Kur'an-ı Kerim'de geçen ayetlere göre insanların zayıf yönleri
Dünya bir imtihan yurdudur. İslam'ın iki temel kaynağı olan Kur'an-ı Kerim ve Peygamber Efendimizin hadislerinde, müminlerin hidayete ermesi için yol gösterilir. İnananlara düşen görev ise attığı her adımda Rabbini düşünerek hareket etmektir. Kur'ân-ı Kerîm'de insanı nefsin tuzaklarından korumak, onu hayra yönlendirmek için uyarılarda bulunulur. Peki, insanların zayıf yönleri nelerdir? Kur'an-ı Kerim'de geçen ayetlere göre insanların zayıf yönleri...
"Biz emaneti göklere, yerküreye ve dağlara teklif ettik, ama onlar bunu yüklenmek istemediler, ondan korktular ve onu insan yüklendi. Kuşkusuz insan çok zalim, çok bilgisizdir. "
(Ahzâb suresi, 72. ayet)
Ahzâb suresi 72. ayetin tefsiri 📕 meali 🔊
💠
◼ Emanet, insandan çok daha heybetli ve büyük olan dağlara, göklere teklif edilmiş ancak yüceliğinden dolayı onu taşımaya çekindiler. Ancak insan emaneti yüklenerek bu mukaddes sorumluluğun muhatabı olmuştur.
◼ İnsan bu yüce sorumluluğu yüklenecek kabiliyette olsa da bir yandan emanetin farkında değildir. Onu hakkıyla taşıyamaz.
💠
Emanet nedir?
Emanet, "güvenmek, korku ve endişeden emin olmak" anlamındaki emn kökünden türemiştir. Hainliğin karşıtı olduğu gibi güvenilir olmak manasında da kullanılır. Dini kavram olarak emanete birçok anlam yüklenir. "Tevhid, adalet, okuma-yazma, akıl ve yükümlü olma kabiliyeti" bunlardan bazılarıdır.
İnsanın, akıl ve hür iradeye dayalı yükümlülüğüdür.
Peygamberlerde bulunması gerekli beş nitelikten birisinin "emanet" olması, bu kavramın mana ve önemini açık bir şekilde bizlere ifade eder.
◼ Emanet, kulun dini emirleri yerine getirmekle mükellef olmasıdır. Bunu da kendisine bahşedilen akıl ve insandan başka varlıkta olmayan iradesiyle yerine getirir.
◼ Eğer emanetini iyi muhafaza eder ve hakkını verirse yaratılmışların en şereflisi konumuna yükselir. Fakat şeytana uyarsa aşağıların aşağısına yuvarlanır. İşte bu yüzden Kur'an-ı Kerim'de belirtildiği üzere emanet, insandan başka bir mahlûkun yüklenmeye cesaret edemeyeceği kadar büyük ve değerlidir. Onu diğer mahlûkattan ayıran bir özelliktir.
◼ İnsanın dünyadaki imtihanı da bu emanetin kendisine verilmesinden dolayıdır.
◼ İnsanlar, cahil olmamalı, kabiliyetinin ve yüklendiği emanetin farkında olmalıdır. Bu en büyük cehalettir.
"Şayet biz bu Kur'an'ı bir dağın üzerine indirmiş olsaydık, onu Allah korkusundan titremiş ve paramparça olmuş görürdün. İşte bu misalleri insanlar düşünsünler diye veriyoruz."
(Haşr suresi, 21. ayet)
Haşr suresi 21. ayetin tefsiri 📕 meali 🔊
💠
◼ Taşıdığı emanetin hakkını yerine getirmemek büyük bir zulümdür.
◼ İnsan, kendisine yüklenen emanetin mahiyetini bilmemesinden ve ona uygun yaşam sürmemesinden dolayı zalim ve cahildir.
◼ Eğer, dağlara insandaki gibi şuur ve irade verilmiş olsaydı yüce Allah'ın heybeti, kudreti karşısında paramparça olurlardı. Ancak kullar kendilerine tevdi edilen bu yüce sorumluluğun farkında olmayıp gafil davranıyor, ömürlerini heba ediyorlar.
"İnsan, iyi şeyleri istemekten usanmaz; başına bir kötülük geldiğinde ise büsbütün ümitsiz ve karamsardır." (Fussilet suresi, 49. ayet)
Fussilet suresi, 49. ayetin tefsiri 📕 meali 🔊
💠
◼ İlahi vahyin terbiyesinden geçmeyen, dolayısıyla da gönül zenginliğine ulaşamamış insan, manevi yoksulluk nedeniyle hayatın mihnetleriyle, belâ ve sıkıntılarıyla karşılaştığında ümitsizlik ve karamsarlığa düşer.
◼ Kur'an-ı Kerim'de karşılaşılan zorluklara, işlenilen bütün günahlara karşı ümitsizlik ve karamsarlık içerisinde olunmaması gerektiği telkin edilir. Nitekim Allah, kullarına şah damarından daha yakındır.
"İnsanı biz yarattık ve elbette içinden geçenleri biliriz; sağında solunda oturmuş iki alıcı (yaptığını) alıp kaydederken biz ona şah damarından daha yakınız." (Kâf suresi, 50. ayet)
"İnsan, şerri de hayrı istediği gibi ister. İnsan pek acelecidir!" (İsrâ suresi, 11. ayet)
İsrâ suresi, 11. ayetin tefsiri 📕 meali 🔊
💠
◼ Acelecilik, insanın tabiatındaki bir zaaftır. İlk defa karşılaştığı durumlarda neyin iyi neyin kötü, neyin faydalı neyin zararlı olduğu konusunda isabetli hüküm verilemeyebilir. Bunun için kulların, aklı, iradeyi, tecrübeyi kullanarak en doğru tercihi yapması gerekir. Ancak ruhsal ve zihinsel gelişmemiş insanlar bu süreçte sabredemez.
◼ İnsalar nefsani ihtiyaçları doğrultusunda aceleci davranır, umumiyetle de yanlış hüküm verir.
💠 İnsana düşen en doğru davranış, Kur'an'ın davetine ve ölçülerine göre karar vermektir.
Selim Çakıroğlu'nun sunumu eğitimci-yazar Ali Rıza Temel ve Prof. Dr. Kerim Buladı'nın katkılarıyla Vav TV'de yayınlanan Kur'an Yolu programını izlemek için tıklayın👇
