bin yıllık bir geleneğin süzülerek damıtılması olarak görülen eserlerinden biri olan Mizanü'l Hak ise son eseri olup, yol gösterici bir reçete gibidir.
Giriş Tarihi: 25.03.2022
18:53
Güncelleme Tarihi: 28.03.2022
11:27
Sesli dinlemek için tıklayınız.
(x) *Mizanu'l Hak fi İhtiyari'l-Ehakk'ın TBMM nüshasından bir sayfa
📌 Entelektüel geleneğimize yüksek katkı veren isimlerden birisi de on yedinci yüzyılın önde gelen mütefekkirlerinden Kâtib Çelebi'dir. Çelebi bilhassa sosyal bilimler alanında yaptığı çalışmalar ve ürettiği eserler ile on yedinci asrın önde gelen Osmanlı mütefekkiri olur.
📌 Meseleleri sarih bir biçimde ele alışı ve çözüme kavuşturmasının yanında kaleme aldığı eserler Osmanlı ilim anlayışının en mümtaz eserleri olarak tebarüz eder.
(x) Realist Osmanlı aydını: Katip Çelebi
(x) *Mizanu'l Hak fi İhtiyari'l-Ehakk'ın TBMM nüshasından bir sayfa
Kâtib Çelebi kimdir?
📌 1609 - 1657 yılları arasında yaşayan Katib Çelebi'nin adı Mustafa'dır. Katiplik görevinde bulunduğu için Kâtib Çelebi olarak anılan müellif çalışmaları ile duraklama döneminde olan Osmanlı'ya fikren ve ilmen yeni bir soluk ve heyecan getirir.
📌 Ömrünü ilme sarf eden Çelebi, sosyal bilimler alanında hala aşılamayan eserler telif ederek Osmablı ilmi geleneğine büyük bir katkı sağladı.
(x) Çağları aşan deha: Katip Çelebi'nin ilmi başarıları
(x) *Mizanu'l Hak fi İhtiyari'l-Ehakk'ın TBMM nüshasından bir sayfa
Kâtib Çelebi'nin eserleri
➡ Fezleketü't-tevarih
➡ Tarih-i Kostantiniyye ve Kayasire
➡ Tarih-i Frengi Tercümesi
➡ Kanunname
➡ Takvimü't-tevarih
➡ İrşadü'l-hıyara ila tarihi'l-Yunan ve'r-Rum ve'n-nasara
➡ Tuhfetü'l-kibar fi esfari'l-bihar
➡ Fezleke
➡ Cihannüma
➡ Keşfü'z-zunun
➡ Düsturü'l-amel li-ıslahi'l-halel
(x) İslam medeniyetinin büyük siması: Kâtip Çelebi
(x) *Mizanu'l Hak fi İhtiyari'l-Ehakk'ın TBMM nüshasının son sayfası
Mizanü'l Hak
📌 İçerdiği bilgiler sebebiyle bir reçete olarak da görülebilecek olan eserin tam adı"Mizanü'l Hak fi'l İhtiyarı'l ehak"tır. Kadızade ve Sivasilerin tartışmaları arasında bunalan halka neyin ne olduğunu açıkça gösteren eseri Çelebi vefatından bir sene önce kaleme alır.
📌 Toplam yirmi bir bahisten müteşekkil eserde musikiden, akli ilimlerin kıymetine kadar geniş bir yelpazede görüş serdedilir. Kâtib Çelebi bu eser ile ilmi tartışmaları orta yola çekerek medeniyetimizin buradan da beslenmesini amaçlar.
(x) Osmanlı'nın ilk oksidentalisti Katip Çelebi'den alıntılar
(x) *Mizanu'l Hak fi İhtiyari'l-Ehakk'ın TBMM nüshasından bir sayfa
Mizanü'l Hakk'ın bölümleri
Mukaddime
➡ Akli ilimlerin gerekliliği
Akli ilimlerin İslami ilimlerin gerisine itilmesi Osmanlı'nın çöküş sebeplerinden biridir. Zira İslam medeniyetin altın çağında medreseler akli ve İslami ilimlere benzer değerler atfederek güçlenir. Bu tehlikeyi sezen Kâtib Çelebi bu hususa bilhassa eğilerek tüm İlim camiasını uyarır.
(x) Katip Çelebi kimdir? Katip Çelebi'nin bilinen tüm eserleri...